Heimilisritið - 01.08.1943, Blaðsíða 15

ar á þessum torræðu truflunum. Það
var nefnilega enginn svo djarfur að
láta sér detta í hug. að þær gætu
átt rót sína að rekja til loftbylgn-
anna, sem liðu meðfram yfirborði
jarðar í allar áttir frá sprengistað
vígahnattar. Sama dag skráðu einn-
ig jarðskjálftamælarnir um allan
heim dálítinn jarðskjálfta, sem átti
upptök sín í Mið-Siberíu.
í MARZ 1927 ferðaðist rússneski
jarðfræðingurinn Kulik með leið-
angur til hinna eyðilögðu Tungusa-
tjaldbúða. Eftir mikla örðugleika
komst Kulik á staðinn, þar sem
vígahnötturinn hafði komið niður,
65 km. í norð-norðaustur frá Van-
ovara, 30 km. norðvestan við Tung-
usatjaldbúðirnar. Skýrsla hans lýs-
ir átakanlega umfangi þessara nátt-
úruhamfara. Hinn mikli síberíski
frumskógur var rifinn upp með rót-
um og hafði brunnið allt að 15 km.
út frá sprengjustaðnum. Fyrir utan
brunasvæðið hafði loftbylgjan feykt
trjánum um koll og allar trjákrón-
urnar sneru i suðausturátt. Þetta
svæði náði hvorki meira né minna
en 60 km. út frá miðdepli bruna-
svæðisins. Mönnum hefur talizt svo
til, að á 8000 ferkílómetra svæði
hafi 80 milljónir trjáa fokið um
koll.
Sjálfan sprengistaðinn gat Ku-
lik ákvarðað af stefnu hinna föllnu
trjáa. Hann var í gígmynduðu dal-
verpi, þar sem jarðvegurinn var
tættur upp og myndast höfðu marg-
ar tjarnir, sem voru um 50 metrar
•
HÉIMILISRITIÐ
að þvermáli og 4—6 metrar á dýpt
Hann fann engan jafnglöggan viga-
hnattargíg, eins og þann, sem þekkt-
ur er frá Arizona.
Árið 1928—30 fór Kulik aftur á
staðinn, sumpart til þess að taka
myndir af hinum föllnu trjám og
sumpart til þess að grafa út eina af
hinum gígmynduðu tjörnum. Þar
fann hann vott af járni, nikkel og
kísilsýru, en stóra járnmola fann
hann þó enga. Boruninni var hætt,
þegar komið var 30 metra í jörð nið-
ur. Þar eð vígahnötturinn hefur
sennilega gufað upp við hinn gífur-
lega hita, sem sprengingin olli, er
mjög lítil von um að hægt sé að
finna nokkrar teljandi leifar af hon-
um. Hinir innbornu Tungusar full-
yrtu þó, að þeir hefðu fundið stóra
mola úr hreinu járni, skömmu eftir
að „guðinn Agdy (eldguðinn) kom
niður af himnum til þess að refsa
hinum vondu“.
Ýmsar tölur eru til yfir þá orku,
sem vígahnötturinn átti yfir að ráða,
þegar hann kom niður. Hér skal það
tekið til dæmis, að höggið sem jörð-
in varð fvrir vjð áreksturinn, hefði
nægt til þess að slöngva milljón
tonnum 20 km. upp í loftið.
Við jarðarbúar getum þakkað okk
ar sæla, að slíkur geysivígahnöttur
skyldi hafa fallið á óbyggðan stað.
Hvílíku feiknatjóni hefði hann ekki
valdið, ef hann hefði fallið niður í
stórborg, svo sem París eða Lpndon!
En sem betur fer eru mjög litlar
líkur á því að jörðin eigi eftir að
rekast á nýjan vígahnött.
13