Verktækni - 01.04.2002, Blaðsíða 20

20
Launamunur kynjanna:
leit aö lausn
61% þeirra sem afla sér háskólamennt-
unar eru konur og þær eru í meirihluta í
öllum deildum Háskóla íslands nema
verkfræði, hagfræði og tölvuvísindum.
Ýmislegt bendir til þess að jafnrétti kynja
sé ekki einungis spuming um réttlæti
heldur einnig um arðsemi. Kannanir sýna
að fyrirtæki sem vinna markvisst eftir jafn-
réttissinnaðri starfsmannastefnu em arð-
samari en þau sem frekar láta reka á reið-
anum á þessu sviði. Sérstaklega virðist
skipta miklu máli að bæði kynin séu til
staðar á öllum þrepum stjómunar til þess
að auka arðsemi fyrirtækja.
ímyndir og raunveruleiki
Eins og kunnugt er er það skylda fyrir-
tækja og stofnana þar sem starfa fleiri en
25 starfsmenn að gera jafnréttisáætlun
eða kveða sérstaklega á um jafnrétti
kvenna og karla í starfsmannastefnu
sinni. Skal sérstaklega kveðið á um
Staðan á íslandi
Árið 1996 var fsland valið til rannsókna af
sérfræðinganefnd Sameinuðu þjóðanna
um afnám allrar
mismununar gagn-
vart konum. Niðurstaða nefndar-
innar var hagstæð að undanskild-
um tveimur atriðum: réttleysi
sveitakvenna og kynbundnum
launamun. Árið 2002 var ísland aft-
ur tekið til §koðunar og voru gerðar
athugasemdir við launamun kynjanna
og dóma í kynferðisafbrotamálum. Svo
virðist sem þær leiðir sem famar hafa ver-
ið, eins og starfsmatsleið, hafi ekki skilað
nægilegum árangri.
Fæðingarorlofslögin vom stórt skref til
að eyða kynbundnum launamun, þar sem
því fer fjarri að atvinnurekandi geti litið á
karl sem ömggari starfskraft en konu.
Karlar geta verið fjarverandi tímabundið
ekkert síður en konur vegna bameigna
eða sjúkra barna. Reynslan af fæðingar- og
foreldraorlofinu er góð, langflestir feður
nýta sér rétt sinn.
Launamunur kynjanna
er samfélagslegt
vandamál á íslandi eins og
annars staðar. Þó svo þokast hafi jafn-
ræðisátt er enn vemlega langt í Iand enda
vandinn flókinn og margþættur. Félags-
málaráðherra skipaði í júlí 2001 nefnd sem
falið var að skipuleggja málþing um launa-
mun kynjanna. Um er að ræða samstarfs-
verkefni félagsmálaráðuneytis,Vinnumála-
stofnunar, Jafnréttisráðs og Jafnréttisstofu.
Til að ræða lausnir á þessum vanda var
efnt til málþings 28. febrúar s.l. Félags-
málaráðherra setti málþingið og kom fram
í máli hans að stjómvöld vilja gera breyt-
ingar og bauð hann verkalýðshreyfinguna
velkomna í samstarf við stjómvöld um
þessi mál.