Morgunblaðið - 29.12.2011, Blaðsíða 29

MINNINGAR 29
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 29. DESEMBER 2011
Hann gat rifjað upp löngu liðna
atburði, ræður og frásagnir af
ótrúlegri nákvæmni og leiftr-
andi frásagnargáfu.
Sjöfn og fjölskyldunni allri
vottum við okkar innilegustu
samúð.
Megi algóður Guð blessa sr.
Björn Jónsson og helga öll hans
störf.
Fyrir hönd Keflavíkursóknar,
Ragnheiður Ásta
Magnúsdóttir, formaður
sóknarnefndar
Skúli S. Ólafsson
sóknarprestur.
Fallinn er í valinn minn kæri
vinur séra Björn Jónsson, fyrr-
verandi sóknarprestur og pró-
fastur á Akranesi. Hann hafði
barist við illvígan sjúkdóm um
nokkurra missera skeið sem
leiddi hann til skapadægurs.
Séra Björn var mikill kennimað-
ur og frábær ræðumaður. Hann
var kornungur kjörinn til prest-
þjónustu í Keflavík og þjónaði
þar til áramótanna 1974-75, að
hann tók við prestþjónustu hér
á Akranesi. Hann var því prest-
ur í Keflavík í 23 ár og síðan
önnur 23 ár á Akranesi eða sam-
tals í 46 ár. Geri aðrir betur.
Auk þess tók hann að sér ýmis
prestverk eftir að hann lét af
störfum.
Nokkrum árum eftir að séra
Björn var kjörinn hér prestur
var ég að hans beiðni kjörinn í
sóknarnefnd og kynntist ég því
þar vel hvað það er mikið starf
að þjóna jafnstórum söfnuði og
Akranes er. Leysti hann það
starf af hendi með frábærum
hætti.
Strax eftir að séra Björn
flutti til Akraness gekk hann til
liðs við Góðtemplararegluna í
stúkuna nr. 3, Akurblóm. Þar
störfuðum við saman í öll þessi
ár eða þar til hún hætti störfum
fyrir nokkrum árum. Einnig
störfuðum við mikið saman í
stórstúkunni en séra Björn var
kjörinn stórtemplar um nokk-
urra ára skeið. Ég sat þar í
stjórn með honum. Veit ég að
templarar bera mjög hlýjan hug
til hans og vil ég fyrir þeirra
hönd flytja kærar samúðar-
kveðjur til fjölskyldu hans.
Árið 1977 gekk séra Björn til
liðs við Oddfellowregluna hér á
Akranesi og var hann afar virk-
ur félagi þar. Hef ég verið beð-
inn að flytja kærar kveðjur frá
bræðrum hans í Oddfellow-
stúkunni nr. 8, Agli, I.O.O.F.
með þökk fyrir öll hans góðu
störf fyrir regluna.
Eitt var það meðal annars
sem sameinaði okkur að við vor-
um báðir Skagfirðingar. Oft
þegar við hittumst rifjuðum við
gjarnan upp gamlar minningar
þaðan. Hann ljómaði allur þegar
hann rifjaði upp uppvaxtarárin
sín í Blönduhlíðinni og skóla-
gönguna sína þar en kennari
hans var Rögnvaldur í Flugu-
mýrarhvammi. Þá minntist
hann skólagöngu sinnar í ungl-
ingaskólanum á Sauðárkróki
undir stjórn hins frábæra kenni-
manns og mannvinar séra Helga
Konráðssonar. Á Sauðárkróki
eignaðist séra Björn marga
góða vini. Einnig minntist hann
oft á menntaskólaárin sín á Ak-
ureyri. Mikill ljómi var yfir öll-
um þessum minningum.
Séra Björn hafði mjög góða
söngrödd og var hrókur alls
fagnaðar í góðra vina hópi og
söng enginn meira en hann. Ég
minnist séra Björns sem glað-
værs og skemmtilegs manns
sem gott var að vera samvistum
við.
Elsku Sjöfn. Ég vil með þess-
um fátæklegu orðum votta þér
mína dýpstu samúð og veit að
minningin um góðan dáðadreng
yljar þér um hjartaræturnar um
ókomin ár. Börnum ykkar,
barnabörnum og barnabarna-
börnum, ættingjum og vinum
votta ég mína dýpstu samúð.
