Læknablaðið - 01.01.1940, Blaðsíða 14

4
LÆKNABLAÐIÐ
36 sjúkl. haft, eða 56% (sbr. Stur-
tevant við ulcus 52,32%). Önnur
grunsöm einkenni berklaveiki finn-
ast hjá 12 sjúkl. að auki, en jjað
myndi hækka berkla-coincidens upp
í 75%, og hjá j)eim 16, sem eftir
eru, hafa j)ó 7 haft berklaveiki í
ættinni og röntgenskoðun á brjósti
vantaði í rannsókn jieirra allra.
Fáum er ljósara en mér sjálfum
— að eg hygg —, hversu erfitt er
að fullyrða um jjað. hvort flest
])essara einkenna, sem hér er stuðst
við, eru raunverulega afleiðingar
berkiasmitunar, eða berklaveiki, ]>vi
berklasmit í hráka, sem er sú eina
absolúta sönnun, er undantekning
hjá j^essum sjúkl., og dýratilraun-
um hefir ekki verið unt að koma
við.
Ræktun úr blóði eða sputum
slíkra sjúkl. á Löwensteins substrat,
hefir mér einnig reynst gefa stöð-
ugt neikvætt svar i þeim tilfellum,
er hún hefir verið reynd á.
Hið tiltækilegasta sönnunargagn,
er við höfum í klinikinni, er ná-
kvæmt berklapróf, likt og Seinsch-
rannsóknirnar, er eg hefi minst hér
á. Það er lika jiað vopn, er eg hefi
aðallega stuðst við í mörgum til-
fellum, en jjví miður er erfitt að
notfæra sér ])að eins og með ]>arf
í daglega lífinu, og á ambulant
sjúklingum. Maður missir oft svo
fljótt af sjúkk, sem margir eru
ferðamenn, utan af landi og alla
vega, að þar verða margar glomp-
ur á, enda verður að gæta allrar
varúðar í meðferð tul)erculins, ekki
sist ef leitað er að focal-reaktion-
um, sem jafnframt eru besta sönn-
unargagnið. En eg býst j)ó við j)vi,
að óhætt sé að reikna með tub. in-
fektion hjá öllum ])orra þessara
sjúklinga. Á fyrstu praxis-árum
mínum var eg agndofa á öllum
þeim apicitum, er eg fann hjá þess-
um sjúkl., en síðari árin hafa, eins
og við viturn, berklafræðingar vilj-
að gera heldur lítið úr slímhljóð-
um í apex., en viti menn! — eru
ekki nýjustu rannsóknir einmitt að
leiða á ný i Ijós hina tiðu apico-
caudal úthreiðslu herklaveikinnar,
og þannig að komast kliniskt og
röntgenologiskt að líkri niðurstöðu
og pathologarnir. Aschoff hefir t. d.
haldið því fram, að pathologiskt-
anatomiskt finnist ,,Reinfektherde“
í lungnabroddum, sem næst, allra
manna, og þvi hljóti þeir í lang-
flestum tilfellum að vera mjög ben-
ign. Er það ekki einmitt í samræmi
við hina tíðu, en saklausu klinisku
apicita, er allir kannast við, en sem
ekki er nema sjaldan unt að sjá
á röntgenmynd, netna nú á síðustu
árum, og þá aðeins tneð sérstakri
röntgen-tækni.
— Eg má ekki fara lengra út í
þá sálma að þessu sinni, en held-
ur leyfa mér að vikja með nokkr-
um orðum að thcorium um orsaka-
samband þessara berklabreytinga í
brjóstholinu og magasára, eða svika-
sára. Eg vil þó áður taka það skýrt
fram, að eg álít, að aðrir sjúkdóm-
ar í brjósti, en berklar, gcctu alt að
einu vcrið hcr að vcrki, ef þeir að-
eins valda svipuðum breytingum.
Að það virðist þó ekki vera al-
gengt, gat eg sýnt á pseudo-ulcus
sjúklingum mínum hér áður, þar
setn með vissu virtist vera unt að
útiloka svo að segja alla aðra sjúk-
dóma, sem til greina gátu kotnið
í því efni, en að svo geti verið,
þegar um mörg tilfelli er að ræða,
gefttr augaleið, endá benda rann-
sóknir Dr. Seinsch eindregið í þá
átt. —
En eins og sections statistik Stur-
tevants og Shapiros sýndi með töl-
um og standard meðal skekkju út-
reikningum við ulcera, er erfitt að
skýra coincidens þessara sjúkd. og
berklaveiki með tilviljun einni sam-