Morgunblaðið - 21.02.2012, Blaðsíða 12

12 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 21. FEBRÚAR 2012
Umhverfisstofnun hafa borist 4.320
umsóknir um leyfi til hreindýra-
veiða. Endanlegur fjöldi er ekki enn
ljós þar sem einhverjar umsóknir
gætu verið á leiðinni í pósti.
Heimilt verður að veiða allt að
1.009 hreindýr á árinu, sem er fjölg-
un um átta dýr frá fyrra ári. Heim-
ildirnar skiptast þannig að leyft
verður að veiða 588 kýr alls og 421
tarf. Veiðin skiptist milli níu veiði-
svæða.
Heimildirnar eru veittar með fyrirvara um að ekki verði verulegar
breytingar á stofnstærð fram að veiðum sem kalli á endurskoðun veiði-
heimilda. Veiðitíminn er frá 1. ágúst til og með 15. september, en þó getur
Umhverfisstofnun heimilað veiðar á törfum frá og með 15. júlí og lengt
veiðitíma kúa til og með 20. september.
Sama veiðileyfisgjald er á öllum svæðum. Veiðileyfi fyrir tarfa kostar á
öllum svæðum 135.000 krónur og veiðileyfi fyrir kýr á öllum svæðum
80.000 kr.
4.320 umsóknir um leyfi til hreindýraveiða
Morgunblaðið/Steinunn Ásmundsdóttir
Í ljósi dóms
Hæstaréttar um
vexti gengislána
hafa Hagsmuna-
samtök heim-
ilanna (HH) sent
innanríkis-
ráðherra erindi
þar sem hann er
hvattur til að
beita sér fyrir
því að lög um endurupptöku mála
verði skýrð. Það sé nauðsynlegt til
að tryggt verði að þeir sem misst
hafi eignir sínar, gert hafi verið
árangurslaust fjárnám hjá eða ver-
ið gerðir gjaldþrota sl. ár á grund-
velli ólögmætra gengistryggðra
lána hafi skýlausan rétt til að taka
upp sín mál aftur fyrir dómstólum,
eða jafnvel að þau verði tekin upp
sjálfkrafa. Þá segja HH ljóst að
sýslumenn sem framkvæmt hafa
fjárnám o.fl. á grundvelli slíkra
ólögmætra útreikninga hafi tekið
sér dómsvald á meðan réttaróvissa
ríkti, og þar með brotið stjórn-
sýslulög og jafnvel stjórnarskrá.
Vilja skýrari lög um
endurupptöku mála
Hús Reykjavík.
Heimili sem vilja breyta verðtryggðum lánum í óverð-
tryggð eiga að fá að gera það með litlum tilkostnaði.
Þetta er krafa á alla aðila sem veita íbúðarlán, hvort
sem lántakendur hafa verið í viðskiptum við viðkom-
andi eða eru að færa viðskipti sín til annars fjármála-
fyrirtækis.
Þetta kemur fram í ályktun stjórnar Neytenda-
samtakanna. Hvetur stjórnin stjórnvöld til hefja þegar
undirbúning að nýju lánakerfi í húsnæðismálum þar
sem landsmönnum eru tryggð sambærileg kjör og bjóð-
ast í helstu nágrannalöndum Íslendinga.
Þá segjast Neytendasamtökin styðja það úrræði fjár-
málafyrirtækja að bjóða óverðtryggð lán með föstum
vöxtum til íbúðarkaupa.
Fái að breyta verðtryggðum lánum
Framsýn – stéttarfélag segist telja
mikilvægt að framkvæmdir við
Vaðlaheiðargöng hefjist hið fyrsta
enda liggi fyrir fullnægjandi gögn
um kostnað og rekstur ganganna.
„Fyrir liggur að framkvæmdin
verður fjármögnuð með veg-
gjöldum. Ljóst er að gerð ganganna
skiptir gríðarlega miklu máli fyrir
vegfarendur um þjóðveg 1, þjón-
ustusvæðið við Eyjafjörð og at-
vinnuuppbyggingu í Þingeyj-
arsýslum,“ segir í ályktun frá
stéttarfélaginu.
