Þjóðin: tímarit sjálfstæðismanna - 01.12.1938, Page 14

258
Þ J Ó Ð I N
er mjög aflarlega, er stórt rúm, sem
tekur um lielming af l)átnum. í
þessum rúmum er notin, sinn helm-
ingur í livorum l)át, korkurinn aft-
ast, en blýiÖ fremst. 1 öðrum borð-
stokk livors báts er komið fvrir
tveim járnstyttum um þriggja feta
báum og einnar til tveggja tommi!
gildum. Eru þær með rúmlega
faðms millibili og' efri endi þeirra
eins og u í lögun. I þessum u-um
og milli þeirra, leikur rúlla eða
trilla, sin í bvorum bát. Yfir þær
liggur svo nótin milli bálanna, sem
liggja hlið við blið.
Þegar kastað er á síld fer það
þannig fram í stórum dráttum:
Stefnum bátanna er ýlt i sundur.
Tveir menn, stundum einn, snúa
rúllunni með sveifum og nótin
rennur út, en það er kallað að
„spóla“ nótinni út. Þegar búið er
að róa hringinn um síldina, koma
stefni bátanna saman og er þegar
fest svo að þeir aðskiljist ekki. Þvi-
næst er snurpulinan, sem ég áður
nefndi, tekin, smevgt í davíðublokk-
ina og logað i, fyrst mcð handafli.
Það beitir að taka á böndum. Þeg-
ar þvngjast tekur, er línan látin i
snurpuspilið og baldið áfram þar
lil bringir þeir á banafótunum, sem
ég minntist á, koma úr sjó. Hefur
þetta þá verkað þannig, að nótin,
sem var eins og poki, opinn í báða
enda, er dregin saman að neðan og
síldin lokuð inni. Þetta, að draga
linuna inn, beitir snurping. Þegar
búið er að snurpa, er bvrjað að
draga nótina inn, og er sinn endi
dreginn í bvorn bát. Um 15 faðm-
ar af miðju nótarinnar eru úr
nokkuð sverara garni en bitt nelið,
og beitir poki, Þegar síld er í nót-
inni, er þrengt að benni, svo að bún
er aðeins í pokanum.
Þá verð ég að drepa litillega á
útbúnað skipsins sjálfs. Fyrst er
síldardekkið, sem svo er nefnt. Er
það bæði, að borð skipsins er hækk-
að nieð plönkum, svo meira komist
á þilfarið af síld, og svo að þilfar-
ið er liólfað niður með borðum, og
nefuast hólfin síldarstíur, eða sild-
arkassar.
Þá er báfurinn. Hann er riðaður
á bring úr járni, allþungan, og er
báfurinn um faðmur í þvermál og
lieldur síðari. í botnjaðar báfsins
eru settir koparbringir og í gegnum
þá liggur vír, sem heitir báf-lina,
og má með benui draga botn báfs-
ins saman. Háfnum er lyft með vél-
eða gufuvindu, en bann er þiingur
fidlur af síld, getur lekið 5—10 mál
síldar, eða um eitt til eitt og hálft
tonn. Ef tekizt befur að ná síld,
leggur skipið að bátunum þannig,
að skutar bátanna nema við skips-
bliðina, og stendur j)etta jmnnig af
sér, að það myndar þríbvrning, þar
sem bátarnir mynda sína bliðina
bvor, en skipið eina. Korkjaðar
snurpunótarinnar er svo bundinn
upp á skipsbliðina með þar til ætl-
uðum svonefndum siðuböndum. —
Þegar búið er að binda upp er far-
ið að jmrrka, og er j)að að tosa sem
mestu af neti inn í bátana, þrengja
sem mest að síldinni. Þegar full-
þurrkað þykir, er tekið til að báfa.
Háfurinn er dreginn út fyrir borð-
stokkinn, reistur á rönd og rennt
niður i nótiua, niður á milli bál-