Fréttatíminn - 03.02.2012, Blaðsíða 30

F
Flestir skildu Ólaf Ragnar Grímsson, for-
seta Íslands, svo í áramótaávarpi að for-
setatíð hans lyki á sumri komanda, að hann
gæfi ekki kost á sér að loknu fjórða kjör-
tímabili sínu. Hefð er fyrir því að forseti
skýri frá ákvörðun sinni á slíkri stundu.
Tvær grímur runnu hins vegar á marga
við nánari skoðun á ummælum forsetans.
Hann sagði sig og fjölskyldu sína hlakka
til frjálsari stunda en vísaði um
leið til þess að tímarnir nú væri
markaðir óvissu og að á grund-
velli þess væri höfðað til skyldu-
rækni forsetans, trúnaðarins
sem fólkið í landinu hefði sýnt
honum.
Forsetinn sagðist vissulega
hafa íhugað þessi sjónarmið
vandlega og sagði síðan: „Niður-
staðan kann að hljóma eins og
þversögn en er engu að síður sú
að aðstæður þjóðarinnar séu þess eðlis að
ég geti fremur orðið að liði ef val á verkefn-
um verður eingöngu háð mínum eigin vilja,
óbundið af þeim skorðum sem embætti for-
setans setur jafnan orðum og athöfnum.“
Ólafur Ragnar bætti því síðan við að hann
fengi meira frelsi til að sinna hugsjónum
sínum og málefnum þegar skyldur forseta-
embættisins hvíldu ekki lengur á herðum
sér. Ákvörðunin fæli því ekki í sér kveðju-
stund heldur markaði upphaf að annarri
vegferð.
Vegferð forsetans verður önnur að lok-
inni Bessastaðavist en af túlkun manna á
orðum hans sést að vafi ríkir um það hve-
nær sú vegferð hefst. Sá vafi jókst þegar
einstaklingar, nánir forsetanum, hófu und-
irskriftasöfnun þar sem skorað er á hann
að gefa kost á sér í eitt kjörtímabil í viðbót.
Þar eru þau rök helst tilgreind að Ólafur
Ragnar Grímsson hafi reynst mikilvægur
málsvari þjóðar sinnar og veitt öryggi og
traust á tímum sundrungar og reiði. Mál-
flutningur hans hafi reynst mikilvægur
innanlands og ekki síður ytra, sérstaklega
í Evrópu. Þar er vísað til deilna um svokall-
aðar Icesave-skuldir. Meðal forvígismanna
þessarar undirskriftasöfnunar eru Bald-
ur Óskarsson, gamall vopnabróðir Ólafs
Ragnars og Guðni Ágústsson, fyrrverandi
ráðherra. Ólíklegt verður að telja að þeir
hefðu farið af stað með söfnunina án vit-
undar og vilja forseta Íslands en í hvatn-
ingarorðum Guðna segir meðal annars:
„Fram undan eru átök um stjórnarskrá,
þjóðaratkvæðagreiðslur, um stöðu Alþing-
is og hlutverk forsetaembættisins. Átök um
aðild að Evrópusambandinu – glímunni við
yfirþjóðlegt vald.“
Efann um afstöðu Ólafs Ragnars Gríms-
sonar má einnig lesa úr skoðanakönnun
Capacent sem birt var í þessari viku. Spurt
var: „Hver myndir þú vilja að gegndi emb-
ætti forseta Íslands næsta kjörtímabil?“ Í
aðfararorðum Capacent að í könnuninni
kom hins vegar fram sá efi sem ríkir um
afstöðu forsetans, eða: „Eins og kunnugt
er hefur Ólafur Ragnar Grímsson, forseti
Íslands, gefið í skyn að hann muni ekki
gefa kost á sér áfram í embætti á næsta
kjörtímabili.“
Við þennan vafa er óþolandi að búa. Það
er kominn febrúar og forsetakosningarn-
ar fara fram í júní. Afstaða hugsanlegra
frambjóðenda til embættisins mótast af því
hvort forsetinn sækist eftir endurkjöri eður
ei. Kannski hefur forsetinn talið það koma
skýrt fram, þegar hann ávarpaði þjóð sína
á nýársdag, að hann ætlaði sér að hætta
að loknu þessu kjörtímabili. Hann fylgist
hins vegar með umræðum í samfélaginu
og veit því af mismunandi túlkun á þeim
orðum. Ólafur Ragnar á því að segja af eða
á og það strax. Hvorki blaðamannafund né
þjóðarávarp þarf til.
Einföld fréttatilkynning frá skrifstofu
forseta dugar.
Kosningar
Forsetinn segi af eða á
Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is Ritstjóri: Jón Kaldal kaldal@frettatiminn.is Framkvæmdastjóri: Teitur
Jónasson teitur@frettatiminn.is Fréttastjóri: Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is Ritstjórnarfulltrúi: Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is. Auglýsinga-
stjóri: Valdimar Birgisson valdimar@frettatiminn.is. Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf. og er prentaður í 82.000 eintökum í Landsprenti.
