Læknablaðið - 01.03.1960, Blaðsíða 35

LÆKNABLAÐIÐ
13
í t. d. hnjá- eða mjaðmaliði,
sem gefur oft prýðilegan árang-
ur.
Gegn bráðri þvagsýrugigt eru
steroid notuð með góðum ár-
angri, en þau gagna lítt við
hinu langvinna formi sjúk-
dómsins.
í sambandi við gigtarsjúk-
dómana er loks að geta axlar-
gigtar (shoulder-hand syn-
drom), periarthritis í öxl,
bursitis alls konar, tendinitis
calcificans og tenosynovitis.
Við þessum kvillum gefur stað-
bundin inndæling steroida
stundum góða raun. Þá hefur
verið reynd inndæling við dis-
cus prolaps.
Þar til steroid komu til sög-
unnar, var engin hjálp til
handa sjúklingum með lupus
erythematosus disseminatus,
né aðra svokallaða collagen
sjúkdóma, þ. e. periarteritis
nodosa, scleroderma og der-
matomyositis. Nú má lengja
ævi þessara sjúklinga um mörg
ár, þegar hezt lætur, og það
sem meira er, halda þeim sem
nýtum þjóðfélagsþegnum. Rétt-
ast er að byrja meðferð með
steroidum strax og sjúkdóms-
greiningin er örugg, nema því
aðeins að einkenni séu hverf-
andi lítil. Hér er allt að vinna,
en engu að tapa, og engin af-
sökun til fyrir ólióflegri tregðu
við að nota lvfin. Ef beðið er
of lengi, getur allt orðið um
seinan, því að lvfin verka lítt,
þegar komnar eru meiri hátt-
ar nýrna-, hjarta- eða heila-
skemmdir. Áhrif steroida eru
oftast mjög greinileg, hiti lækk-
ar, líðan batnar, vökvi í innri
holrúmum, sem til staðar
kann að vera, og úthrot
minnka eða hverfa, sem og
skemmdir í slímhúðum og lið-
um. Iliklaust her að nota
stóra skammta ef með þarf til
að ná ofangreindum árangri,
t. d. 60 mg af prednison á dag
fyrst, og stundum enn stærri
skammta. Oftast þarf að gefa
lyfið að staðaldri, en um síðir
hættir það að verka, og enda-
lokin eru í nánd.
Mikil reynsla liefur þegar
fengizt af notkun steroida gegn
ofnæmissjúkdómum, en efni
þessi hafa kröftuga anti-allerg-
iska verkun eins og áður er
getið. Notkun þeirra gegn asth-
ma bronchiale er tvenns kon-
ar: i fyrsta lagi gegn svæsnum
asthma-köstum (status asthma-
ticus), og í öðru lagi langvar-
andi notkun. Við köstunum
eru fvrst revndar eldri aðferð-
ir, sem oftast reynast vel, eink-
um adrenalin undir húð, eða
theofvllamin í æð. Stundum
dugir hvorugt, og þá eru not-
uð steroid. Eru þau helzt gefin
í æð, svo að skjót áhrif náist,
einkum ef sjúklingurinn er
þungt haldinn. Nota má pred-
nisolon, hvdrocortison eða
corticotropin. — Vanalegur
skammtur er 40—80 einingar