Fréttatíminn - 10.08.2012, Page 10

ÚTHLUTUN ÚR HÖNNUNAR SJÓÐI
AURORU Í NÓVEMBER 2012
���������������
FRESTUR TIL AÐ SKILA INN UM SÓKNUM
RENNUR ÚT 17. SEPTEMBER
HÖNNUNARSJÓÐUR Auroru hefur að mark miði að skjóta styrkum stoðum undir íslenska hönnun með því að veita hönnuðum og
arkitektum fjárhags lega aðstoð� Nánari
upplýsingar um út hlutaða styrki og leið­
beiningar vegna um sókna er að finna á
www.honnunarsjodur.is� Umsóknir og
fyrir spurnir sendist á info@honnunarsjodur.
is�Hönnunarsjóður Auroru
Þ að eru margir sem vilja komast klakklaust í Draumalandið. Þessi sex ára gamla bók Örnu Skúladóttur,
sérfræðings í hjúkrun og svefnráðgjafa, er
við það að sigra heiminn. Samið hefur verið
um útgáfu bókarinnar, sem reynst hefur
svefnbiblía margra foreldra ungbarna hér á
landi síðustu ár, í fjölmörgum löndum. Bret-
land, Bandaríkin, Ástralía, Nýja Sjáland,
Frakkland, Holland, Þýskaland, Pólland og
Kína. Ólík félög sjá um útgáfuna á hverju
svæði fyrir sig.
Umboðsmenn Örnu hjá Sögum útgáfu
segja þetta aðeins byrjunina.
Eitt og hálft ár leið frá því að ritað var
undir samninga við Carroll & Brown um út-
gáfu bókarinnar í Bretlandi þar til hún kom
út. Það var fyrir tæpum tveimur mánuðum
síðan undir nafninu Sweet Dreams. Arna
þurfti að standa á hverri staðhæfingu sinni
og sýna fram á bakgrunn þeirra. Nýir kafl-
ar eru í bresku bókinni; kafli um lífeðlis-
fræði svefns, einstæða foreldra og vöggu-
dauða. Bresku útgefendurnir gefa bókina
einnig út í Bandaríkjunum, en á bandarísk-
skotinni ensku, þegar líður á haustið.
Breytt bók í Bretlandi
„Bretarnir vildu kafla um vöggudauða. Á
Íslandi var það óþarft. Við höfum svo fá
dæmi um vöggudauða á Íslandi að það hafði
því ekki flogið að mér,“ lýsir hún þar sem
við sitjum á göngudeild fyrir svefnráðgjöf á
Barnaspítalanum þennan rigningarmorgun
– deild sem Arna byggði upp.
Þegar ljóst var að bókin kæmi út á ensku
fagnaði Arna mjög, því svo margir hér
heima hafi spurt eftir
henni á öðru tungumáli
en því íslenska ylhýra.
„En það sem er að gerast
núna er langt út fyrir
hugsun mína.“ Enn á
eftir að þýða bækurnar
yfir á hollensku, þýsku
og pólsku og útgáfu-
dagurinn því enn óljós.
Spurð hvers vegna
íslensk bók um
svefnráðgjöf nái
tökum á þessum er-
lendu mörkuðum segir Arna bækur
um svefnvandamál barna almennt
hafa verið byggðar á heldur ýktum
stefnum.
„Bækur um svefnvandamál og grát-
vanda barna voru annað hvort sniðnar að
því sem margir myndu kalla „hippastefnu“.
Sagt var frá því að börnin ættu að vera í
fanginu á fólki og helst á brjósti. Svo myndi
góður svefn gerast að sjálfu sér: Svona rós-
rauður draumur. Svo var það hinn vængur-
inn, þar sem áherslurnar voru á miklar regl-
ur og á að barnið ætti að hlýða,“ segir hún.
