Brennidepill - 01.03.1998, Blaðsíða 18

Tafla 3.
Konur I framboði og sem kjörnir aðal- og varafulltrúar fyrir „Fjórflokk" í bæjarstjórn-
arkosningum 1994. Hlutfall fyrir karla í sviga.
% Alþýðufl. Framsóknarfl. Sjálfstæðisfl. Alþýðubandalag
Framboö 38,5 (61,5) 34,4 (65,6) 32,6 (67,7) 45,2 (62,5)
Kj.aðalmenn 21,7 (78,3) 25,0 (75,0) 32,3 (67,7) 37,5 (62,5)
Kj.varamenn 30,4 (69,6) 36,5 (63,5) 33,2 (66,7) 37,5 (62,5)
um fækki hlutfallslega sem frambjóðendum
í bæjum 1994 þá fækkar þeim ekki hlut-
fallslega meðal þeirra sem ná þá kjöri. Kon-
ur í framboði sem „vantar“ í kosningunum
1994 hafa því verið neðarlega á listum og
kemur það fram í fækkun kvenna meðal
varafulltrúa en ekki meðal aðalfulltrúa.
Áhrif færri kvenna í framboði á Ijölda kjör-
inna kvenna sem aðalmanna (fjölda
kvenna í „efri sætum" lista) geta þó hafa
verið þau að fjöldi kvenna stendur í stað í
hinum „efri sæturn" og þ.a.I. meðal kjör-
inna bæjarstjórnarfulltrúa. Af því má sjá að
konur hafa þrátt lyrir alit haldið í „sín ör-
uggu“ sæti á framboðslistum þó þær væru
færri í framboði. Sömu ályktun má draga af
því að fleiri konur ná nú kjöri af þeim sem
bjóða sig fram. Af þeim konum sem buðu
sig fram 1994 náðu um 11% kjöri en 1990
var þetta hlutfall rúmlega 9%. Möguleikarn-
ir á því að ná kjöri virðast aukast þar sem
konureru færri í framboði.
Með tilliti til þessara niðurstaðna ber að
stefna að því að konur taki bæði „öruggari"
framboðssæti á listum og þeim fjölgi meðal
frambjóðenda ef vænta á breytinga á hlut-
falli kvenna og karla í sveitarstjórnum.
Hægt er að gera ráð fyrir að því fleiri konur
sem taka þátt í kosningum, þeim mun
meiri möguleiki sé á að þeim fjölgi sem
bæjarfulltrúum. Meðal karla í framboði
náðu 15% kjöri 1994 en þar áður tæplega
15% eða svipaður fjöldi. Karlar dreifast því
svipað á listana 1994 og 1990 þrátt fyrir að
þeir hafi verið fleiri í framboði í seinni
kosningunum. í samræmi við ofangreindar
ályktanir hafa þeir karlar sem „bæst hafa
við“ í framboði tekið sæti neðarlega á list-
um eða hin „óöruggu" framboðssæti.
Verkaskipting kvenna og karla
Verkaskipting kynjanna í nefndum innan
bæjarstjóma er enn nokkuð hefðbundin ef
marka má úrslit síðustu kosninga. Sem
dæmi má nefna að konur eru ekki nema 9%
allra þeirra sem starfa í hafnarnefnd-
um/ráðum í bæjum en hvergi ná karlar að
vera fjarverandi að því marki í heilum
málaflokki. Byggingamefndir eru þá sömu-
leiðis miklar karlanefndir. Innan félags-
málaráða (sem oft eru jafnframt jafnréttis-
nefndir), öldrunarnefnda og skólanefnda
sitja konur helst. Breytingu milli tveggja
síðustu kosninga á kynjasamsetningu er að
finna innan umhverfisnefnda og skóla-
nefnda en á vettvangi þessarra tveggja
málaflokka fer körlum fjölgandi. Ef greina á
málaflokk þar sem konur eru að færast inn
á mætti helst nefna húsnæðisnefndir sem
hafa yfir fleiru að segja en áður í kjölfar
breyttra laga um verkefni þeirra.
Meginniðurstaðan er þó sú að karlar
sækja mun meira í hefðbundnar „kvenna-
nefndir“ en einungis um 8% allra nefnda
eru nú án karls. Eftir 1990 voru 43% allra
nefnda án konu en eftir 1994 fækkar slíkum
nefndum lítillega og eru 40% nú. Nefndum
þar sem konur eru í meirihluta („kvenna-
nefndir“) Qölgar milli kosninganna (úr 25%
í 30% allra nefnda) og þar að auki hækkar
það hlutfall kvenna sem starfar í „kvenna-
nefndunum", fer úr 65% í 67%.
Til viðbótar hafa litlar breytingar átt sér
stað á vali bæjarstjórna eða bæjarráða á
einstökum fulltrúum í samstarfsnefndir
sveitarstjórna. Líkt og áður er nær alltaf
karl valinn í slíkar nefndir. Svipaða sögu
má segja varðandi þá einstaklinga sem velj-
ast í bæjarráð. Tæplega Qórðungur bæjar-
og borgarráðsmanna eru konur eftir 1994.
Það sýnir lítillega fjölgun þeirra á þessum
mikilvæga vettvangi frá því í kosningunum
1990 (úr 22% í 24%). Þetta er forvitnileg
niðurstaða í ljósi þess að konur eru ekki
síður að hasla sér völl á vettvangi hefð-
bundinna karlaverkefna á sviði menntunar
og atvinnulífs. Annars konar niðurstaða
fæst þegar litið er á æðstu embætti innan
bæja. Konum hefur fjölgað jafnt og þétt sem
forsetum bæjarstjórna og aukningin verið
frá 22% í kosningunum 1986 til 35,5% eftir
síðustu kosningar. Hins vegar er engin
kona bæjarstjóri meðal 30 kaupstaða en
eini borgarstjórinn á landinu er kona.
Einnig eru karlar enn flestir oddvitar kaup-
túna þar sem konum hefur fækkað meðal
þeirra í því embætti úr tæplega 14% 1990 í
13% 1994. Það er í samræmi við að konum
hefur lítillega fækkað meðal hreppsnefnd-
arfulltrúa innan kauptúna. Meðal oddvita
minni hreppa eru konur þónokkuð fleiri
eftir 1990 enda hefur konum fjölgað sem
hreppsnefndarfulltrúum frá síðasta kjör-
tímabili. Nú eru konur 11,5% þeirra sem
18
l.tbl. 1998