Góður guð geymi ykkur öll.
Hörður Pálsson.
Mér bárust fregnir af andláti
sr. Björns fermingarföður míns
og vinar hingað út í Norðursjó-
inn. Á aðventunni hélt hann
heim, líkt og hann sagði oft á
kveðjustundum í starfi sínu, inn
í vonarbirtu jólanna.
Hann hafði mikil áhrif á líf
mitt, minn kæri vinur. Get það
sagt með sanni að fáir menn
hafa átt alla mína virðingu, líkt
og sr. Björn Jónsson.
Ég er alinn upp við Laug-
arbrautina á Akranesi. Á
sunnudögum þegar messað var
í Akraneskirkju gengu þeir
prestar fram hjá heimili okkar á
göngu sinni hempuklæddir, á
leið til kirkjunnar frá prests-
setrinu á Kirkjuhvoli. Áður
tengdafaðir sr. Björns, sr. Jón
M. Guðjónsson með pípuhattinn
sinn. Ég varð barnungur fasta-
gestur í messunum áður en ég
fór að syngja í Kirkjukór Akra-
ness aðeins 8 ára að aldri.Ég
fór að ganga samferða sr. Jóni,
síðar sr. Birni til kirkju.
Það tók mig töluverðan tíma
að finna út hvað ég vildi stefna
á í lífinu.Margt varð þess
valdandi að ég átti erfitt með að
setja kúrsinn í þeim efnum. Sr.
Björn hafði alltaf trú á mér og
varð mér í gegnum árin mikil
hvatning til góðra verka. Hann
var einn af þessum klettum í
hafinu og mér mikilvægt leið-
armerki.
Að starfa með sr. Birni við
Akraneskirkju í eitt ár, sem
organisti, áður en ég hélt til
starfa í hans gömlu sókn í
Keflavík, er sennilega eitt það
besta ár í starfi sem ég hef upp-
lifað. Áhugi hans á starfinu var
einlægur og samstarfið gefandi.
„Þakka þér fyrir vinur“ var
kveðja sr. Björns og mín í hvert
sinn að loknu verki. Það fól í sér
svo mikla virðingu og það kom
frá hjartanu. Það hugarfar hef
ég tileinkað mér í mínum störf-
um í dag og er ákaflega dýr-
mætt veganesti; að sýna þeim
sem maður leiðir á starfsvelli
virðingu og að gleyma ekki
þakklætinu.
Hann hafði ástríðu fyrir bók-
um. Sjálfur á ég nokkrar slíkar
og leitaði stundum til hans með
upplýsingar um þær og kom
ekki að tómum kofunum þar.
Hann var hamhleypa til
verka og brann í skinninu fyrir
bindindishreyfingunni. Hann
var mér ákveðin hvatning þegar
ég sjálfur sagði skilið við Bakk-
us konung. Stundum hafði hann
það mikið á stundaskránni að
klukkan rúmaði ekki alveg allt
sem var planlagt og kom það
stundum niður á þeim tímum
sem voru ætlaðir í að koma sér
á milli staða. Margar slíkar
minningar vekja með mér bros
og þónokkrar þjóðsögurnar eru
til um hann sem lýsa honum svo
vel.
Þegar faðir minn lá á bana-
beði, og ljóst hvert stefndi, kom
sr. Björn blessaður til okkar og
átti með okkur dýrmætar
stundir með föður okkar á hinu
góða sjúkrahúsi okkar Akurnes-
inga. Og eins með fjölskyldunni
þegar yfir lauk. Hans einlæga
trú og styrkur sem hann miðl-
aði til okkar og svo fjölda
margra annarra, bar vitni um
mann sem hafði sannfæringu
um að dauðinn væri ekki enda-
stöð, heldur heimkoma í æðri
heima.
Ég óska honum góðrar heim-
komu í landi ljóssins og megi al-
góður Guð blessa minningu sr.
Björns Jónssonar.
Vegna starfa minna á hafi úti
get ég ekki fylgt sr. Birni síð-
asta spölinn.
