Fréttatíminn - 10.08.2012, Side 20

Þú getur nálgast Fréttatímann frítt á
þjónustustöðvum N1 um land allt
HELGARBLAÐ
É
g er hreinræktað mið-
bæjarbarn úr Reykja-
vík,“ segir Ágústa. „Ég
fæddist í því fræga húsi
að Bröttugötu 3, Fjala-
kettinum í september árið 1937 og
er því að verða 75 ára – svona allt í
einu! Flestum æskuárunum vörð-
um við systkinin í Vesturbænum og
bjuggum til dæmis flest stríðsár-
anna að Bárugötu 5. Þar leigðu
foreldrar mínir, Áslaug Sigurðar-
dóttir og Guðmundur Árnason,
efstu hæðina af Þóru, föðursystur
minni og hennar góða eiginmanni,
Eymundi Magnússyni skipstjóra.
Þau hjónin áttu fjögur börn, en við
systkinin þrjú vorum þá öll fædd.
Næstur á eftir mér er Kristján,
sem fæddist að Stóra-Hrauni á
Snæfellsnesi, þar sem afi okkar var
prestur. Yngstur er svo Sigurður,
sem fæddist á Hverfisgötu 59, en
við systkinin munum öll best eftir
bernskuárunum á Bárugötunni.
Þar var náttúrlega algjör Paradís;
miðbærinn, höfnin og Landakots-
túnið voru okkar aðal leikvellir. En
ég er nú orðin svo gömul að ég man
vel eftir því þegar Bárugatan var
fyrst malbikuð.“
Nánir vinir sem skotnir voru
niður
„Á þessum árum þekktum við til
flestra sem bjuggu í Vesturbæn-
um. Þá virtist hvert mannslíf hafa
haft miklu meiri þýðingu en nú
til dags. Kannski er þetta kerl-
ingarleg athugasemd, en svona lít
ég samt á þetta! Heimstyrjöldin
var auðvitað í algleymingi og við
þurftum oft að hlaupa í loftvarnar-
byrgi, sem hlaðin voru úr blautum
sandpokum. Ég man ennþá vel
fúkkalyktina af þeim og var sífellt
gagntekin ótta þegar sírenurnar
tóku að væla – stundum um miðja
nótt. Ég man líka greinilega þegar
skipin Goðafoss og Dettifoss voru
skotin niður, því við áttum nána
vini á báðum skipunum, til dæmis.
Ellen Wagle og Berthu Zoëga sem
var besta vinkona mömmu minnar.
Eymundur maður Þóru frænku var,
að mig minnir, á báðum skipunum,
og það vakti ótrúlega gleði í miðri
sorginni þegar fréttist upp á efstu
hæðina á Bárugötu að Eymundur
hefði komist af. Við þorðum varla
að anda þegar við sáum hann fyrst,
vafinn inn í Bretateppi. Hann var
eins og einhvers konar ævintýra-
persóna fyrir okkur börnunum.
Líkt og Robinson Krúsó sem loks
komst af af eyðieyju.“
Sigga stóð á haus!
„Eins og ég nefndi áður voru for-
eldrar mínir Guðmundur Árnason
málverkasali og Áslaug Sigurðar-
dóttir kona hans. Pabbi átti þá sína
eigin verslun, Járn og Gler, sem
var á Laugavegi 70. Hann var líka
flinkur speglagerðarmaður og var
ilmandi af lakki þegar hann kom
heim á kvöldin. Og svo ilmaði hann
auðvitað líka af neftóbaki sem hann
veitti sér í ríkum mæli allt fram á
nítugasta og sjöunda ár! Síðar vann
pabbi í Rammagerðinni í Hafnar-
stræti við innrömmun og enn síðar
á sínu fræga rammaverkstæði og
listagalleríi á Bergstaðastrætinu –
þar sem mikið var um hann skrifað.
Á Bárugötunni var svo Loftur
ljósmyndari sem rak sitt stúdíó
á fyrstu hæðinni, svo þetta var
frekar marglitur og litríkur hópur
sem þarna bjó. Við leigðum sjó-
mönnum út tvö af þremur svefn-
herbergjum okkar og einnig konu
sem hét Sigríður Brynjólfsdóttir
og var fulltrúi í Landsbankanum.
