Prentarinn - 01.11.2004, Page 15

Þegar hæstu punktagildi allra prentfarfanna eru lögð saman fæst s.k.
heildar-farfamagn (Total Ink Coverage eðaTIC).Þegar krómatískum lit-
greiningum er beitt verður heildar-farfamagnið oft á bilinu 340-360%.
Þetta skilar dökkum skuggum og skapar oftast ekki vandamál í
prentun nema ef prentað er á lélegan pappír og/eða þegar mikið er
af dökkum skuggum í m/ndum en þá getur svo hátt farfamagn valdið
ýmsum erfiðleikum s.s. vegna smits og lengri þurrktíma.
Með akrómatískum litgreiningar-aðferðum má minnka heildar-farfa-
magnið niður í 240-320% án þess að gæði prentmyndanna rýrni og
þannig losna við þau vandamál sem geta fýlgt miklu heildar-farfamagni.
Á gráskölunum þremur á þessari mynd má sjá hvernig heildar
farfaþekjan breytist eftir þvf hvaða litgreiningaraðferð er beitt enda
þótt sverta skugganna virðist hin sama.
Lengst til vinstri má sjá hefðbundna litgreiningu, næst kemur UCR
litgreining og að síðustu GCR litgreining. Rauðu krossarnir á
myndunum sýna þann stað á gráskalanum þar sem svarti farfinn
byrjar að prentast (I % svart).
Þegar litgreint er með hefðbundnum hætti byrjar svartur farfinn að
prentast í 3/4 tónum (I % punktur) og eykst síðan smám saman í
80% f skuggum. Svarti farfinn er sagður stutt tónsvið og heildar-
farfaþekjan er 355%.
Þegar UCR er notað er 1% svarti punkturinn í 1/4 tónum en magn
svarta farfans er aukið i' miðtónum, 3/4 tónum og skuggum til að
endurheimta þéttleikann sem orsakast af minnkun cyan, magenta og
gulu i' miðtónum og skuggum. Heildar-farfamagnið er nú 300%. Þegar
GCR er notað er 1% svarti punkturinn færður frá 1/4 tónum nær
háljósunum og eykst frá þeim punkti yfir skugga þar sem punktastærð
svarta farfans er 95%. Þetta gerist vegna þess að öll CMY
punktagildin á öllum gráskalanum minnka um umbeðna GCR
prósentu. Heildar-farfamagnið er hér sem fyrr 300%
máta og því hægt að fjarlægja
svarta litinn þaðan sem hann átti
ekki erindi án teljandi áhrifa á
aðra litaflokka. Það var því hægt
að lengja tónsvið svörtu filmunar
verulega og láta svarta prent-
farfann enn frekar hjálpa CMY
förfunum við að halda hlutlausu
grájafhvægi og ná meiri þéttleika
í svörtustu skuggum þannig að
prentmyndir líktust ljósmyndum
enn meir.
í rafrænum litgreiningum byrj-
ar svart oftast að prentast í 1/4
tónum og punktastærð svarta
prentlitarins í skuggununt er
aukin. Stærsti svarti prentpunkt-
urinn er breytilegur eftir eðli
fyrirmynda en oftast eru þeir þó á
bilinu 70-80%.
Á myndinni hér að ofan má sjá áhrif gráþáttar-uppbótar (GCR) á
þrikrómatíska liti. I efstu röðinni má sjá samsetningu CMY farfanna f
rauðum, grænum og bláum lit.
I næstu röð má sjá hvernig samsetningin yrði eftir að allur gráþáttur
væri fjarlægður (100% GCR).
I þriðju röð hefur svörtum farfa verið bætt við i' sömu hlutföllum
og gráþátturinn sem fjarlægður var Neðsta röðin sýnir hvernig
samsetning litanna yrði ef einungis helmingur gráþáttarins væri
fjarlægður og svörtum farfa bætt við f hlutföllum við það (50% GCR).
Punktastærð Cyan, Magenta og
gula farfans er frekar mikil í
skuggum, oft um 90-95% og
heildar-farfamagn, þ.e.a.s.
summa hæstu punktaprósenta
allra lita, því um 340-360%.
Þetta mikla heildar-farfamagn
getur valdið ýmsum vandamálum
í prentun, sérstaklega í streng-
prentun (web offset) eða þegar
prentað er á gljúpan pappír eins
og í dagblaðaprentun.
Mikil notkun á Cyan, Magenta
og gulum förfum er líka nokkuð
kostnaðarsöm, en þeir eru dýrari
en svarti farfinn.
I litgreiningu er hinsvegar
hægt að minnka verulega punkta-
stærð CMY farfanna í skuggum
og þríkrómatískum litum en auka
um leið punktastærð svarta farf-
ans sem minnkar hættuna á
prentvandamálum. Það má nefni-
lega fjarlægja fyllingarlitinn, að
miklu eða öllu leyti, úr þríkróma-
tískum litum og setja svartan
farfa með sama sjónræna þétt-
leika í stað hans án þess að hafa
áhrif á litblæ þríkrómatíska lit-
arins. Þetta er kenningin að baki
undirlitar-brottnámi (Under Color
Removal - UCR) sem er ein-
skorðað við skugga og hlutlausa
grátóna og gráþáttar-uppbót
(Gray Component Replacement -
GCR) sem verkar á öllu tónsvið-
inu.
Undirlitar-brottnám
(Under Color Removal - UCR)
Undirlitar-brottnám (UCR) felur í
sér að hluti af Cyan, Magenta og
gulu prentförfunum er fjarlægður
á hlutlausum eða nærri hlutlaus-
um tónsvæðum og svörtum
prentfarfa bætt við í staðinn.
UCR hefst vanalega í 1/4 tónum
(við u.þ.b 25% punktagildi) en
hefur mest áhrif í skuggum og
hlutlausum efri miðtónum en lítil
PRENTARINN ■ 15