Læknablaðið - 01.07.1950, Blaðsíða 9

LÆKNABLAÐIÐ
53
í börnum er blóöþrýstingur
lægri en í fullorðnum og á aö
heröa slönguna að handleggn-
um í samræmi við það eða
minna á börnum. Ef þrýsting-
urinn af henni veröur meiri en
hámarks-blóðþrýstingur verð-
ur blóðrásarstöðvun í hand-
leggnum og fæst þá lítið eða
ekkert blóð. Þvegið með alko-
holi eða ether (nema þegar blóð
er tekið til alkohol-ákvörðunar,
notið þá 1 %0 sublimatuppl.).
Blóðtökunálinni er haldið
milli vísifingurs og löngutang-
ar og haldið fyrir endann á nál-
inni með þumalfingri„ Nálinni
er stungið skáhallt og snöggt
í gegn um húðina, og síðan
inn í æðina. Með nokkurri æf-
ingu finnst auðveldlega þegar
nálin skreppur í gegn um æð-
arvegginn, og er þá þumalfing-
urinn tekinn frá, og blóðið lát-
ið renna beint í glasið. Ef tekið
er í mörg glös þá er þumalfingri
brugðið fyrir nálarendann
meðan skipt er um. Til þess að
flýta fyrir blóðstreyminu má
láta sjúklinginn kreppa og
rétta úr hnefanum til skiptis.
Þegar nóg er komð af blóðinu
er gúmmíslangan tekin af
handleggnum, vatnssækin bóm
ull lögð að stungusárinu, og
nálin dregin út. Sjúklingurinn
er látinn lyfta upp handleggn-
um og bómullinni þrýst að
stungusárinu og sjúklingur síð-
an látinn beygja handlegginn
um olnboganm Ef notuð er
dæla við blóðtökuna er nálin
fest á hana áður en stungið er.
Að jafnaöi er óhagræði í því að
nota dælu, en hjá því verður
ekki alltaf komizt.
Úr börnum er oft erfitt að
ná nægilega miklu blóðmagni,
og er aðallega vegna þess að
þau hafa miklu grennri æðar,
og er þá ráðlegt að hafa grennri
nálar við blóðtökuna.
Úr smábörnum má ná nokk-
uru blóðmagni með því að rista
í hæl. Fætinum er þá haldið
nokkrar mínútur í vel volgu
vatni, núinn úr alkoholi og
þerraður. Með vel beittum hníf
er rist í hælinn samsíða lengd-
arás útlimsins og blóðið látið
renna í glas eöa tekið í pípettu.
Bundið um á eftir með dauð-
hreinsuðum umbúðum.
Sinus stungu má gera á smá
börnum. Þá er blóðið tekið úr
sínus sagittalis með holnál og
er þá stungið í fonticulus fron-
talis í miðlínu, en ekki er ráðizt
í þetta nema afar gildar ástæð-
ur séu til, bæði vegna sýking-
arhættu og hættu á hæma-
toma intracranialis. Ef ekki
sést æð, sem heppileg er til á-
stungu, þá má oft finna hana
með þreifingu (palpatio). Húð-
venurnar, sem liggja ofarlega
í subcutis, eru mjög oft allt of
grannar og eru því djúpven-
urnar venjulega heppilegri, en
þær finnast oft ekki nema með
palpatio, og sízt á mjög feitu
fólki. Ef ekki tekst að finna