Hús & Búnaður - 01.08.1972, Page 4

Trjárækt
Kristmann Guðmundsson skrifar um trjórœkt ó íslandi
Ég hef nú fengizt við gróðurtilraunir um
átján ára skeið, en hef ekki lengur aðstæður
til að halda þeim áfram. Mig langar þó
til þess, að sú reynsla, sem ég hef hlotið
af tilraunum mínum í Garðshorni, fari ekki
algjörlega forgörðum, heldur komi ein-
hverjum til góða, sem hefur áhuga og lagni
til að hagnýta sér hana.
En þar eð fæstar jurtirnar í Garðshorni
eiga sér íslenzkt nafn, neyðist ég til að
nefna þær latnesku heiti þeirra, sem er
raunar nauðsynlegt, til þess að takast megi
að panta þær eða fræ af þeim frá útlönd-
um. Ég nota því alls staðar latnesku nöfn-
in, einnig þar, sem búið hefur verið til
islenzkt nafn, og tek þá bæði saman.
Mun ég nú telja upp þær trjátegundir,
sem ég álít ómaksins vert að rækta í
íslenzkum görðum.
Af birki hef ég gert tilraunir með tutt-
ugu og tvær tegundir, og hafa margar
þeirra illa gefizt, þótt fagrar séu og gaman
að eiga við þær. Hægt er að gera allfögur
tré úr íslenzka birkinu, ef valdar eru
hríslur með hvítum berki og stofninn
klipptur frá byrjun, svo að úr verði ein-
stofna tré.
Fjalldrapinn íslenzki (Betula tiana) er
fallegur runni, einkum í skjólveggi, sem
sjálfsagt er að byggja þannig, að þeir geti
jafnframt verið beð á einhvern hátt, stein-
beð eða grasbeð. Með lagni má gera úr
honum lítið tré.
Af útlendum björkum er Steinbjörkin
(Betula ermani) og Gullbjörk (Betula lenta)
af fræi frá Kanada einna fegurstur og með
afbrigðum harðgerar, einkum hin síðar-
nefnda. Þær vaxa báðar hratt og fara skjót-
lega framúr íslenzka birkinu; eins eru þær
báðar einstofna tré, þó að betra sé að
snyrta þær dálítið með klippingu. Gull-
birkið getur orðið mjög hávaxið og er
því ákjósanlegt í garða.
Ilmbirki (Betula pubescens), af fræi frá
Troms, hefur reynzt mér prýðilega. Það
laufgast seint og fellir laufið snemma,
fylgist þannig nokkuð að með Gráreyni
og Siifurreyni.
Betula lutea og Betula sachalinensis eru
sterkar bjarkir, sem þrífast hér allvel, en
eru ekki áberandi fallegar. Betula tauschii
er aftur á móti mjög falleg, og ætti að
leggja hér stund á ræktun hennar. — Enn
fegurri er Betula coerulea-grandis, en því
miður er hún dálítið viðkvæm fyrir vindi;
þar sem logn er í görðum, er hún prýðileg.
Hvítbirki (Betula papyrifera) er mjög
fagurt birki, en erfitt að rækta það. Það
þarf hér magra jörð i uppvextinum og
logn. í Garðshorni eru fáeinar plöntur
af Hvítbirki blönduðu öðrum tegundum,
sem ég vænti nokkurs af, en þori ekki
að mæla með.
Eiri (Alnus), teg. incana, þrífst ágætlega
hér á Suðurlandi, en aðrar teg. hans, sem
ég hef prófað, hafa gefizt mér illa.
auðvitað ekki gert tilraunir með þær nærri
allar. Alaskaöspin, sem skógræktin hefur til
sölu, er forkunargott tré, eitt af þeim beztu,
Hlynur (Acer) hefur þrifizt allvel víða
á íslandi, en það mun nær eingöngu vera
teg. Acer pseudoplatanus. Það er mjög
4