Sjöfn og fjölskyldunni votta
ég samúð mína og bið allrar
blessunar.
Þakka þér fyrir, minn kæri
vinur.
Einar Örn Einarsson.
Þegar séra Björn er kvaddur
hinstu kveðju koma margar
minningar upp í hugann. Þakk-
læti er þó efst í huga fyrir að
vera með okkur á mörgum
markverðum og mikilvægum
stundum í okkar lífi.
Hann kunni sannarlega að
hvetja, uppörva, hressa og
benda á björtu hliðar lífsins.
Fáa þekkjum við sem var jafn
tamt og honum að hrósa fólki.
Fyrir allt sem hann var sókn-
arbörnunum sínum átti hann
sérstakan stað í huga fjölda Ak-
urnesinga.
Okkur er minnisstæðast þeg-
ar við fengum að njóta nærveru
hans og kærleika eftir að nokk-
ur högg höfðu riðið yfir fjöl-
skylduna. Þá kom hann til okk-
ar hjóna að kvöldi dags, þar
sem við vorum að reyna að
greiða úr mörgum flækjum, ung
að árum og sannarlega ekki
með allt á hreinu.
Hann knúði óbeðinn dyra ná-
kvæmlega á þeirri stundu þegar
við þurftum á reynsluríkum
manni að halda. Þetta kvöld
ræddum við margt sem hefur
síðar verið okkur dýrmætt
veganesti. Það sem er þó minn-
isstæðast frá þessu kvöldi var
þegar hann sagði: „Aldrei að
láta biturleika fá rúm í hjörtum
ykkar, munið það,“ og bætti því
svo við að biturleiki væri versta
eitur sem til væri í mannlegu
hugskoti og að biturleikinn tor-
tímdi þeim sem ælu hann með
sér – og svo benti hann okkur á
nokkur áþreifanleg dæmi.
Þetta var góð heimsókn og
við minnumst hennar ávallt með
miklu þakklæti. Hún hefur
löngum minnt okkur á hversu
mikils virði reynsluríkt fólk er,
sem kann að miðla af reynslu og
speki á réttan hátt á réttum
tíma.
Akurnesingar hafa átt því
mikla láni að fagna að hafa
ávallt átt sóknarpresta sem
hafa verið einstaklega ástsælir.
Séra Jón M. Guðjónsson, for-
veri séra Björns í starfi, var
tengdafaðir hans. Margur kveið
því að erfitt yrði fyrir Björn að
taka við af séra Jóni, sem átti
hug og hjarta Skagamanna fyr-
ir margra hluta sakir, en Björn
hafði ekki verið lengi í starfi
þegar Skagamenn sáu að enn
lék lánið við þá.
Séra Björn var áhugamaður
um marga hluti, hann var ein-
lægur bindindismaður og stóð
fyrir margvíslegu ungmenn-
astarfi. Hann var ákafur bóka-
safnari og átti eitt allra merk-
asta bókasafn á Íslandi sem
hann gaf Akranesbæ skömmu
fyrir andlát sitt. Það er óhætt
að segja að allt sem hann tók
sér fyrir hendur var unnið af
sérstakri ástríðu og áhuga fyrir
verkefninu. Hann fylgdi öllum
sínum málum fast eftir og spar-
aði sig ekki þegar hann vildi sjá
góð mál í höfn. Okkur finnst vel
eiga við Björn það sem Matt-
hías Jochumsson kvað.
Í sjálfum mér býr sigur, líf og náð.
Ef sólarmegin læri ég að stríða.
Björn kunni sannarlega að
stríða sólarmegin. Þjónusta
hans var ávallt reidd fram af
góðmennsku og óendanlega
mikilli vinnusemi.
Kæra Sjöfn, við vottum þér
og þinni stóru fjölskyldu inni-
lega samúð.
Ingibjörg Pálmadóttir og
Haraldur Sturlaugsson.
