Fréttablaðið - 31.12.2011, Blaðsíða 20

shoðun
31. desember 2011 LAUCARDACUR
Sterk staða Islands
Arsins 2011 verður tæpast
minnst með söknuði í Evrópu
almennt séð. Á efnahagssvið-
inu hafa hrannast upp óveð-
ursský og fátt bendir til ann-
ars en áframhaldandi glímu við mikla
efnahagserfiðleika álfunnar sem í vax-
andi mæli smita yfir á heimsbúskapinn.
Ekki er lengur eingöngu rætt einangrað
um vandamál ríkja eins og Grikklands,
Portúgals, írlands, Ítalíu og Spánar. Nú
er spurt hvaða ríki kunni næst að lenda í
vandræðum, hver verði fram-
tíð evrunnar og hverju þurfi
til að kosta efnahagslega og
pólitískt, eigi að takast að
bjarga henni.
Fyrir ísland, sem og heims-
byggðina alla, eru þetta alvar-
legir atburðir, en það vill
gleymast að Evrópa er lang
mikilvægasti markaðurinn
fyrir útflutningsafurðir okkar.
Vandi margra þjóða í Evrópu
og fremur dauflegar horfur
sýnir að það er hægara sagt en
gert að sigrast á djúpstæðum
efnahagserfiðleikum, hvað þá
hruni eins og hér varð í októ-
ber 2008.
Á heimsvísu var árið 2011 ár
bæði vona og vonbrigða. Vonir
um aukið lýðræði og mann-
eskjulegra stjórnarfar vökn-
uðu í nokkrum löndum araba-
heimsins, en í baráttunni við
loftslagsbreytingar tókst með
naumindum að afstýra algerri ......
uppgjöf. Fjölmiðlar fluttu sinn
venjulega skammt af fréttum um átök,
hungur og náttúruhamfarir í bland við
glansmynda- og hneykslismál ríka og
fræga fólksins. Hvernig hinum venju-
legu meðal Jónum og Gunnum heimsins
vegnar er erfiðara að segja. Svo mikið er
víst að sameiginlega bíða mannkynsins
gríðarleg úrlausnarefni og tíminn til að
takast á við þau gengur hratt til þurrðar.
Á nýju ári
verður for-
gangsverkefni
að ná niður
atvinnuleysi.
Atvinnuvega-
fjárfesting á
fyrstu þremur
fjórðungum
ársins hefur
vaxið um 13%
frá fyrra ári.
Út úr kreppunni
Ef við lítum okkur nær og reynum að svara
spurningunni; hvernig stendur ísland að
vígi undir lok árs 2011, þá er svarið í mínum
huga nokkuð ljóst. íslandi hefur tekist það
sem í mörgum öðrum Evrópulöndum ríkir
tvísýna um, þ.e. að ná tökum á erfiðleikum
sínum með trúverðugum hætti. Og árangur
íslands er enn marljverðari í ljósi þess að
hrunið á íslandi var það umfangsmesta í álf-
unni, því um var að ræða allt í senn: banka-
hrun, gjaldmiðla- og skuldakreppu. Landið
og stjórnvöld höfðu glatað öllum
trúverðugleika sínum og hávær
umræða var um að ekkert
annað en þjóðargjaldþrot biði
íslendinga. Munurinn á stöðu
landsins þá og nú er sláandi
eins og fjölmargir innlendir og
erlendir sérfræðingar hafa bent
á, m.a. á ráðstefnu fyrr í vetur
um lærdóma íslands af hruninu.
Á næsta ári stefnir í að
afgangur á venjubundnum
rekstri ríkisins, svonefndur
frumjöfnuður, verði upp á 40
mia. kr. sem þýðir að ríkis-
sjóður getur farið að grynnka á
þeim ógnarskuldum sem hann
tók á sig við hrunið. Þannig
mun skuldastaða ríkissjóðs fara
lækkandi á næstu árum.
Lífskjarasóknin hafin
Efnahagsbatinn á fyrstu níu
mánuðum þessa árs var sterk-
ari en nokkur þorði að vona eða
.......... vöxtur upp á 3,7%. Með auknum
krafti í efnahagslífinu og tíma-
mótasamningum á vinnumarkaði síðast-
liðið sumar hefur staða almennings rést við
þegar er litið er til launaþróunar. Kaupmátt-
ur launa hefur vaxið um 3,7% undanfarna
tólf mánuði samkvæmt tölum Hagstofunn-
ar en vísitala kaupmáttar launa var 111,2
í nóvember sem er svipað og hún var um
áramótin 2004-2005. Á þeim 31 mánuði sem
liðinn er frá því að ríkisstjórn Vinstrihreyf-
STEINGRÍMUR J. SIGFÚSSON
ingarinnar - græns framboðs og Samfylk-
ingarinnar tók við völdum hefur kaupmáttur
launa aukist um 3,3%. í fyrsta sinn um langt
árabil fara nú skuldir heimilanna lækkandi
sem hlutfall af landsframleiðslu.
