Læknablaðið - 01.02.1953, Blaðsíða 17

LÆKNABLAÐIÐ
93
mænusóltarvíruisi
*
Islendinga
Alóieíni gegn
í blóði
Fyrir nokkrum árum var al-
mennt trúað, að mænusótt væri
algengari í tempruðu loftslagi
og meðal þjóða, sem stæðu á
tiltölulega háu menningarstigi
og þrifnaðar. Þetta var einn af
leyndardómum þess dularfulla
sjúkdóms, Undanfarin ár hafa
fært skýringar eða öllu heldur
leiðréttingar á þessmn skoð-
unum.
Hér væri of langt að rekja
til fulls rökin fyrir þvi, að nú
er uppi nýr skilningur á þessu
atriði, cn í stuttu máli virðist
sannleikurinn vera þessi:
Mænusóttarvírus er mjög út-
hreitt víðasl hvar á hvggðu
hóli. Þar sem lieilhrigðis og
hollustuliættir eru frumstæðir,
svo seni meðal hinna fátæku
hitaheltisþjóða, er virusið á-
kaflega útbreitt og sýkir að
jafnaði langflesta einstaklinga
þegar á harnsaldri. Á sumurn
stöðum eru jafnvel flestöll
hörn húin að sýkjast á fyrsta
eða öðru ári. A þessum stöð-
um er barnadauði af mörgum
orsökum ákaflega hár og eng-
an veginn alltaf Ijóst, Iivað
dauðanum veldur. Lamanir og
hæklanir á fólki þykja jafnvcl
ekki tiltökumál, en menn, sem
ferðazt hafa um þessi lönd og
gefið þessu gætur, telja sig
liafa séð þar allmikið af af-
leiðingum lömunarveiki, þótt
áður væri talið, að hún mundi
ekki vera útbreidd í þeim
löndum.
í löndum með betri heil-
brigði og meiri þrifnaði sýkj-
ast miklu færri af lömunar-
veikivírusi á ungum aldri, en
menn eru í staðinn að smásýkj-
ast, fleiri og fleiri eftir því sem
árunum fjölgar, og sumir
þeirra lamast eins og alkunn-
ugt er á unglings- eða fullorð-
insárum. Líklegt er, að hækk-
aður meðalaldur mænusóttar-
sjúklinga á undanförnum ára-
tugum hér og annars staðar
eigi fyrst og fremst rót sína að
rekja til þess, að heilbrigðis-
hættir voru áður lélegri og því
meiri ástæða til að börnin og
unglingarnir smituðust, en
flest fullorðna fólkið var þá
orðið ónæmt og veiklist ekki í
faröldrunum.
Nú er orðið kunnugt, að
þrenns konar mismunandi
stofnar eru til af mænusóttar-
vírusi. Einn þeirra, nr. 2 eða
svonefndur Lansing stofn, get-
ur sýkt mýs og fá þær af hon-
um sjúkdóm, sem mjög líkist
lömunarveiki i mönnum og
öpum. Serum úr fólki, sem
hefur sýkzt af tilsvarandi
stofni, eyðir vírusverkuninni
á mýsnar, og má þess vegna