Læknablaðið - 15.09.1985, Blaðsíða 21

LÆKNABLAÐIÐ
231
skýrð með því, að þeir reyki meira sígarettur
en almennt gerist, þar sem upplýsingarnar frá
Hjartavernd benda til hins gagnstæða. Rétt er
að það komi fram, að óverulegur aldurs-
munur er á heildarþátttakendum hjá Hjarta-
vernd (meðalfæðingarár 20.9, staðalfrávik
6.85), rannsóknarhópnum í þessari könnun
(meðalfæðingarár 20.8, staðalfrávik 7.35) og
þeim úr rannsóknarhópnum, sem upplýsingar
voru um hjá Hjartavernd (meðalfæðingarár
21.8, staðalfrávik 5.81).
Heimtur í rannsókninni voru 100%, þ.e.
afdrif allra í rannsóknarhópnum eru kunn
með tilliti til dauðsfalla og krabbameina.
Áhrif hraustra starfsmanna (healthy wor-
ker effect) (16, 17, 18) sem venjulega koma
fram í rannsókn af þeirri gerð, sem hér um
ræðir eru væg og horfin við 20 ára huliðstíma
og dánarhlutfallið er orðið stærra en einn við
30 ára huliðstíma.
Auk þess að sýnt hefur verið fram á aukna
hættu á að deyja úr lungnakrabbameini
benda niðurstöðurnar til aukinnar áhættu á
að deyja úr þvagblöðrukrabbameini og heila-
blóðfalli hjá rannsóknarhópnum.
Blöðrukrabbamein hefur tengst iðnaðar-
mengun, sérstaklega vissum litarefnum (19). í
tilfella-viðmiðarannsóknum (20) hefur kom-
ið fram, að þeir sem fá blöðrukrabbamein
hafa oftar en aðrir unnið við skinn-, leður- og
gúmmíiðnað og járn- og málmsmíðar.
Erfitt er að leiða liffræðileg rök að tengsl-
um vinnuumhverfis vélstjóra og aukinnar
dánartíðni úr heilablóðfalli, nema ef vera
kynni að hávaðamengun ylli hækkun á
blóðþrýstingi (21), sem aftur leiddi til heila-
blóðfalls (22, 23, 24).
í ljósi þeirra niðurstaðna er hér liggja fyrir
virðist brýnt að hefta þá mengun í starfsum-
hverfi vélstjóra og mótorvélstjóra, sem helst
gæti legið að baki. Hér skal sérstaklega bent á
asbest og meðferð þess við viðhald og
viðgerðir, en einnig snertingu við lífræn
leysiefni, olíu, sót og skyld efni. Þegar hafa
verið settar reglur um bann við notkun asbests
nema í undantekningartilvikum (25).
Jóni Inga Jósafatssyni og Helga Sigvaldasyni er þökkuð aðstoð
við tölvuvinnslu og forritagerð og Ragnheiði Lilju Georgsdóttur
er þökkuð vélritun handrits.
SUMMARY
Mortalily and cancer incidence of marine engineers and
machinists in Iceland.
A retrospective cohort study of mortality and cancer
morbidity among 295 marine engineers and 182 machi-
nists with special regard to cancer of the lung was carried
out under the auspices of the Administration of Occupa-
tional Safety and Health in Reykjavík. The cohort was
defined as all graduates from engineering and machinists
schools in Iceland during 1936-1955. A training period of
2-4 years in welding, shipbuilding and/or machine
industry is required before entering the schools. During
the vocational training as well as in their professional lives
the subjects are exposed to asbestos, different kinds of
mineral oils and exhaust gases with marked individual
variations as regards mode and magnitude of exposure.
For deaths occuring between 1951 and 1982 informa-
tion was obtained from the Statistical Bureau of Iceland.
Expected death rates were calculated based on the
national rates for males in the corresponding age groups.
There were significantly increased SMR’s for cancer of
trachea, bronchus and lung for the entire cohort at 5
percent level (one-tailed test). Allowing for a latency
period of 20 years revealed an excess in lung cancer,
cancer of bladder and cerebrovascular diseases, SMR’s
were 1.95, 3.57 and 1.75 respectively. When analysed
with a latency period of 30 years the SMR’s for the same
causes of deaths were 2.55, 7.41 and 2.43.
A record linkage with the Cancer Registry revealed 36
cancersin35 subjectsintheperiod 1955-1982. Thecancer
incidence was compared with the national incidence
Table VII. Smoking habits, according to results in the survey of the Heart Association 1967-1981, of 184 marine
engineers and machinists of the present study and of all participants in the survey of the Heart Association.
184 marine engineers and
All participants machinists of
in the survey the present study
Smoking habits n % n °7o
Never smoked 1.940 21.9 38 20.7
Exsmokers 1.975 22.3 40 21.7
Pipe or cigar smokers 2.295 25.9 59 32.1
2.656 30.0 47 25.5
- 1-4 cig/day 319 3.6 10 5.4
- 5-14 cig/day 680 7.7 15 8.2
- 15 - 24cig/day 1.166 13.2 14 7.6
- 25 - cig/day 491 5.5 8 4.3