Það ásamt fjárhagslegri endurskipulagn-
ingu þúsunda fyrirtækja leggur grunn að
áframhaldandi og frekari efnahagsbata.
Undirstöður og innviðir íslensks þjóðarbú-
skapar eru þrátt fyrir allt sem hér gerðist
sterkar. Við erum ríkulega búin af auðlind-
um sem á komandi áratugum geta orðið upp-
spretta velsældar ef rétt er á málum haldið í
heimi þar sem fæða þarf sífellt fleiri munna
og endurnýjanleg orka verður gulli betri.
Forgangsmál að draga úr atvinnuleysi
Á nýju ári verður forgangsverkefni að ná
niður atvinnuleysi. Atvinnuvegafjárfesting
FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
á fyrstu þremu'r fjórðungum ársins hefur
vaxið um 13% frá fyrra ári. Og það sem
mikilvægast er, í hagkerfinu eru nú farin
að skapast störf aftur. Síðan atvinnuleysið
náði hámarki sínu á síðasta ári hafa orðið
til 5.000 ný störf og til viðbótar því hafa
fjölmörg vinnumarkaðsúrræði verið sett í
gang til að aðstoða fólk af atvinnuleysisskrá.
Þannig hefur náðst markverður árangur í
baráttunni við atvinnuleysið þó það sé vissu-
lega enn okkar mesta böl ásamt með erfiðri
skuldastöðu margra heimila. Með batnandi
efnahag vonum við að sú staða breytist jafn-
framt til hins betra.
Ég þakka Fréttablaðinu og lesendum þess
samfylgdina á árinu og óska landsmönnum
öllum gleðilegs nýs árs.
Steingrímur J. Sigfússon,
fjármálaráðherra ogformaður VG.
Árið 2012 verður
að nýta vel
lð lestur áramótagreina
undanfarinna ára blas-
ir við hversu ótrúlega
mikil stöðnun hefur ríkt
á íslandi frá því að ríkis-
stjórn Alþýðubandalagsins tók við
völdum.
Það er þó mikilvægt að hafa hug-
fast að enn sem fyrr búa íslending-
ar að meiri tækifærum en flestar
aðrar þjóðir og með skynsamlegri
stefnu má fljótt nýta þau tækifæri
hratt og vel þjóðinni til heilla.
Vegið að grunnstoðunum
Það er verulegt áhyggjuefni að á
sama tíma hefur verið vegið að
helstu grunnstoðum samfélagsins
og hvert tækifæri nýtt
til að ala á sundrungu og
tortryggni í stað þess að
nýta það sem sameinar
þjóðina sem grundvöll til
að byggja á, en sá grund-
völlur hefur verið óvenju
sterkur á íslandi.
Það er vitanlega auð-
veldara að ala á sundr-
ungu og ósætti þegar illa
gengur efnahagslega og
fólk skynjar að jafnræði
sé ekki tryggt í samfé-
laginu.
Almennt eru íslend-
ingar tilbúnir til að leggj-
ast saman á árarnar og
byggja upp af krafti ef
þeim eru veitt tækifæri
til þess. Þess vegna er
það hlutverk stjórnvalda að ryðja
hindrunum úr vegi og tryggja að
eitt sé látið yfir alla ganga.
Þegar stjórnvöld á hinn bóginn
skilgreina sig sem byltingarstjórn,
viðhalda tortryggni og gera hvert
mál að deilumáli til að réttlæta
öfgastefnu er ekki von um árangur.
Á undanförnum árum hefur verið
vegið að öllum grundvallarreglum
réttarríkisins. I stað rökræðu um
Stjórnvöld
þurfa að
tryggja rétt-
læti í samfé-
laginu, bæta
það tjón sem
varð eins og
kostur er...
pólitíska stefnu einkennist stjórn-
málaumræða af því að koma höggi
á einstaklinga og flokka með ímynd-
arhernaði þar sem oft er býsna langt
seilst.
Aðeins ein skoðun leyfð
Sífellt ber meira á ofríki „pólitísks
rétttrúnaðar“ þar sem aðeins ein
skoðun er leyfileg og þeir sem voga
sér að efast sæta árásum úr mörg-
um áttum samtímis. Frjálslyndi
á því mjög á brattann að sækja en
„réttsýnir byltingarmenn“ fara
hamförum og telja sér heimilt að
beita öllum brögðum með vísan
til „ástandsins" og vegna þess að
„hér varð hrun“. Fara þeir jafnvel
fremstir í flokki við sem
áður voru hvað ákafast-
ir stuðningsmenn fyrir-
komulagsins sem hrundi.
