Fréttatíminn - 30.09.2011, Blaðsíða 40

Á fram verður haldið að lýsa tillögum
stjórn lagaráðs um
beint lýðræði; um það
hvernig flétta megi það
saman við fulltrúa­
lýðræðið. Nú verður
fjallað um frumkvæðis­
rétt þjóðarinnar, hvern­
ig hún getur samið og
fengið sett lög.
Lög frá grasrótinni
Djarfasta nýmælið í
tillögum stjórnlagar­
áðs um beint lýðræði
felst í ákvæðum um
frumkvæði kjósenda.
Þar er tvennt lagt til. Annars vegar
að 2% kjósenda geti lagt hvað eina
mál fyrir Alþingi. Það kemst þá á
dagskrá þingsins, en engin fyrir­
mæli eru um afdrif málsins. Hin
frumkvæðisleiðin er formlegri.
Samkvæmt henni getur tíundi
hluti kjósenda lagt fram fullbúið
frumvarp til laga fyrir Alþingi.
Svo er um hnútana búið að þingið
getur leitað til talsmanna kjósenda­
hópsins um málmiðlun vilji það
ekki fallast á frumvarpið óbreytt.
Ef ekki nær saman fer frumvarp
kjósenda í þjóðaratkvæðagreiðslu,
og einnig gagntillaga sem þingið
kann að leggja fram. Alþingi getur
falið þjóðinni að taka af skarið með
því að gera atkvæðagreiðsluna
bindandi, ella er hún þinginu til
ráðgjafar um lyktir málsins. Mark­
miðið er ekki í sjálfu sér að haldin
sé þjóðaratkvæðagreiðsla heldur
er keppikeflið að sem breiðust sam­
staða náist um
mál sem liggur
þjóðinni á hjarta.
Nánari fyrirmæli
eru um alla þessa
málsmeðferð í til­
lögum stjórnlaga­
ráðs. Fyrirmynd
er einkum sótt
til Sviss, en þar
er reynslan sú að
fæst slíkra mála
enda í þjóðarat­
kvæði; að jafnaði
finnst lausn sem
sættir nást um.
Lýðræðisblanda
Umræða er víða
um heim um þróun lýðræðisins.
Athyglisverð er t.d. hugmynd um
það sem kallað er á útlensku „fljót­
andi lýðræði“, en „flæðiræði“ væri
styttra. Með því er t.d. átt við að
hver einstakur kjósandi geti gripið
fram fyrir hendurnar á þingmönn­
um og greitt (rafrænt) atkvæði um
þingmál þegar honum býður svo
við að horfa. Þar með dregur hann
til baka það atkvæðisbrot sem hann
hafði framselt fulltrúunum. Þeir
kjósendur sem ekki beita þessum
rétti fela þinginu að fara áfram með
umboð sitt. Þetta fyrirkomulag
hefur þann kost umfram almenna
þjóðaratkvæðagreiðslu að þeir sem
ekki taka afstöðu eru samt ekki
hafðir útundan. Þingmenn fara
áfram með umboð þeirra. Þar með
er byggt fyrir hugsanlegt gerræði
þeirra sem afstöðu taka, þótt
útfærslan megi heldur ekki verða
slík að hinir virku séu gerðir mátt­
vana. Ekki er vitað til þess að slík
lýðræðisblanda hafi nokkurs staðar
verið innleidd, en umræðuna má
rekja á veraldarvefnum undir ensku
leitarorðunum „liquid democracy“
eða ámóta á öðrum málum.
Er beint lýðræði hættulegt?
Sagt er að þjóð geti verið tækifæris­
sinnaðri en fulltrúar hennar, t.d.
að þjóðin veigri sér við að taka
óþægilegar en þó brýnar ákvarð­
anir. Varnagli er sleginn í tillögum
stjórnlagaráðs varðandi þetta þar
sem vissir málaflokkar eru undan­
skyldir í hinu beina lýðræði, svo
sem skattamál. Þá er mikilvægt
að Alþingi er falið að setja lög um
framkvæmdina, m.a. um að vandað
sé til undirskriftasöfnunar en ekki
unnt að riðjast fram með vafasamri
netsöfnun.
Heimspekingurinn Karl Jaspers
segir í einu rita sinna að áhætta sé
tekin með lýðræðinu, allt eins og
með allri tilvist mannsins. Meiri­
hlutinn, hvort sem er fulltrúa
eða kjósenda, geti hæglega tekið
óheillavænlegar ákvarðanir. Engin
trygging sé til, en valddreifing sé
helsti varnaglinn. Hæfileg blanda
af fulltrúalýðræði og beinu lýðræði
fólksins sé þáttur í slíkri valddreif­
ingu en umfram allt verði að styrkja
og síðan treysta á skynsemi fólks
og ráðamanna, segir heimspek­
ingurinn. Við getum ekki annað
en treyst því að skynsemin blundi
í öllum og lýðræðið sé leiðin til að
virkja skynsemina til farsællar
stjórnar á þjóðfélaginu, svo að lagt
sé út af hugsun Karls Jaspers.
