Læknablaðið - 01.05.1933, Qupperneq 7

LÆKNABLAÐIÐ
53
Viö brýnum fyrir börnunum, einkum þeim sem kirtlaveik eru, að
neyta lýsis og göngum eftir að það sé gert. íslenska lýsið verður nú
betri vara með hverju árinu og er ekki dýrara en það að flestir geta
aflað sér þess, enda er látið úti mikið af lýsi ókeypis af hjúkrunarfél.
Líkn. Eitlaþroti, sem stafar af skemdum tönnum, hefir að sjálfsögðu mink-
að miki'ð eftir að tannlæknisstarfsemin komst í fastara horf þó að hvergi
nærri sé hægt að gera við allar tannskemdir sem þyrfti.
I heilbrigðisskýrslunum eru á árunum 1926—31 talin 2—57% barnanna
með stækkaða kokkirtla og adenoid veget. 1928 kemst það lægst í ísafj.hj.
0,8%. Schleisinger telur það i Þýskalandi 11%. Hér gætir sama ósam-
ræmisins og fyr, skoðunin verður subjectiv, einn telur kirtilauka það sem
annar telur ekki. 1925 hafa 60 (12%) af nýjum börnum kirtilauka og
þar af 7 (12% af því) mikinn kirtilauka. 1926 eru skráð 4,6% af öllum
börnunum. 1929: 5%; 1930: 3,4%; 1931: aðeins 1,1%. Þessi lækkun staf-
ar að einhverju leyti af þvi, að meira er nú hugsað um að gera tonsillec-
tomiur en áður var, e. t. v. stundum þó indicationir séu ekki mjög strangar
og svo ekki siður af hinu, að mér finst, að ekki beri að telja hypertrofiu
hverja stóra tonsill sem maður sér, þær geta verið stórar þó heilbrigð-
ar séu, heldur hitt þar sem eitlaaukinn virðist standa barninu fyrir
þrifum, munnöndun er áberandi, graftartappar og detritus sýnilegnr í
tonsillunum eða hálsbólgur tíðar. Þá fyrst er það sjúkdómur sem ber að
skrásetja og ráða bót á. Þegar þess þarf með fær barnið miða heim
með sér, þar sem sagt er frá að barnið þurfi að leita sér læknis vegna
kirtilauka, og það fært inn í sérstaka bók. Er barnið hefir leitað læknis
ritar hann nafn sitt á tilvísunarseðilinn, barnið skilar honum í skólann
árituðum næsta dag og nafn læknisins, sem tekið hefír barnið til með-
ferðar, skráð í bókina. Að lokum er merkt við á heilsufarsseðil þess er
aðgerðin hefir verið framkvæmd. Það væri æskilegt ef hálslæknar vildu
leiðbeina collegum með hvað telja skuli hypertrofia svo að meira sam-
rænn’ fáist í skýrslurnar.
— Það er talið að scoliosis (lordosis, kyph.) finnist á ca. 15% barna en
aðeins 1—2% hafi skakkbakssjúkdóm. 1929 eru 1,5% barnanna í Barna-
skóla Reykjvíkur talin með hryggskekkju, 1930: 2,6% og 1931: 5>5%-
Um áramót 1931-—2 samþykti bæjarstjórn að veita börnum þeim er þess
þvrftu, ókeypis sjúkraleikfimi. Áður hafði maður veigrað sér við að vísa
til aðgerðar öðrum börnum en þeim, sem brýnust nauðsyn bar til að lag-
færa. Nú þurfti ekki lengur að horfa i kostnaðinn fyrir börnin og var
þá að sjálfsögðu farið að senda fleiri börn en áður til aðgerða. Því fyr
sem börnin eru send, þess betri eru batahorfur og þarf minna fyrir
þeim að hafa, og skemri tima. Börnin eru látin nota æfingakerfi Klapps
að mestu leyti og að nokkru leyti sænska sjúkraleikfimi. Vanur leik-
fimiskennari, sem hefir kent sjúkraleikfimi í mörg ár hefir tekið starfið
að sér, en börnin eru undir stöðugu eftirliti skólalæknanna. Enn sem
kornið er, eru ekki til skýrslur um árangurinn, þar sem tíminn er svo
stuttur, en eftir því sem eg lít til, vænti eg mér góðs um árangurinn.
Þau börn, sem sjúkraleikfimi stunda, eru aö sjálfsögðu undanþegin skóla-
leikfiminni.
Það hefir verið háð hörð barátta við lúsina í Barnaskóla Reykjavíkur
eins 0g víðar, Eg er ekki í efa um að það sem áunnist hefir er að tals-