Læknablaðið - 15.08.1982, Blaðsíða 31

LÆKNABLADID
185
skoðun á lögum um atvinnuleysistryggingar
og ný lög um atvinnuleysistryggingar öðluðust
gildi vorið 1973 og leystu af hólmi eldri lög par
að lútandi.
Mjög snemma í ráðherratíð Magnúsar kom
í ljós áhugi hans á mengunarvörnum og má í
því sambandi minna á, að jafnframt því að
vera heilbrigðis- og tryggingamálaráðherra,
var hann iðnaðarráðherra. Hann hafði mikinn
áhuga á að settar yrðu strangar reglur um
varnir gegn mengun af völdum eiturefna og
hættulegra efna og setti á laggir nefnd til, að
gera tillögur um það, hvernig að því máli
skyldi staðið. Árangur pess nefndarstarfs varð
reglugerð um varnir gegn mengun af völdum
eiturefna og hættulegra efna, sem tók gildi í
júní 1972. Ákvæði þessarar reglugerðar hafa
haft gífurlega þýðingu í sambandi við allt
eftirlit með mengunarmálum og mengunar-
vörnum og sérstaklega í sambandi við byrjun-
aruþþbyggingu stóriðjufyrirtækja hér á landi,
en einnig almennt í sambandi við mengunar-
mál. Pessi reglugerð hefur verið í gildi óbreytt
síðan hún var sett og hefur komið að tilæt-
luðum notum.
Það mætti að sjálfsögðu æra óstöðugan að
telja upp allar þær reglur og reglugerðir, sem
settar eru í ráðuneyti, en ég get ekki látið
hjá líða að minnast hér á eina reglugerð, sem
markaði veruleg tímamót og sett var í ráð-
herratíð Magnúsar Kjartanssonar. Það var
heilbrigðisreglugerð, sem sett var í samræmi
við lög um hollustuhætti og heilbrigðiseftirlit
og var sú fyrsta sinnar tegundar, sem gilti fyrir
landið allt ásamt landhelgi og lofthelgi, en
áður voru til fjölmargar heilbrigðissamþykktir
fyrir einstaka kaupstaði og sveitarfélög. Að
baki reglugerðasmíða af þessu tagi liggur löng
og mikil vinna og ef til vill ræður því stundum
tilviljun, hvaða ráðherra það er, sem að lokum
gefur reglugerðina út. En þó svo sé, þá ber
þess að minnast, að sá ráðherra, sem reglu-
gerðina gefur út, hefur á lokastigi haft síðasta
tækifærið til þess að gera þær breytingar og
viðbætur, sem hann taldi eðlilegar og viðeig-
andi.
Ég vil hér minnast tveggja kannana, sem
Magnús Kjartansson kom af stað í sinni
ráðherratíð. Annað var könnun, sem gerð var
á árinu 1972 á rekstrarhagræðingu í Trygging-
astofnun ríkisins og birtist sem Rit heilbrigð-
is- og tryggingamálaráðuneytisins nr. 1/1973,
en hitt var könnun á vistunarrýmisþörf heil-
brigðisstofnana, sem gerð var á árunum 1972
og 1973 og birtist sem Rit heilbrigðis- og trygg-
ingamálaráðunetyisins nr. 3/1973. Síðari könn-
unin hefur orðið til viðmiðunar í sambandi við
uppbyggingu sjúkrastofnana hér á landi og er
enn í meginatriðum við hana stuðst í sambandi
við áætlanagerð um þörf sjúkrarýmis.
í ráðherratíð Magnúsar Kjartanssonar tíðk-
aðist það að heilbrigðis- og félagsmálaráðherr-
ar Norðurlanda hittust annað hvort ár og
bæru saman bækur sínar. Ráðherrafundur af
þessu tagi var haldinn hér á landi í júlí 1973 og
kom það í hlut Magnúsar að halda framsögu-
erindi á þessum ráðherrafundi þar sem rætt
var um framtíðarfyrirkomulag ellitryggingar-
mála. Þennan fund sóttu allir ráðherrar, sem
þá fóru með félagsmál á Norðurlöndum. í
erindi sínu á þessum fundi, þá lagði Magnús
fyrst og fremst áherslu á nauðsyn þess að
ellitryggingarmál á íslandi yrðu samræmd svip-
að því sem gerst hefur á öðrum Norðurlönd-
um og lagði áherslu á frekari útfærslu þess
tvöfalda bótakerfis, grunnlífeyris og tekjutrygg-
ingar, sem þá nýlega hafði verið lögfest hér á
landi.
Strax frá upphafi sýndi Magnús málefnum
geðsjúkra mikinn áhuga. Hann skipaði tvær
nefndir til undirbúnings bygginga fyrir geð-
sjúka, aðra sem undirbjó byggingu vegna
áfengissjúklinga að Vífilsstöðum og er löngu
tekin til starfa, og hina sem undirbjó byggingu
geðdeildar á Landspítala, en um það mál urðu,
sem kunnugt er, harðar deilur. Magnús lifði
það ekki að sjá geðdeildina í fullri notkun
enda þótt nú sé tæpur áratugur síðan fram-
kvæmdir hófust.
Ásamt öðrum hafði Magnús forgöngu um
samvinnu menntamálaráðuneytis (Háskólans)
og heilbrigðisráðuneytis (Landspítala) um
byggingar Landspítala og læknadeildar á
Landspítalalóð og skipan yfirstjórnar mann-
virkjagerðar á lóðinni, sem enn hefur umsjón
þeirra verkefna.
í ráðherratíð sinni, sótti Magnús Kjartans-
son tvívegis þing Evrópusvæðis Alþjóðaheil-
brigðismálastofnunarinnar í Kaupmannahöfn
og í Vín. Var hann við vígslu húsakynna
svæðisskrifstofunnar í Kaupmannahöfn og
afhenti, þar fyrir íslands hönd, stofnuninni
málverk að gjöf.
Ég sagði í upphafi, að þegar Magnús Kjart-
ansson kom til starfa í heilbrigðisráðuneytinu,
þekkti ég hann ekki persónulega og vissi því
ekki hvernig háttað væri vinnubrögðum hans
eða hvaða starfsaðferðir hann hefði tileinkað