Horfir heildstætt á svefnvandann
„Auðvitað gerast margir góðir hlutir af
sjálfu sér og það er líka mikilvægt að
reglum sé fylgt. En bækurnar sem núna
eru vinsælar eru hins vegar þær sem fara
milliveginn. Í bókinni minni er áhersla
lögð á að reyna að skila hvers vegna barnið
bregst við eins og það gerir. Ég tengi saman
þroska, daglegt líf, líðan barna og foreldra,
daglúra og nætursvefn og fjalla um það
heildrænt. Það þarf að bjóða upp á mismun-
andi nálganir; ekki eina lausn fyrir alla. Það
skýrir velgengnina,“ svarar hún.
Arna segir engar töfralausnir til í svefn-
ráðgjöf. „En grunnurinn liggur í ákveðnum
ryþma og að hafa í huga að börnin eru
ekki öll eins. Ég fæ fjölmörg börn til mín
sem eru vel virk, svolítið dramatísk og/
eða truflast auðveldlega. Þessir eiginleikar
Huggar börn í svefn um allan heim
Arna Skúladóttir
hefur náð
árangri sem
fáir ef nokkur
íslenskur
fræðimaður
hefur áður gert.
Samið hefur
verið um útgáfu
bókar hennar,
Draumalandið,
í níu löndum,
þar á meðal
Bandaríkjunum,
Þýskalandi og
Kína. Bókin kom
út í Bretlandi í
byrjun sumars.
400 íslenskar
fjölskyldur nýta
sér þjónustu
Örnu og félaga
á Barnaspítal-
anum á hverju
ári og enn
fleiri geyma
svefnráð-
gjafabók frá
henni á nátt-
borðinu, enda
biblía
barnafjöl-
skyldna.
eru ekki neikvæðir og það má ekki
hugsa um þá á þann hátt. Þetta
eru kraftmiklir krakkar sem þurfa
ákveðinn ramma – og þá er ég ekki
að tala um stífan ramma. Ef þau
eru dramatísk þarf að taka tillit til
þess,“ segir hún.
„Þau sýna sterkari tilfinningar
bæði í gleði og sorg, sem foreldri
þarf þá að venjast. Ef þau láta allt
trufla sig fá foreldrar oft þau skila-
boð að þeir hafi gert þau svona með
því að tipla alltaf á tánum í kringum
þau. En fullt af börnum fæðast auð-
trufluð og maður á að bera virðingu
fyrir því og vera ekki með hávaði í
kringum þau. Það er bara tillits-
leysi við blessað barnið,“ segir hún
og hlær.
Einstakur árangur íslensks
fræðimanns
„Þessi dramatísku ungbörn
hlusta oft illa á hvenær þau eru
þreytt. Og þegar þau eldast vita
þau einnig sjaldan hvenær þau
eru svöng. Ef foreldri áttar sig á
þessu getur það sjálft passað upp
á hvenær þau borða og fara að
sofa. Það er helsta hlutverk okkar
þegar við eignumst börn að kynn-
ast þeim.“
Afar fáir ef nokkur íslenskur
fræðimaður hefur fengið verk sín
gefin út í jafnmörgum löndum og
nú stefnir í hjá Örnu. Hún þakkar
Landspítalanum fyrir sveigjan-
leikann og möguleikann á því að fá
að þróa starf sitt og vonar að með
velgengni bókarinnar skapist svig-
rúm fyrir hana að þróa sig áfram
í starfi. Hún segir áhugann fyrir
bókinni ekki aðeins heiður fyrir sig
heldur einnig spítalann og íslenska
hjúkrun.
„Sérfræðingar hafa fengið að
vinna fræðilega vinnu á spítalanum.