„Ég varð glaður er menn
sögðu við mig: „Göngum í hús
Drottins.“ Í þessum orðum óm-
ar lofgjörð pílagríms, sem leitað
hafði um langan veg og strang-
an til að gista hina helgu borg
Jerúsalem og til þess þar um-
fram allt að beina skrefum sín-
um til helgidómsins háa.“ Með
þessum orðum hóf sr. Björn
Jónsson kveðjuorð sín um sr.
Garðar Þorsteinsson, forvera
minn sem sóknarprestur Hafn-
arfjarðarkirkju. Orð Davíðs-
sálmsins standa yfir kórboga
kirkjunnar. „Ég fann það oft,“
sagði sr. Björn um vin sinn
„með hve miklum og einlægum
fögnuði hann innti af hendi
starf sitt á akri Guðs.“ Hið
sama verður sagt um sr. Björn.
Hann gekk glaður að helgri
þjónustu. Hann söng og tónaði
vel og gat sér orð sem afburð-
aræðumaður. Prédikanir hans
vottuðu mikla andagift, rótfast-
ar í hjálpræði Guðs og íslenskri
sögu og samtíð. Hann miðlaði
trúarljósi og salti og lét mjög
um sig muna í félagsstarfi.
Hann ritaði fjölda greina, m.a.
um landnám Íslendinga í Vest-
urheimi og ævisögur og átti fá-
gætt bókasafn. Ég frétti fyrst
af sr. Birni sem sóknarpresti
Keflavíkurkirkju sem hreif
fermingarbörn og æskulýð,
uppörvandi og hlýr í viðmóti.
Er ég vann unglingur á sumr-
um á flugvellinum og í frysti-
húsi í Keflavík fór ég í kirkju til
sr. Björns enda söng Steini
frændi tenór í kórnum og prest-
urinn náði strax til mín. Sr.
Björn fagnaði vígslu minni.
Hann var þá kominn til þjón-
ustu uppi á Skaga, þar sem sr.
Jón Guðjónsson skáldklerkur
og tengdafaðir hans hafði þjón-
að fyrr. Vel fór jafnan á með
okkur sr. Birni enda áhugsamur
um farnað yngri presta. Messu-
ferðir milli safnaða Hafnar-
fjarðarkirkju og Akraneskirkju
eru ljúfar í minningunni. Sr.
Björn hafði mjög unnið að því
að safnaðarheimilið Vinaminni
risi við Akraneskirkju og tók
þar vel á móti fulltrúum Hafn-
arfjarðarkirkju sem kynntu sér
skipan þess og starfsemi er
stefnt var að byggingu safnað-
arheimilis við þá kirkju. Síðast
bar fundum saman á heimili
Hallberu og Ríkharðs Jónsson-
ar á Akranesi sem við vorum
sammála um að væri fremstur
íslenskra fótboltamanna. Við
rifjuðum upp leiki og mörk. Sr.
Björn mat mikils að heilbrigð
sál væri í hraustum líkama og
kærleikur og kraftur færu sam-
an til dáða. Sjálfur hafði hann
tapað heilsu enda óspar á kraft-
ana sem ötull sáðmaður á akri
Drottins. Sr. Björn var mikils
virtur og þau Sjöfn bæði. Hún
var ástrík eiginkona og traustur
bakhjarl hans í helgri þjónustu.
Lífslindir Guðs orðs og sakra-
menta svöluðu sr. Birni í helgi-
dóminum. Því gat hann einlægt
boðað fögnuð jóla og undur
páska og veitt sýn að takmarki
pílagríms og lífsferðar sem er
himnesk Jerúsalem. Sr. Björn
endaði fyrrgreind kveðjuorð sín
með fögru erindi eftir Ólínu
Andrésdóttur. Við Þórhildur
kveðjum hann í vinaþökk með
þeim sömu hendingum og biðj-
um Guð að líkna og blessa Sjöfn
og börn og ástvini þeirra sr.
Björns og fullkomna líf hans í
himneskri borg og kirkju.
Þá missi ég heyrn og mál og róm
og máttinn ég þverra finni,
þá sofna ég hinst við dauðadóm,
ó, Drottinn, gef sálu minni
að vakna við söngsins helga hljóm
í himneskri kirkju þinni.
Gunnþór Ingason.