Hún var oft kölluð „Sigga Brynka“
en við kölluðum hana aldrei annað
en Siggu Brynjólfs. Hitt þótti okkur
dónalegt í meira lagi. Sigga var
mikill karakter og var meðal þeirra
fyrstu sem iðkuðu jóga á Íslandi.
Við sáum hana oft standa á haus
þótt hún væri orðin sextug! Þetta
þótti okkur systkinunum nú aldeilis
framandi og mjög skringilegt. Við
Kristján og Sigurður byrjuðum
strax að setjast í Lótus stellingar,
en vissum svo ekkert hvað við
áttum að gera næst!“
Ballerína
En Ágústu þótti ballett heldur til-
komumeiri en jóga og fór að sækja
balletttíma:
„Fyrst sótti ég ballettæfingar í
ókláruðu Þjóðleikhúsinu, enda var
allt stopp í stríðinu, en síðar fór ég í
ballettnám til Sifjar Þórs og Sigríð-
ar Ármann. Ég var svo valin yngsti
dansarinn þegar leikhúsið var vígt
árið 1950 með Nýársnóttinni, Ís-
landsklukkunni og Fjalla-Eyvindi.
Leikritin voru sýnd í rúmlega eitt
og hálft ár, svo það má segja að ég
hafi kunnað allar rullurnar utan að
í öllum þremur stykkjunum þegar
yfir lauk! Ótrúleg upplifun, Þjóð-
leikhúsið. Ég var þarna líka „að-
stoðarkona“ Ævars Kvaran, sá um
að reima hann inn í lífstykkið, því
hann var svo feitur, en ég svo sterk.
Enda mikið fyrir að dansa og klifra
eins og fjallageit upp á húsaþökum,
bílskúrum og öðru slíku. Ég var þá
orðin tólf ára dama.“
Sterkt systkinasamband þótt
heimsálfur skilji
„Þótt Kristján væri fjórum árum
yngri en ég, og Sigurður fimm
árum, vorum við alla tíð mjög
samrýmd. Við höfum alltaf haft
mjög sterkt einhvers konar „sálar-
samband“, jafnvel þótt heimsálfur
Syndaselur starfar í víngarði Guðs
Ágústa Guðmundsdóttir Harting hefur verið búsett í Banda-
ríkjunum í tæplega sextíu ár, en ekki er möguleiki að heyra
að hún hafi nokkurn tíma farið frá Íslandi. Engu að síður
hefur hún sjaldnast búið á stöðum þar sem mikið hefur verið
um Íslendinga – ef þá nokkurn – en móðurmálið er henni svo
tamt að hún mismælir sig ekki í einu einasta orði – svo maður
tali nú ekki um að hún talar ekki með nokkrum útlendum
hreim. Ágústu muna margir eftir frá því hún lék ungu
bóndakonuna í kvikmyndinni Gilitrutt, sem var frumsýnd
síðla á sjötta áratugnum og eins sem fegurðardrottningu
Íslands árið 1956. Um tíma var Ágústa meðlimur i Mormóna-
kirkjunni í Bandaríkjunum og vann innan safnaðarins. Í tilefni
þess að nú er frambjóðandi repúblikana til forsetaembættis
Bandaríkjanna, Mitt Romney, mormóni, fannst Önnu Kristine
áhugavert að heyra af afstöðu Ágústu til frambjóðandans –
en jafnframt rifja upp lífshlaup hennar og það trúboðsstarf
sem hún og eiginmaður hennar hafa gegnt í rúm þrjátíu ár.
Systkinin þrjú
eiga í sálar-
sambandi þótt
heimsálfur hafi
skilið þau að.
Hér lyfta þau
glösum Kristján
Guðmundsson,
Ágústa og
Sigurður Guð-
mundsson en
bræðurnir eru
báðir þekktir
listamenn.
Anna
Kristine
ritstjorn@frettatiminn.is
Framhald á næstu opnu
Hann sveik
auðvitað
það göfuga
loforð, eins
og flest
önnur, kom
til Flórída og
stal barninu
beint úr
fanginu á
mér.
20 viðtal Helgin 10.-12. ágúst 2012