Með tillögum stjórnlagaráðs um
beint lýðræði er stigið skref, en
ekki bundinn endahnútur. Tillögur
ráðsins um starf stjórnmálaflokka,
svo og um aðferð við val á þing­
mönnum, eru líka þáttur í eflingu
lýðræðisins. Lýðræðið er og verður
í þróun.
Áfram verður haldið að fjalla um
nýja stjórnarskrá í næstu viku.
Ný stjórnarskrá
Lög að frumkvæði almennings
Þorkell Helgason
sat í stjórnlagaráði
Með tillögum stjórnlagaráðs um beint
lýðræði er stigið skref, en ekki bundinn
endahnútur. Tillögur ráðsins um starf stjór-
nmálaflokka, svo og um aðferð við val á
þingmönnum, eru líka þáttur í eflingu lýð-
ræðisins. Lýðræðið er og verður í þróun.
www.aman.is • Háteigsvegur 1
Október í Ámunni
Bjórgerðarfest
...bjórgerðarverslunin þín
15% af öllu bjórgerðarefni
35% afsláttur af Canadian bjórgerðarefni
10% afsláttur af bjórgerðarvélum
Bjógerðarefni frá:
• Coopers
• Canadian
• Beermix
Auglýsing um sveinspróf
Sveinspróf í eftirtöldum iðngreinum verða haldin í desember, janúar og
febrúar ef næg þátttaka fæst:
• Í matreiðslu, framreiðslu, bakaraiðn, og kjötiðn í desember.
Umsóknarfrestur er til 1. nóvember.
• Í húsasmíði og pípulögnum í desember. Sveinspróf í málaraiðn í janúar.
Umsóknarfrestur er til 1. nóvember.
• Í málmiðngreinum í janúar. Umsóknarfrestur til 1. desember.
• Í snyrtigreinum í janúar. Umsóknarfrestur er til 1. desember.
• Í bílgreinum í janúar/febrúar. Umsóknarfrestur er til 1. desember.
• Í hönnunar- og handverksgreinum í janúar/febrúar.
Umsóknarfrestur er til 1. desember.
Með umsókn skal leggja fram afrit af námssamningi, lífeyrissjóðsyfirlit og
burtfararskírteini með einkunnum eða staðfestingu skóla á því að nemi muni
útskrifast í desember 2011.
Kostnaður próftaka s.s. efniskostnaður er mismunandi eftir iðngreinum.
Umsóknareyðublöð má nálgast á heimasíðu okkar, veffang: www.idan.is og á
skrifstofunni.
IÐAN - fræðslusetur,
Skúlatúni 2, 105 Reykjavík,
sími: 590 6400, bréfsími: 590 6401,
netfang: idan@idan.is
TIL LEIGU SMÁRATORG 3
TURNINN
GLÆSILEG SKRIFSTOFUBYGGING Í MIÐJU HÖFUÐBORGARSVÆÐISINS
Real Estate Group
Smáratorgi 3 | 201 Kópavogur | www.smi.is
Höfum til leigu skrifstofuhúsnæði á 12. hæð, 417 m2 að stærð.
Taktu þátt í blómlegum rekstri í miðju höfuðborgarsvæðisins í glæsilegu umhverfi á einu mest vaxandi verslunar-
og þjónustusvæði landsins.
Smáratorg 3 er hæsta bygging landsins, vel staðsett í miðju höfuðborgarsvæðisins á einu sterkasta þjónustu-
svæði landsins, mitt á milli tveggja af sterkustu verslunarmiðstöðvum landsins Smáralindar og Smáratorgs.
Gott aðgengi og fjöldi bílastæða
Glæsileg móttaka er í byggingunni með símsvörun og móttöku gesta. Á lóðinni er fjöldi bílastæða með góðu
aðgengi til og frá helstu stofnbrautum.
Allar nánari upplýsingar veitir Davíð Freyr Albertsson í síma: 897 2822 eða netfang: david@smi.is
eða Arnar Hallsson í síma: 892 5858 eða netfang: arnar@smi.is.
Getur þú
verið
heimilisvinur
Dieter?
www.soleyogfelagar.is
36 viðhorf Helgin 30. september-2. október 2011