Þar segist félagið einnig gagn-
rýna þau öfl, sem talað hafi fram-
kvæmdina niður með órökstuddum
og óvönduðum málflutningi. „Þess í
stað kallar Framsýn eftir málefna-
legum umræðum um þessa mik-
ilvægu samgöngubót fyrir alla
landsmenn.“
Hvetur Framsýn stjórnvöld til að
standa við bakið á þeim aðilum sem
standa að gerð ganganna og
tryggja þar með framgang verks-
ins.
Framkvæmdir við
Vaðlaheiðargöng
hefjist hið fyrsta
STUTT
SVIÐSLJÓS
Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
Stór hluti af akvegum í óbyggðum og
á hálendi í Ásahreppi og Borg-
arbyggð hefur aldrei verið sam-
þykktur í aðalskipulagi sveitarfélag-
anna og enn myndast vegir á
hálendinu sem ekki hafa farið gegn-
um lögbundið skipulagsferli. Mikið
af þeim hálendisvegum sem koma
fram í opinberum kortagrunni Land-
mælinga Íslands er hvergi að finna í
aðalskipulaginu. Að auki var stór
hluti af reiðvegum í Borgarbyggð
sýndur sem akvegir í kortagrunn-
inum.
Þetta kemur fram í rannsókn Gísla
Rafns Guðmundssonar, nemanda í
umhverfisskipulagi við Landbún-
aðarháskóla Íslands.
Gísli Rafn bendir á að samkvæmt
lögum eigi aðalskipulag að ráða land-
notkun. Hvað vegi í óbyggðum og á
hálendi varði sé sú alls ekki raunin.
„Mér sýnist aðalskipulagið ekki
virka sem stjórntæki,“ segir hann.
Nýir vegir fari ekki í gegnum skipu-
lagsferli heldur verði til með tilvilj-
anakenndum hætti. „Einn ekur utan
vegar og svo koma fleiri í kjölfarið,“
segir hann. Einhver skrái veginn síð-
an inn í gps-tæki og þaðan rati upp-
lýsingar um veginn inn á korta-
grunna og jafnvel inn á landakort.
Eldfimt deilumál
Undanfarin ár hafa Landmæl-
ingar unnið að því að skrá alla vegi
og slóða á hálendinu. Sveitarfélögin
eiga síðan að taka afstöðu til hvort
þeir eigi að vera opnir eða ekki.
Gísli Rafn segir að sveitarfélög
sem hafi lokið við þessa skipulags-
vinnu hafi yfirleitt farið þá leið að
taka fram að sveitarfélagið taki ekki
afstöðu til annarra vega en þeirra
sem þau birta í aðalskipulaginu.
„Þau hafa lítið fjármagn og hafa ekki
burði til að skoða þetta nógu vel. Eða
þau þora ekki að taka á málinu.“
Gísli Rafn segir nauðsynlegt að
skipulagi hálendisvega verði komið í
fastara horf. Hann telur að ekki eigi
að birta á korti alla vegi sem eru á
hálendinu. Fyrir því séu fjölmörg
rök. Margir veganna þoli alls ekki
mikla umferð. Í mörgum tilvikum
hafi vegir verið lagðir í mjög tak-
mörkuðum tilgangi, t.d. til þess að
bændur geti sinnt störfum sínum.
Þegar þeir séu sýndir á korti geti
umferð aukist um þá til muna með
tilheyrandi hættu á landspjöllum. Þá
sé í kortagrunni Landmælinga ekki
gerður greinarmunur á torfærum
vegi og greiðfærum malarvegi. Af-
leiðingin af þessu hafi sést vel í fyrra-
sumar þegar erlendir ferðamenn á
risatrukkum pikkfestu bílana sína á
vegslóðum. „Það er í góðu lagi að
hafa slóða, en það er óþarfi að hafa
þá út um allt,“ segir hann. Ástandið
dragi úr landgæðum og sífellt sé sax-
að á ósnortin svæði á hálendinu,
með tilheyrandi rýrnun á verð-
mætum í ferðaiðnaði.
Stjórntækið virkar
ekki í vegamálum
Vegir utan aðalskipulags
Ásahreppur
Akvegir í vegaþekju aðalskipulags
Borgarbyggðar, staðfest af ráðherra.
Akvegir birtir í opnum kortagrunni LMÍ.
