Prentarinn - 01.12.2002, Qupperneq 13

Mig lattgar að spyrja þig út í
rauðu strikin svokölluðu. ASÍ
var eins og nokkurs konar verð-
lagslögga. Hvað gerði það að
verkutn að þetta gekk upp?
Fyrst og siðast samstaðan og
góður andi í hreyfingunni. Það er
engin launung að Alþýðusam-
bandið hefur gengið í gegnum
erfitt tímabil. Astandið er hins
vegar gerbreytt núna. Það hefur
skilað sér í auknum slagkrafti og
styrk. Ég held að fyrst og síðast
hafi það verið þetta breytta and-
rúmsloft sem gerði okkur mögu-
legt að láta þetta ganga upp.
Er eitthvað svona í gangi núna?
Við erum alltaf á vaktinni varð-
andi verðlagsmálin. Við stöndum
fyrir öflugu verðlagseftirliti, sem
við vinnum í samstarfi við ýmsa
aðila, meðal annars aðildarfélög
Alþýðusambandsins. Við höfum
haft verulegar áhyggjur af ýmsum
verðlagshækkunum sem hafa ver-
ið boðaðar undanfarið og höfum
áhyggjur af því að þær eigi eftir
að raska stöðugleikanum. Opin-
berir aðilar, ríki og sveitarfélög
hafa verið þar fremst í flokki.
Síðan höfum við nú í nokkur
misseri verið að vinna að því sem
við höfum kallað þjóðarsátt um
velferðarkerfið. Við höfum kallað
til liðs við okkur fjöldann allan af
aðilum og viðað að okkur miklu
magni upplýsinga. Nú er verið að
vinna úr þessu og móta stefnu
sem náðst gæti víðtæk sátt um í
þjóðfélaginu öllu.
Nti er verið að tala tiin að
kaupináttur launa hafi aukist
en eftir síðasta „verðbólguskot"
jukust t.d. greiðslur manns seni
skuldar 4,5-5 milljónir í hús-
nœðislán úr 29.000 á mánuði
í 36.000 kr. og svoleiðis verður
það hjá honum ncestu 20 árin
að minnsta kosti. Eru svona
hlutir teknir inn í dteinið þegar
rauðti strikin eru reiknuð út?
Aðferðimar við verðlagsmæl-
ingarnar eru flóknari en svo að
hægt sé að afgreiða þær í stuttu
viðtali. í stuttu máli er þó hægt að
segja það þannig, að reynt sé að
taka tillit til allra þeirra þátta sem
hafa áhrif á afkomu heimilanna.
Vafalaust eru þær tölur sem þú
nefnir réttar, en ég þori ekki að
hugsa þá hugsun til enda hversu
mikið greiðslubyrðin hefði hækk-
að ef ekki hefði verið gripið í
taumana.
Nú var Þjóðhagsstofnun lögð
niður fyrir stuttu og ASÍ nýtti
sér þjónustu hennar mikið.
Þjóðhagsstofnun var óháð
stofnun en nú eiga allir þjáð-
hagsreikningar að fara frain í
ráðuneytuin þar sem hlutirinir
eru gerðir á flokkspólitískum
forsendum. Er það rétt að gerð-
ur hafi verið samningiir þegar
Þjóðhagsstofnun var lögð niður
og ASÍ tryggðar greiðslur? Efsvo
er, er ekki verið að gera ASI f/ár-
hagslega háð ríkisvaldinu?
Það er rétt, við áttum lögvarinn
rétt til að nýta þjónustu Þjóðhags-
stofnunar. Við lýstum alla tíð
mikilli andstöðu við að hún yrði
lögð niður og það var alltaf ljóst
að við gætum ekki sótt okkar
upplýsingar og útreikninga í fjár-
málaráðuneytið. Þegar fyrir lá, að
ríkisstjórnin ætlaði að leggja
stofnunina niður, varð samkomu-
lag við ríkisstjórnina um að verja
ákveðinni upphæð í að reka öfl-
uga hagdeild hér á skrifstofu Al-
þýðusambandsins. Ég lít þannig
á, að það muni miklu frekar
styrkja sjálfstæði okkar - úr því
Þjóðhagsstofnun var lögð niður -
en veikja það.
Hefur ASÍ einhverja stefnu
í umhverfismálum?
Alþýðusambandið hefur ekki
samþykkt eina stefnu sem nær
utan um allt. Það er hins vegar
ljóst að við teljum að það beri að
umgangast náttúru og umhverfi af
nærgætni og virðingu. Um leið
erum við þeirrar skoðunar að nýta
beri auðlindir okkar eftir því sem
kostur er, en alls ekki hvað sem
það kostar. Við leggjum höfuð-
áherslu á að fara beri að öllum
leikreglum sem settar hafa verið,
t.d. hvað varðar umhverfismat og
þau ferli sem mál skuli fara í.
Efnislega myndum við okkur
afstöðu í hverju máli fyrir sig, ef
þörf og ástæða er til.
Töhun aðeins um Evrópumál.
Telurðu að EES-samningurinn
hafi verið til bóta fyrir okkur
atvinnulega séð?
Ég er ekki í neinum vafa um
það að EES-samningurinn hefur
fært íslensku launafólki mikla
ávinninga, einkum í félags- og
réttindamálum.
Nú tökum við við ógrynni af
allskyns reglum og reglugerðum
frá Brussel án þess að hafa
nokkur áhrifþar á. Eigum við
að stíga skrefið til fulls og
ganga í Evrópusambandið?
Ég held að þarna gæti ákveðins
misskilnings. Það er nefnilega
engan veginn svo að við höfum
engin áhrif. Þau eru raunar miklu
meiri en flestir gera sér grein fyr-
ir. í gegnum þátttöku okkar í Evr-
ópusambandi verkalýðsfélaga tök-
um við þátt í margskonar samn-
ingagerð við evrópsku atvinnu-
rekendasamtökin um atriði sem
síðan eru felld í lög og reglur
Evrópusambandsins. Margt af því
tekur síðan gildi hér á landi,
vegna aðildar okkar að EES. Við
höfum því í mörgum tilvikum
bein áhrif á lagasetningu á Evr-
ópuvettvangi, sem er talsvert
meira en ríkisstjórn Islands getur
státað af. Þessi áhrif eru ekki síst
raunveruleg, af því að við tökum
síðan virkan þátt i samstarfi
Norðurlandaþjóðanna í samtökum
launafólks á Norðurlöndunum
(NFS) og þar koma menn sér oft-
ast niður á sameiginlega niður-
stöðu í þeim málum sem eru til
umfjöllunar á Evrópuvettvangi.
Varðandi inngöngu í Evrópu-
sambandið, þá vísa ég til þeirrar
umræðu sem hefur farið fram á
vettvangi Alþýðusambandsins síð-
astliðin misseri. Hún er enn í full-
um gangi og meðan svo er tel ég
ekki tímabært að ég kveði upp úr
um mína skoðun í því máli með
afgerandi hætti.
PRENTARINN ■ 13