Fréttatíminn - 30.09.2011, Blaðsíða 10

PIPA
R\TBW
A
• SÍA
• 112564
Social Capital, Diversity, and Inequality
Dr. Robert David Putnam er stjórnmálafræðingur og
prófessor við John F. Kennedy School of Government
við Harvard-háskóla í Bandaríkjunum. Hann er
öndvegisfyrirlesari Félagsvísindasviðs Háskóla Íslands
og flytur erindi í röð öndvegisfyrirlestra á aldarafmæli
skólans.
Fyrirlesturinn fer fram í Hátíðasal Háskóla
Íslands, Aðalbyggingu, mánudaginn
3. október kl. 12.00 til 13.30
Allir velkomnir meðan húsrúm leyfir.
Challenges to Community
in the Contemporary World:
Dr. Robert David Putnam
A rion banki hefur sett á markað óverðtryggð íbúðalán með föstum 6,45 prósentna vöxtum til fimm ára.
Þetta er nýjung fyrir íslenska fasteignakaup-
endur en verðtryggð lán hafa verið allsráð-
andi á markaðnum, fyrir utan skammvinnt
skeið gengislána sem færðu hamfarir yfir
lántakendur þegar gengi krónunnar hrundi.
En hversu vænlegur kostur eru óverð-
tryggð lán Arion banka? Hannes Frímann
Hrólfsson, framkvæmdastjóri Tinda verð-
bréfa, segir það sitt mat að óverðtryggð
fasteignalán séu tvímælalaust hagstæðasti
kosturinn miðað við íslenskt vaxtaumhverfi
og almennar horfur innan-
lands og utan.
„Það er mikil almenn
óvissa ríkjandi um efnahags-
málin. Þannig má benda á
að fimm ára verðbólguálag á
skuldabréfamarkaði er í dag
um 4,8 prósent og þró-
unin geti vel orðið sú
að það renni upp verð-
bólgutímabil á heims-
vísu vegna vandamála
sem stærstu ríki
heims glíma
við núna.
Í þessu
umhverfi er engin spurning um að betra er
að vera með óverðtryggð lán með föstum
vöxtum,“ segir Hannes.
Jafnar greiðslur (annuitet) eða jafnar
afborganir
Áður en farið er í útreikninga á mismun-
inum á verðtryggðu láni og óverðtryggðu er
mikilvægt að fólk átti sig á þeim mun sem er
nú þegar á mismunandi kostum við afborg-
anir af húsnæðislánum. Annars vegar eru í
boði jafnar greiðslur, svokölluð annuitetslán,
og hins vegar jafnar afborganir. Munurinn
á þessum leiðum felst í því að við lán með
jöfnum greiðslum (annuitet) eru afborganir
og vextir jafnhá yfir allan lánstímann og
því er eignamyndun hæg í byrjun þar sem
hlutfall vaxta er mun hærra en afborgun af
höfuðstólnum. Lán með jöfnum afborgunum
er hins vegar þannig að afborgun höfuðstóls
er jafnhá yfir allan tímann og vaxtagreiðslur
lækka því hraðar þegar líður á lánið. Í fyrra
tilvikinu (annuitet) er greiðslubyrðin því
jöfn yfir allan lánstímann en í því síðara
(jafnar afborganir) er greiðslubyrðin hærri
til að byrja með en lækkar eftir því sem líður
á lánstímann.
Kostur óverðtryggðra lána
Hannes bendir á að stærsti kostur þess að
vera með óverðtryggt húsnæðislán með
föstum vöxtum sé sá að þá veit lántaki
nákvæmlega hvað hann þarf að
greiða mikið af hús-
næðisláni sínu um hver
mánaðamót. „Hann
veit jafnframt ná-
kvæmlega hver staðan
á láninu verður
þegar kemur að
því að endufjár-
magna eða fram-
lengja það eftir
fimm ár, sé horft
til núverandi láns
sem Arion banki
býður upp á,“
segir Hannes.
Óvissan er hins
vegar fólgin í því
Þróunin geti
vel orðið sú að
það renni upp
verðbólgu-
tímabil á
heimsvísu ...
Í þessu um-
hverfi er engin
spurning um
að betra er
að vera með
óverðtryggð
lán með föst-
um vöxtum.