Slíkt gerist oft í sam-
félögum þegar harðn-
ar á dalnum. En það
þyrfti ekki að vera hart
á dalnum. Tilhneiging
öfgaafla til að nýta sér
ástandið heldur aftur af
þeim framförum sem
við blasa ef skynsemin
fær að ráða. Tækifæri
íslands eru gríðarleg ef
vel er á haldið en ógnirn-
ar eru líka miklar. Árið
2012 verður róstusamt,
........ ekki hváð síst í Evrópu
þar sem við blasir efna-
hagshrun og heimssögu-
legar breytingar. fslensk stjórnmál
og samfélagið allt verða því strax að
ná sér upp úr tíðaranda hrunsins og
hefja framsókn. Stjórnvöld þurfa að
tryggja réttlæti í samfélaginu, bæta
það tjón sem varð eins og kostur er
og skapa framtíðarsýn.
Tækifærin
Mikill áhugi hefur verið á því að
fjárfesta á íslandi undanfarin ár
staðsetningar landsins á norðurslóð-
um og sýna íslandi mikinn áhuga
fyrir vikið.
Þær auðlindir sem mestur skort-
ur er á í heiminum eru helstu auð-
lindir íslendinga. Vatnsskortur er
t.d. orðið slíkt vandamál sums stað-
ar í Bandaríkjunum að komið hefur
verið á fót sérstakri vatnslögreglu
sem fylgist með því að vatni sé ekki
sóað og sektar brotamenn. Borgir
sem hafa gnægð hreins vatns aug-
lýsa það sérstaklega og laða þannig
að fjárfestingu. ísland hefur álíka
mikið af hreinu nýtanlegu vatni og
Frakkland og Þýskaland og meira
að segja töluvert meira en vatna-
landið Finnland.
Fyrir fáeinum vikum voru birt-
ar stórmerkilegar niðurstöður olíu-
og gasrannsókna við Jan Mayen og
á Drekasvæðinu. Þær vöktu meiri
athygli í Noregi en á íslandi enda
þótt Norðmenn ráði þegar yfir
gríðarlegum olíu- og gasauðlind-
fréttablaðið/gva
um. Niðurstöðurnar bentu til þess
að verulegar líkur væru á að mikl-
ar vinnanlegar auðlindir væru á
svæðum sem tilheyra íslendingum
að meira eða minna leyti.
Hefjum sóknina á nýju ári
Hér hafa aðeins verið nefnd örfá
dæmi um hvers vegna íslendingar
hafa fulla ástæðu til að vera bjart-
sýnir á framtíð landsins.
Verði ráðist í löngu tímabærar
úrbætur í skuldamálum og tekin
upp rökrétt skynsemisstefna við
stjórn landsins geta fslendingar
staðið af sér þann efnahagslega
jarðskjálfta sem á upptök í Evrópu,
og mun skekja heiminn á komandi
misserum, og byggt hér upp fyrir-
myndarsamfélag raunverulegrar
velferðar fyrir alla.
Ég óska landsmönnum öllum vel-
farnaðar á nýju ári.
Sigmundur Davíð Gunnlaugsson,
formaður Framsóknarflokksins.
SIGMUNDUR DAVfÐ GUNNLAUGSSON
enda aðstæður hér á margan hátt
hagstæðar, sterkir innviðir, öryggi,
hreint umhverfi, nægt hæft vinnu-
afl, umhverfisvæn orka, lágt skráð-
ur gjaldmiðill, fríverslunarsamn-
ingar við lönd um allan heim og svo
mætti lengi telja. Án endalausra
pólitískra hindrana væri búið að
bæta kjör og skapa þúsundir starfa
á íslandi.
Enn má þó nýta kosti íslands til
að byggja upp atvinnu þótt aðstæður
verði erfiðari með tímanum vegna
þróunarinnar í Evrópu. í þessu sam-
bandi er staðsetning landsins allt í
einu að verða mikill kostur frekar
en galli. Siglingarleiðir yfir norð-
urskautið eru að opnast hraðar en
nokkurn grunaði fyrir fáum árum.
Áður en langt um líður gæti ísland
verið í miðpunkti mestu vöruflutn-
ingaleiða heims. Það myndi skapa
meiri tækifæri en hægt er að rekja
í stuttum pistli. Erlend ríki hafa
þegar gert sér grein fyrir mikilvægi