Íþróttasálfræði
Sálfræðilegir þættir hafa mikil
áhrif á frammistöðu
Í þróttasálfræði (sport psychology) er ung fræðigrein. Meginmarkmið íþróttasálfræðinnar er að rannsaka
áhrif sálfræðilegra þátta á frammistöðu
og hagnýta þá þekkingu sem fæst með
rannsóknum íþróttamönnum og þjálf-
urum til hagsbóta. Dæmi um klassískar
rannsókn innan íþróttasálfræðinnar
er að skoða hvaða áhrif streita hefur á
vítahittni hjá körfuboltamönnum, meta
hverskonar endurgjöf er heppilegust
til að bæta frammistöðu og rannsaka
hvaða áhrif sjónmyndaþjálfun hefur á
tæknilega framkvæmd á fótatökum í
sundi. Þótt að íþróttasálfræði sé ung
fræðigrein, í raun rétt að slíta ungbarna-
skónum, þá hefur safnast töluverð þekk-
ing sem hægt er að hagnýta. Það er til
dæmis vitað að það er ekkert sérstaklega
vænlegt til árangurs að vonast til þess að einbeiting
verði til staðar þegar miklu skiptir að vera með fulla
einbeitingu í kappleik. Hver kannast ekki við að hafa
horft á viðtöl eftir leik þar sem grautfúll þjálfari segir
þungur á brún: „Við misstum einbeitingu í örskots-
stund og var refsað grimmilega fyrir vikið.“ Hann
er líka kunnuglegur reiði þjálfarinn sem segir háum
rómi eftir tapleik: „Ef menn geta ekki einbeitt sér að
verkefninu geta þeir alveg eins verið heima.“ Rann-
sóknir innan íþróttasálfræðinnar hafa leitt í ljós að
ýmsir þættir geta bætt einbeitingu íþróttamanna og
í raun er hægt að þjálfa hana upp á markvissan hátt
meðal annars með svo kölluðu sjálfstali og lykilorð-
um, ákveðinni tegund af markmiðssetningu, sjón-
myndaþjálfun og rútínum.
Fæstir þjálfarar sem nota skort á einbeitingu sem
skýringu á döpru gengi þjálfa einbeitingu leikmanna
sinna markvisst líkt og skottækni, styrk og þol.
Reyndar er það svo að sálfræðilegar skýringar eru
ótrúlega fyrirferðamiklar í skýringakerfi
þjálfara og íþróttamanna. „Menn komu
ekki með hausinn skrúfaðan á, sjálfs-
traustið er í botni, liðsheildinn skóp
sigurinn, menn höfðu ekki nægilega
trú á verkefninu, hitt liðið langaði bara
meira í sigurinn.“ Allt eru þetta skýringar
sem allir sem hafa fylgst með íþróttum
hafa heyrt..... oft! Líklega hefur hinn
almenni íþróttáhugamaður heyrt sál-
fræðilegar skýringar á frammistöðu oftar
en leikfræðilegar skýringar. Það er hins
vegar fullkomlega eðlilegt að þjálfarar
og íþróttamenn grípi til sálfræðilegra
skýringa í viðtölum eftir leiki. Sálfræði-
legir þættir hafa nefnilega mikil áhrif
á frammistöðu. Í raun er það svo að lík-
legast er að sálfræðilegir þættir ákvarði
sigurvegara ef geta er mjög svipuð. Það
sem meira er, líklegast er að sálfræðilegir þættir
skýri breytingar á frammistöðu yfir stuttan tíma ef
ekki koma til þættir eins og meiðsli og/eða miklar
breytingar á leikskipulagi. Í þessu ljósi er áhuga-
vert að velta fyrir sér frammistöðu einstakra liða og
leikmanna á EM í handknattleik sem var að ljúka.
Björgvin Páll Gústafsson, markmaður íslenska lands-
liðisins, átti afleita leiki í upphafi móts en beit í skjald-
arrendur og spilaði nálægt því sem hann er þekktur
fyrir í milliriði. Er líklegt að Björgvin Páll hafi tekið
stórstígum líkamlegum framförum á þeim tíma sem
var á milli leikja í riðli og milliriðli? Nei líklega ekki.
Líklegast er að sálfræðilegir þættir skýri að mestu
af breytingu á frammistöðu. Evrópumeistarar Dana
spiluðu líkt og Björgvin Páll illa í riðlinum sínum en
stóðu uppi sem sigurvegarar. Urðu leikmenn Dana
mikið betri í handbolta þegar á leið mótið? Líklega
ekki. Líklegra er að skýringin á umbreytingu í spila-
mennsku þeirra sé sálfræðilegur.
Hafrún Kristjánsdóttir
er aðjúnkt í tækni- og
verkfræðideild Háskólans í
Reykjavík
Jónas Haraldsson
jonas@frettatiminn.is
Veitingahús
6 ummæli
18 ummæli
Karma Keflavík ehf
Grófinni 8 12 ummæli
Krúska ehf
Suðurlandsbraut 12 17 ummæli
10 ummæli
Saffran
SuZushii Stjörnutorgi
Kringlunni 4-12
1
2
3
4
5
Efstu 5 - Vika 5
Topplistinn
Sjávargrillið ehf
Skólavörðustíg 14
www.noatun.is
Fermingar-
veislur
Veisluþjónusta Nóatúns
býður upp á úrval af hlaðborðum
fyrir fermingarveisluna!
pantaðu veisluna þína á
2100
á mann
Verð frá
30 viðhorf Helgin 3.-5. febrúar 2012