SunnudagsMogginn - 11.12.2011, Page 22

22 11. desember 2011
var, það gat borið hvað sem var. Á Íslandi varð fólk
yfirleitt fyrir ákaflega miklum áföllum og var
raunverulega þrautþjálfað í að taka mótlæti og
bera það með þolinmæði.
Foreldrar mínir trúðu á persónulegt framhaldslíf
sem ég geri ekki. Þau trúðu því að þau ættu eftir að
hitta sín börn seinna. Móðursystir mín hafði misst
tvö ung börn og var sannfærð um að þau þrosk-
uðust í öðrum heimi.
Varstu ekki einmana?
„Þótt ég væri bara barn var ég í raun og veru
mjög meðvituð um mig sem persónu og mann-
eskju. Ég var fær um að passa sjálfa mig. Ég þurfti
að gera það og ég gerði það. Það er skrýtið að segja
frá því en í sjálfu sér hef ég aldrei á ævinni verið
einmana. Frá því ég man eftir mér hef ég haft svo
sterka tilfinningu af náttúrunni í kringum mig og
svo mikinn félagsskap af blómum, fuglum, fjöll-
um, umhverfinu og Guði. Ég man ekki öðruvísi
eftir mér en að ég hefði sterka tilfinningu af þess-
um alltumvefjandi Guði.“
Ætlaði að verða ritstjóri
Hvernig manneskjur voru foreldrar þínir?
„Þau voru mikið sómafólk, Dagbjartur og Er-
lendína. Faðir minn hafði verið í barnaskóla á
Vestdalseyrinni og fór á fyrsta námskeið sem hald-
ið var í vélstjórn á Íslandi. Faðir minn var af-
skaplega trúaður og það var móðir mín einnig en
hennar trú var meira í ætt við alþýðutrú á Íslandi,
trú á huldufólk og alls kyns vætti. Hún var ekki
skólagengin en hafði gengið til prestsins áður en
hún fermdist. Pabbi hennar kenndi henni að skrifa
og hún lærði snemma að lesa og kunni feikn af
sögum, ljóðum, ættfræði og öllu mögulegu. Hún
var á íslenska, alþýðlega vísu hámenntuð. Ákaflega
vel vinnandi og flink kona. Þau lifðu mikið af
sjálfsþurftarbúskap. Það þurfti að sækja vatn í
brunn og útvarp og sími komu seint. En þarna
voru bækur.
Um leið og ég lærði að lesa fór ég að lesa alls
konar bækur. Heima var til mikið af bókum og í
húsi afa míns og ömmu var enn meira af bókum.
Þau áttu til dæmis ákaflega fallegan skáp með gler-
hurð, fullan af ljóðabókum. Ég var mjög lítil þegar
ég ákvað að mig langaði til að skrifa bækur. Ég ætl-
aði líka að verða ritstjóri, það fannst mér alveg
sjálfsagður hlutur. Það var prentsmiðja á Seyð-
isfirði og mikið gefið út af bókum. Þannig að ég
kynntist prentútgáfu snemma.“
Þú kemur úr stórum systkinahópi en foreldrar
þínir misstu nokkur barna sinna. Hvernig var
tekist á við sorgina?
„Við systkinin vorum tólf, ég var níunda barnið í
röðinni. Tveir bræður dóu ungir og þrjár systur
mínar dóu á sama árinu. Sigrún var sú eina sem
lifði til fullorðinsára af systrum mínum, fluggáfuð
kona. Það er ekki hægt að lýsa því hversu mikið
áfall þessi barnsmissir var fyrir foreldra mína. En
foreldrar mínir voru eins og íslenskt alþýðufólk
Úr þagnarhyl er ævisaga Vilborgar Dag-bjartsdóttur skálds sem ÞorleifurHauksson skráir. Þar segir Vilborgmeðal annars frá uppvaxtarárum sín-
um við Seyðisfjörð, lífsbaráttu sinni, ljóðagerð og
sambandi sínu við lífsförunautinn, Þorgeir Þor-
geirson rithöfund.
Vilborg er fyrst spurð af hverju bókin beri tit-
ilinn Úr þagnarhyl. „Ég bjó til þetta orð, þagn-
arhylur,“ segir hún. „Það vísar til þess að það var
ævinlega eins og það væri í mér þagnarhylur sem
allt fór ofan í. Ég mundi alla hluti og geymdi þá
innra með mér en ég talaði ekki um þá. Þess vegna
heitir bókin Úr þagnarhyl. Nú er ég að tala um svo
margt sem ég talaði ekki um áður.“
Fór að heiman tólf ára
Það er greinilegt þegar maður les bókina að líf
þitt hefur ekki alltaf verið auðvelt, þú ert til dæm-
is send til vandalausra tólf ára gömul til að fara í
skóla.
„Ég fór að heiman tólf ára gömul og til Norð-
fjarðar þar sem ég fór í skóla. Á þessum tíma var
ekki rætt við börn um hlutina. Ég vissi bara að ég
átti að fara með skipi til Norðfjarðar í skóla og búa
hjá ókunnugu fólki. Þegar ég fór var ég með eina
litla tösku og fötin mín. Þetta var í nóvember, það
var hráslagaveður, köld rigning og afskaplega
dimmt. Svo var siglt út í myrkrið.
Ég hafði aldrei séð neitt annað en þetta afmark-
aða pláss sem Seyðisfjörður er. Ég hafði heldur
aldrei farið um borð í svona stórt skip. Það er ekki
löng leið milli Norðfjarðar og Siglufjarðar, innan
við þriggja tíma sigling. Ég stóð við borðstokkinn
og horfði út en sá ekki mikið í myrkrinu. Svo allt í
einu birtist Norðfjörður og ég sá mikilfenglegt fjall.
Ég gleymi þeirri sjón aldrei. Ég var svo dolfallin að
sjá nýjan heim. Ég var ekki sorgbitin, ég var undr-
andi að sjá eitthvað alveg nýtt. Í raun og veru var
þetta ævintýri.
Ég fór til ókunnugs fólks, Jóhanns Magnússonar
útgerðarmanns og Kristínar konu hans. Á þessum
tíma var litið svo á að allir sem vettlingi gætu vald-
ið ættu að vinna. Ég átti að sendast og hjálpa til á
heimilinu, auk þess að stunda skólann. Þarna var
ég komin inn í nýjan og afmarkaðan heim. Vissu-
lega langaði mig ekki til að fara í burtu. Ég vildi
vera heima eins og öll börn vilja. Yngstu bræður
mínir tveir, sex og fimm árum yngri en ég, voru
heima og þeir sáu mikið eftir mér því ég hafði verið
dugleg að annast þá. Þeir voru bara litlir strákar.“
Viðtal
Kolbrún
Bergþórsdóttir
kolbrun@mbl.is
Hef aldrei
verið einmana
Ein af jólabókum þessa árs er ævisaga Vilborgar Dag-
bjartsdóttur, en skáldkonan hefur átt afar viðburðaríka
ævi. Í viðtali segir Vilborg frá æsku sinni, foreldrum sín-
um, stjórnmálaskoðunum, lífsviðhorfum og lífsförunautn-
um, Þorgeiri Þorgeirsyni.
’
Það er skrýtið að segja frá því en í sjálfu
sér hef ég aldrei á ævinni verið ein-
mana. Frá því ég man eftir mér hef ég
haft svo sterka tilfinningu af náttúrunni í
kringum mig og svo mikinn félagsskap af
blómum, fuglum, fjöllum, umhverfinu og
Guði. Ég man ekki öðruvísi eftir mér en að ég
hefði sterka tilfinningu af þessum alltumvefj-
andi Guði.