Við í Vináttufélagi Íslands og
Kanada samhryggjumst Akur-
nesingum öllum með að hafa
misst sinn ástsæla fyrrverandi
sóknarprest, séra Björn Jóns-
son. Enda var hann svo tryggur
félagi okkar í VÍK um mörg síð-
ustu árin, að hætt er við að okk-
ur þyki þar nú snöggtum ein-
manalegra um að litast.
Segja má, að forsaga sé að
kynnum okkar Björns: Kring-
um 1959 þáði hann boð Amer-
íska eiginkvennaklúbbsins í
Reykjavík um að mæta á
fræðslufund hjá þeim og halda
þar erindi um Ísland. Taldi
hann sig þar hafa hitt móður
mína, Amalíu Líndal; er síðar
greindi frá þessum klúbbi í bók
sinni Ripples from Iceland (er
kom út 1962 og 1988).
Er ég svo stofnaði Vináttu-
félag Íslands og Kanada, 1995,
kom hann boðum til okkar um
eindreginn áhuga sinn á að taka
þátt í félagi okkar er um hægð-
ist hjá honum, en hann bjó á
Akranesi og félagið er í Reykja-
vík.
Fyrsta erindið sem hann hélt
hjá okkur, 1999, var svo um
ljóðasafn vestur-íslenska
skáldsins í Kanada, læknisins
Sigurðar Júlíusar Jóhannesson-
ar; en hann hafði ritstýrt þeirri
bók.
Síðara erindið, 2007, var um
bók hans Fyrsti vestur-íslenski
feministinn; þættir úr baráttu-
sögu Margrétar J. Benedikts-
son (og fjallar um konu sem
kom frá bæ föðurættar minnar,
Lækjamóti í V-Húnavatns-
sýslu!). Fyrir þessa bók vann
Björn mikla heimildavinnu í
Kanada.
Björn var jafnan áhugasamur
um ritstörf mín, og skiptumst
við á bókum. Hann gerði sér far
um að mæta hjá okkur á hinn
árlega upplestur Hellas-hópsins,
sem er félag ljóðskálda.
Björn sá til þess að heiðurs-
félagi VÍK, prófessor Haraldur
Bessason í Kanada, er var
frændi hans (og kunningi minn
frá mannfræðinámi mínu í
Winnipeg forðum), héldist á
stjórnarlista félagsins eftir að
hann var alfluttur til Kanada.
(Þegar hann frétti svo að ég
væri genginn í Ásatrúarfélagið
þótti honum síðan einboðið að
leggja til að Haraldur yrði
áfram á stjórnarlista okkar, þótt
hann væri þá allur! En það
reyndist síðasti fundurinn sem
Björn sá sér fært að mæta á,
2009.)
Einnig var mér ljúft að
spyrja hann fregna af arftaka
hans á Akranesi, séra Eðvarði
Ingólfssyni rithöfundi, en sá
hafði verið nemandi minn í ME
forðum daga.
Fleiri ljúfar minningar á ég
um séra Björn, svo sem þá er
hann kom á prestasamkomu á
vinnustað mínum, Dvalar- og
hjúkrunarheimilinu Grund, fyrir
nokkrum árum.
Ég vil kveðja hann með því
að vitna í kafla úr ljóði mínu um
ferð mína til Akraness, er birtist
í bók minni Ástarljóðum og
stríðssögum (2002), og nefnist
Ljóðað á Skaganum. Er það óð-
ur til ferjutíðarinnar þangað í
sögu Reykvíkinga, og birti ég
hér fyrsta og síðasta erindið:
Húsmóðirin við vaskinn
sér ferjuna vaða elginn
horfir upp aftur
og þá er hún komin nær
í demantsskrýddu hafinu
sama ferjan og fyrr.
(Horfir um öxl
til Krítar).
Ferjan hallar höfgu höfuði sínu
í skauti fröken Akraness!
Þetta vita allir Akurnesingar!
Þess vegna heitir hún Akraborgin!
Tryggvi V. Líndal.