Hannes Frímann Hrólfsson
 FAsteignAlán Óverðtryggð lán Arion bAnkA
Hagstæðasti kosturinn miðað
við horfur og vaxtaumhverfið
Óvissa um efnahagsmálin á heimsvísu og hættan á mikilli verðbólgu gerir
óverðtryggð lán fýsilegri en þau verðtryggðu um þessar mundir.
að vextirnir eru einungis fastir í fimm ár en ekki allan
lántökutímann, sem er 25 ár. Hannes bendir á að í raun
sé um fimm ára lán að ræða með 25 ára greiðsluferli. Ný
vaxtaákvörðun verður tekin eftir fimm ár en í tilviki óverð-
tryggðra lána hjá Arion banka á lántakinn kost á að skoða
aðra kosti ef hans mat er að óverðtryggðu kjörin, sem þá
bjóðast, séu óhagstæð, til dæmis með því að endurfjár-
magna lánið og greiða það upp án uppgreiðslukostnaðar í
þrjátíu daga áður en vextir eru endurstilltir.
Samkvæmt spám er gert ráð fyrir að verðbólga fari hæst
í tæplega sjö prósent á fyrsta ársfjórðungi 2012 en lækki
hratt þegar líður á árið og verði komin undir fjögur prósent
í árslok. Til að reikna út raunvexti á verðtryggðum lánum
er hægt að styðjast við þá þumalputtareglu (þótt hún sé
ekki hárnákvæm) að leggja saman vexti og verðbólgu.
Ef meðalverðbólga á fimm ára lánstíma, frá 2012 til 2017,
verður til dæmis þrjú prósent, eru raunvextir verðtryggðs
láns með 4,3 prósentna vöxtum þá 7,3 prósent, eða tæp-
lega einu prósentustigi hærri en á óverðtryggðum lánum
Arion. Eins og lesa má út úr meðfylgjandi töflu væri við
þau skilyrði greiðslan af óverðtryggða láninu á þeim tíma
samtals um 491.000 krónur en af verðtryggða láninu um
426.000 krónur, eða 65.000 krónum lægri. Eftirstöðvar
verðtryggða lánsins væru á hinn bóginn um 109.000
krónum hærri að loknum þessum fimm árum. Með hærri
verðbólgu yrði greiðslubyrði verðtryggða lánsins hærri og
sömuleiðis eftirstöðvarnar. -jk
Milljón krónur í fimm ár – óverðtryggt og verðtryggt lán*
Lán ........................................................................... 1.000.000
Lánstími ................................................................... 25 ár
Vextir ....................................................................... 6,45% óverðtryggt
Samtals greitt ......................................................... 490.788
Eftirstöðvar (höfuðstóll) ........................................... 800.000
Eftirstöðvar og afborganir .................................... 1.290.788
Meðal afborgun: ..................................................... 8.179
Lán ........................................................................... 1.000.000
Lánstími ................................................................... 25 ár
Vextir ....................................................................... 4,30% verðtryggt
Verðbólga ................................................................ 2% 3% 4% 5% 6%
Samtals greitt: ........................................................ 413.713 426.288 439.206 452.473 466.099
Eftirstöðvar verðbóta (leggjast við höfuðstól) ........... 127.160 172.961 220.553 269.989 321.321
Eftirstöðvar (höfuðstóll) ........................................... 800.000 800.000 800.000 800.000 800.000
Eftirstöðvar og afborganir .................................... 1.340.873 1.399.249 1.459.759 1.522.462 1.587.420
Meðal afborgun: ..................................................... 6.895 7.105 7.320 7.541 7.768
*Þessi dæmi miðast við lán með jöfnum afborgunum en rétt er að taka fram að greiðslubyrði slíkra lána getur verið
töluvert meiri í byrjun en þess í stað verður eignamyndun hraðari og greiðslubyrði í framtíðinni léttari.
Getur þú
styrkt barn?
www.soleyogfelagar.is
Karlahópur
Styrktarþjálfun í tækjasal
Góð keyrsla í skemmtilegum félagsskap
• Þri og fim kl. 11.00-12.00
• Hefst 3. október – 4 vikna námskeið
• Þjálfari Sigurður Heiðar Höskuldsson
• Verð kr. 13.900 eða kr. 9.900 í áskrift
Skráðu þig núna í síma 560 1010 eða á mottaka@heilsuborg.is
10 fréttir Helgin 30. september-2. október 2011