Læknablaðið - 01.03.1960, Blaðsíða 42

20
1,/EKNABLAÐIÐ
ast gegn pneumokokka-sýk-
ingum. Við svæsnum meningo-
kokka meningitis, einkum með
losti og blæðingum, eru notuð
steroid, ásamt sulfonamiðum
og fúkalyfjum. Við bráðri
brucellosis þykir sjálfsagt að
gefa steroid, en liins vegar
iiafa þau lítil áhrif á hið lang-
vinna form þessa sjúkdóms.
Þá eru steroid gjarnan revnd
þegar lost og mikil toxemi
fylgir bráðri sýkingu af völd-
um ýmissa gram-negativra
sýkla, einkum proteus, pseu-
domonas, bacillus coli og kleb-
siella, en bataborfur slíkra
sjúklinga eru annars mjög
slæmar. Góður árangur hefur
náðst við meðferðina á tauga-
veiki. Sama máli gegnir um
mikla toxemi af völdum peri-
tonitis. Einnig liafa steroid ver-
ið notuð með nokkrum árangri,
að því er virðist, gegn tetanus.
Yfirleitt ber að varast að
gefa steroid sjúklingum með
veirusjúkdóma. Dauðsföll bafa
orðið meðal sjúklinga með
hlaupabólu og barna eftir kúa-
bólusetningu, sem af einhverj-
um ástæðum höfðu tekið ster-
oid. Þó er talið réttmætt að
nota steroid undir vissum
kringumstæðum. Þannig hef-
ur mjög góður árangur náðst
Iijá sjúklingum, sem hafa verið
lífshættulega veikir af mon-
onucleosis infectiosa. Ef svæs-
in bólga með miklum kvölum
fylgir orchitis af völdum paro-
titis epidemica, er réttlætan-
legt að gefa steroid, og er þá
oft um mjög skjótan bata á lið-
an sjúklings að ræða, en halda
verður meðferð áfram í nokkra
daga, annars versnar sjúkl-
ingunum ofl aftur. Sjúkling-
um með hepatitis á háu stigi,
sem blæðir eða sem eru í coma
eða precoma, er rétt að gefa
steroid, og bregður þá stund-
um skjótlega til bins betra.
Encephalitis af völdum veirna,
svo sem eftir mislinga, er enn
önnur undantekning frá þeirri
almennu reglu að nota ekki
steroid við veirusjúkdómum.
Um lúsasóttirnar gegnir svip-
uðu máli og um veirusjúkdóm-
ana.
Loks er að geta berklaveik-
innar. Eins og kunnugt er, var
lengi talið mjög óráðlegt að
gefa berklaveikum sjúklingum
steroid undir nokkrum kring-
umstæðum. Bvggðist þetta á
því, að steroid draga hér sem
annars staðar úr bólgubreyt-
ingum, en bólgan liefur senni-
lcga ákveðnu hlutverki að
gegna við að hindra útbreiðslu
berklasýkingarinnar, evði-
leggja sýklana og vinna að
enduruppbyggingu hinna
skemmdu vefja. Hins vegar
hafa steroid engin bein áhrif á
berklasýkilinn sjálfan, að þvi
er bezt verður vitað. Það vegur
á móti ofangreindu, að steroid
draga að verulegu leyti úr
eitrun þeirri, sem orsakast af