Meira: Meira: mbl.is/minningar
Hörður Sveins-
son var af skag-
firskum og hún-
vetnskum ættum í föðurætt en
móðir hans var Árnesingur og
af sunnlenskum ættum. Hann
fæddist í Reykjavík og ólst þar
upp. Hörður Sveinsson var vel
gefinn maður og afar flinkur í
höndunum. Hann lærði ungur
símvirkjun og útskrifaðist með-
al þeirra fyrstu, 22 ára gamall,
og vann um skeið í fagi sínu í
Kanada og svo hjá Landsíma
Íslands.
Þegar Hörður setti upp
símakerfi Flugmálastjórnarinn-
ar árið 1960 sá hinn framsýni
og skarpskyggni Agnar Kofo-
ed-Hansen flugmálastjóri hvað
í Herði bjó og fékk hann til
þess að koma til Flugmála-
stjórnarinnar. Réð hann til
flugupplýsingaþjónustunnar og
sendi hann síðar til náms í
Bandaríkjunum. Hörður varð
aðalaðflugshönnuður Flugmála-
stjórnar, kortateiknari og
Hörður
Sveinsson
✝ Hörður Sveins-son fæddist í
Reykjavík 15. mars
1933. Hann lést á
Landspítalanum í
Fossvogi 29. nóv-
ember 2011.
Útför Harðar fór
fram í kyrrþey.
deildarstjóri korta-
deildarinnar til
starfsloka. Hann
var mjög vel
menntaður í fræð-
um sínum og mjög
mikilvægur starfs-
maður, vel metinn
og virtur af vinnu-
veitanda, vinnu-
félögum og af flug-
heiminum.
Leiðir okkar
Harðar lágu saman vorið 1965
þegar ég fór að vinna hjá Flug-
málastjórninni, en konur okkar
höfðu þekkst frá barnæsku, síð-
an þær voru bekkjarsystur í
Austurbæjarskólanum. Með
okkur Herði þróaðist góð vin-
átta og við áttum margar góðar
stundir saman þessi 45 ár, í
vinnu og utan vinnutíma.
Oft þurfti ég í starfi mínu að
leita upplýsinga og ráða hjá
þessum góða vinnufélaga mín-
um, t.d. í sambandi við reglur
um hönnun flugbrauta, örygg-
issvæða og ýmissa gerða að-
flugs. Aldrei kom maður að
tómum kofunum hjá Herði og
hann hafði ævinlega tíma til
þess að aðstoða og veita upp-
lýsingar og vissi upp á hár í
hvaða gögnum réttar upplýs-
ingar var að finna.
Hörður Sveinsson var dreng-
ur góður í vina- og kunningja-
hópi. Hann vann verk sín af
mikilli kunnáttu, alúð og sam-
viskusemi. Hlutirnir léku í
höndunum á honum og allt
hans umhverfi og öll hans verk
báru meistara sínum vitni.
Sumarbústaðurinn á Flúðum
var draumastaður þeirra
hjónanna og fjölskyldunnar.
Þar voru allir hlutir hans verk,
frá því smæsta til hins stærsta.
Við sem unnum áratugum
saman með Herði Sveinssyni
þekktum vel nákvæmni hans,
samviskusemi og snyrti-
mennsku. Bílarnir hans voru
alltaf hreinir og glansandi fínir,
utan sem innan og menn keppt-
ust gjarnan við að reyna að
komast með tærnar þar sem
hann hafði hælana í þeim efn-
um, en það var ekki auðvelt.
Þegar ég lít til baka, þá er
eftirminnilegt í minningunni
hvað Hörður var ávallt góður
heim að sækja, hjálpsamur,
glettinn og gamansamur,
ákveðinn og vinnusamur og
hann kunni svo sannarlega sitt
fag til hins ýtrasta.
Okkur vinum og gömlum
vinnufélögur Harðar Sveins-
sonar varð hverft við, þegar við
fréttum að hann hefði fengið
heilablóðfall og lægi meðvit-
undarlaus milli heims og helju
og væri vart hugað líf. En
nokkurra daga stríði lauk
skjótt, fjölskyldan og vinirnir
kvöddu þennan góða dreng.
Hörður Sveinsson er horfinn
sjónum, en minningin lifir lengi
og vinir og gamlir vinnufélagar
þakka samfylgdina.
Skúli Jón Sigurðarson.