Það er ekki sjálfgefið. Ég er heppin
að vera á þessum stað og á þessum
tíma og geta nýtt mér það.“
400 fjölskyldur í vanda
Það var ekki af óværð eigin barna
sem Arna Skúladóttir fór að leið-
beina fólki um það hvernig það
gæti komið reglu á svefn barna
sinna. Segja má að það sé há-
skólaverkefni sem hafi sprungið
út og orðið að aðalstarfi hennar á
Barnaspítalanum. Fjögur hundr-
uð fjölskyldur leita til hennar
og samstarfskonu árlega vegna
óværra, svefnvana barna og for-
eldra sem hafa misst tökin á fjöl-
skyldulífinu.
Arna lauk hjúkrunarfræðinámi
1978 og fór í framhaldsnám 1996,
þegar börnin hennar þrjú voru
„komin af handlegg“, eins og hún
orðar það. Í meistaranámi sínu
valdi hún sér dr. Mörgu Tome sem
leiðbeinanda og reyndi í kjölfarið
að finna verkefni sem væri á sviði
hennar.
„Áhugasvið Mörgu er líðan,
vanlíðan mæðra og börn sem
gráta mikið. Ég hugsaði og hugs-
aði hvernig ég gæti tengt mig við
hana. Þá komu upp í hugann þessi
börn sem voru lögð inn vegna
óværðar,“ segir Arna og lýsir lítilli
rannsókn sem þær hrundu af stað
og vatt svona upp á sig.
„Það er alltaf fullt hér á göngu-
deildinni og nokkur biðlisti,“ segir
hún. „Ungbarnageðvernd, sam-
skipti foreldra og barna, þroski
barna og persónugerðir og lundar-
far þeirra – sem er eitt af mínum
uppáhalds viðfangsefnum – eru
umfangsmikil fræði á heimsvísu.
Ég hef nærst í þessum fræðum.
Þau halda mér við. Fólk heldur
oft að það sé mikil rútína í þessari
vinnu, en það er óhemju mikið sem
ég hef ekki komist með tærnar í að
kynna mér. Það sem ég þyrfti núna
væri arftaki hérna inn á göngu-
deildina svo ég geti haldið áfram
að þróast. Viðfangsefnin eru svo
mörg og það skiptir svo miklu máli
að hlúa að litlum börnum og for-
eldrum lítilla barna.“
Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
gag@frettatiminn.is
Svefn nauðsynlegur góðu fjölskyldulífi
„Við vitum að það eru nauðsynlegt að borða. En það er líka nauðsynlegt að sofa.
Það lærum við oft „the hard way“ ef við lendum í erfiðleikum í lífinu – eins og allir
lenda í af og til,“ segir Arna Skúladóttir svefnráðgjafi og höfundur tveggja svefnráð-
gjafabóka. „Ef við lendum í erfiðleikum missum við oft svefn. Það hefur áhrif á
alla starfsemi, andlega og líkamlega. Ef foreldri er með veika punkta, er til dæmis
kvíðið eða ört ýkjast þeir upp í svefnleysi. Veiku punktarnir okkar verða veikari.
Einbeitingin verður verri. Allt úthald. Svefnleysi hefur veruleg áhrif á samskipti
foreldra. Þráðurinn styttist. Það þarf því að taka á svefnvanda barna og getur verið
erfitt þegar foreldrar koma hingað til mín á síðustu metrunum. Ég fæ yfirleitt til mín
örþreytta foreldra og örþreytt börn. Þá er gott að skipuleggja sig. Ég set upp áætlun
með þeim. Hitti þá aftur eftir viku og fylgi þeim eftir,“ segir hún um svefnráðgjöf
sína á Barnaspítalanum. „Í erfiðri stöðu er oft gott að skipuleggja sig. Það þýðir ekki
að maður ætli að vera ferkantaður út alla ævina. Heldur aðeins svona fyrst þar til
ryþminn fæst.“ - gag
Arna Skúladóttir með barnabarni sínu, Lovísu Lilju fimm ára, á góðri stundu. Svefnráðgjöf Örnu verður gefin út víða um heim. Mynd/Hari
10 viðtal Helgin 10.-12. ágúst 2012