Borgarbyggð
Akvegir í vegaþekju aðalskipulags Borgarbyggðar, staðfest af ráðherra.
Akvegir birtir í opnum kortagrunni LMÍ.
Göngu- og reiðleiðir aðalskipulagsBorgarbyggðar enbirtir semakvegir í opnumkortagrunni LMÍ
 Stór hluti vega í óbyggðum og á hálendi ekki á skipulagi
Gísli Rafn skoðaði eingöngu skipu-
lag í Ásahreppi og Borgarbyggð en
aðalskipulag þeirra hefur nýlega
verið endurskoðað og staðfest af
umhverfisráðherra.
Hann segir óskipulagið kristall-
ast í því að í Ásahreppi séu þrjú
vegakerfi á hálendinu; eitt sam-
kvæmt aðalskipulaginu, annað
komi fram á kortum Landmælinga
og hið þriðja í Stjórnunar- og
verndaráætlun Vatnajök-
ulsþjóðgarðs. „Við þurfum op-
inbera umræðu um þetta mál svo
að stjórnvöld setji ein-
hvern pening í mál-
ið.“ Stjórnvöld hafi
sífellt frestað því að
birta opinbert kort
sem sýni hvaða há-
lendisvegi megi aka.
Nú sé stefnt að því að
birta kortið í vor
en hann telur
mikla hættu á að birting frestist
enn, enda sé starfinu aðeins sinnt
af nefnd sem hittist á e.t.v. tveggja
mánaða fresti.
Í rannsókn sinni setur Gísli Rafn
fram viðmiðunarskala sem má
nota til að ákveða skipulag ís-
lenska slóðakerfisins, s.s. hvaða
slóðar eigi að vera öllum opnir,
hverjir eigi að vera með takmark-
aða umferð og hverjum skuli loka.
Við slíka ákvörðun þurfi t.d. að
taka tillit til fagurfræðilegrar upp-
lifunar, hættu á jarðvegsrofi og
hafa samráð við hagsmunaaðila.
Einnig leggur hann til að Vega-
gerðinni verði falið að sjá um
skipulag slóðakerfisins, í stað um-
hverfisráðuneytisins.
Verkefnið var unnið með styrk
frá Nýsköpunarsjóði námsmanna
og umsjónarmaður var Auður
Sveinsdóttir, dósent við Landbún-
aðarháskóla Íslands.
Þrjú vegakerfi í Ásahreppi
ÞARF AÐ RÆÐA VANDANN OPINBERLEGA
Gísli Rafn
Guðmundsson
Valgerður Bjarnadóttir, þingmaður
Samfylkingarinnar og formaður
stjórnskipunar- og eftirlitsnefndar
Alþingis, er efins um að þingsálykt-
unartillaga Bjarna Benediktssonar
um afturköllun ákæru á hendur
Geir H. Haarde, fyrrverandi for-
sætisráðherra, verði afgreidd úr
nefndinni í vikunni.
„Það eru ákveðnar spurningar
sem fólk í nefndinni er að velta fyr-
ir sér og vill fá svar við er varða
það hvort þing-
menn sem eru á
vitnalista séu
hugsanlega van-
hæfir,“ segir Val-
gerður. „Ég tel
mig, sem formað-
ur nefndarinnar,
verða að verða
við þessum ósk-
um,“ segir hún. Tíminn sé þó
naumur en aðalmeðferð í lands-
dómsmálinu á hendur Geir mun að
óbreyttu hefjast í Þjóðmenning-
arhúsinu mánudaginn 5. mars
næstkomandi kl. 9.
Við umfjöllun sína um málið hef-
ur stjórnskipunar- og eftirlitsnefnd
m.a. fengið nokkra fræðimenn á
fund við sig en þeir voru flestir
sammála um að Alþingi hefði heim-
ild til þess að afturkalla ákæruna á
hendur ráðherranum fyrrverandi.
holmfridur@mbl.is
Afturköllunartillaga enn í nefnd
Valgerður
Bjarnadóttir
– fyrst og
fremst
ódýr!
flokkur
1.
989kr.kg
Krónu saltkjöt, 1. flokkur
SALTKJÖT
og baunir!
198kr.pk.
Jack Rabbit gular baunir,
454 g