Læknablaðið - 01.08.1951, Page 5

LÆKNABLAÐIÐ
GEFIÐ ÚT AF LÆKNAFÉLAGI REYKJAVÍKUR
Aðalritstjóri: ÓLAFUR GEIRSSON. Meðritstjórar: JÚLÍUS
SIGURJÓNSSON og ÞÓRARINN GUÐNASON.
36. árg. Reykjavík 1951
IIM S V Æ
Sögulegt yfirlit.
Svo er almennt talið, að
sv-æfingar hefjist með sýningu
fyrir læknum á Massacliusetts
General Hospital í Boston 16.
októher 1846, þegar William
Morton etursvæfði sjúkling í
fvrsta sinn við meiri háttar
handlæknisaðgerð, sem þá
þótti. Það var þá, sem dr.
Warren, sá er aðgerðina fram-
kvæmdi, sagði við áhorfendur
að aðgerð lokinni þessi fleygu
orð: „Gentlemen, this is no
humbug.“
Ennþá er þó deilt um, hverj-
um heri heiðurinn að vera tal-
inn upphafsmaður svæfinga.
Crawford Long byrjaði að nota
etur til svæfinga 1842, en ástæð-
an lil þess, að hann hlaut ekki
almenna viðurkenningu sem
höfundur svæfinganna, er sú,
að hann hirti ekkert opinber-
lega um aðferð sína fvrr en
1849, en það var eftir að Mor-
ton hafði haldið sýningu sína
í Boston og birtzt hal'ði grein
3. tbl.
FIXG AR.
édyvindióon.
um svæfingu hans. Morton var
tannlæknir og lærisveinn Hor-
ace Wells, en hjá honum
kvnntist hann notkun glaðlofts
til svæfinga. Wells fór til Bost-
on árið 1844 í þeim tilgangi að
sýna glaðloftssvæfingu, en ein-
hverra hluta vegna mistókst
svæfingin.
Morton, Long og Wells eiga
hver sína stuðningsmenn enn i
dag, en þó mun Morton eiga
þá flesta, enda vakti hann
mesta athygli og deilur, er
harin reyndi að fá einkaleyfi á
svæfingaraðferð sinni. Árið
1847 voru þeir Sir James Simp-
son í Skotlandi og John Snow
í Englandi farnir að nota bæði
etur og klóróform til svæfinga.
Jolin Snow starfaði eingöngu
að svæfingum eftir 1847 og
varð þar með fyrsti raunveru-
legi svæfingarlæknirinn, enda
af mörgum talinn faðir svæf-
inganna. Hann skrifaði bók um
etur 1847 og síðar kennslubók
um notkun eturs og klóró-