Morgunblaðið - 21.02.2012, Blaðsíða 21

MINNINGAR 21
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 21. FEBRÚAR 2012
✝ Ásta Bjarna-dóttir fæddist í
Reykjavík 7. júní
1930. Hún lést á
líknardeild Land-
spítalans í Kópavogi
12. febrúar síðast-
liðinn.
Foreldrar henn-
ar voru þau Elísabet
Helgadóttir hann-
yrðakennari, f. 26.
nóvember 1898, d.
1. nóvember 1982, og Bjarni
Bjarnason kennari, f. 24. janúar
1900, d. 25. maí 1961, Bjarnarstíg
10, en þau kenndu bæði við Aust-
urbæjarskólann. Bræður Ástu
voru: 1) Helgi prentari, f. 11. júní
1927, d. 29. mars 2000. Hann var
kvæntur Sigrúnu Þorsteins-
dóttur. Börn þeirra eru: Þor-
steinn, Bjarni, Berglind og Halla.
2) Sverrir, f. 4. mars 1939, píanó-
kennari.
Ásta giftist 21. júní 1953 sr.
Guðmundi Þorsteinssyni, f. 23.
desember 1930. Voru þau fyrst á
Hvanneyri frá 1956-1970, áttu síð-
a) Guðmundur. b)Gunnar. c) Ant-
on. 5) Þorsteinn Björn, f. 2. júní
1968, d. 11. júní 1968.
Ásta ólst upp á Bjarnarstíg 10
með foreldrum sínum, bræðrum
og Jóhönnu Jónsdóttur, sem sá
um heimilishald yfir skólatímann
á vetrum. Ásta lauk gagnfræða-
prófi frá Ingimarsskólanum,
stundaði síðan afgreiðslustörf í
Bókabúð KRON í Bankastræti og
önnur störf á háskólaárum Guð-
mundar. Hún tók virkan þátt í
bústörfum á prestssetrinu á
Staðarhóli á Hvanneyri og var
áhugasamur félagi í kvenfélag-
inu 19. júní. Bæði á Hvanneyri og
í Árbænum tók hún virkan þátt í
kirkju- og safnaðarstarfi og vann
að fjáröflun fyrir kirkjubyggn-
ingu í Árbæ. Hún lauk sjúkralið-
anámi árið 1979 og starfaði á
Borgarspítalnum í 17 ár, til 1996.
Hún var mikil ræktunarkona og
naut þess að stunda garðyrkju-
störf. Hún var mjög handlagin og
eftir hana liggja miklar hann-
yrðir. Hún var bókhneigð og sí-
lesandi fram undir það síðasta.
Útför Ástu verður gerð frá Ár-
bæjarkirkju í dag, þriðjudaginn
21. febrúar 2012, og hefst athöfn-
in klukkan 15.
an heima í Árbæj-
arhverfi í Reykjavík
frá 1971-2008, en
fluttust þá í Garða-
bæ. Börn þeirra
Ástu og Guðmundar
eru: 1) Bjarni bygg-
ingaverkfræðingur,
f. 6. nóvember 1954.
2) Ólína skurðhjúkr-
unarfræðingur, f.
13. júní 1957, gift
Halldóri Kr. Júl-
íussyni sálfræðingi. Dætur þeirra
eru: a) Ástríður, sambýlismaður
hennar er Jóhann Guðmundsson.
Sonur þeirra er Halldór Kristján.
b) Þórhildur, gift Kára Helga-
syni. c) Ragnheiður. 3) Elísabet
Hanna viðskiptafræðingur, f. 17.
maí 1961, gift Skúla Hartmanns-
syni smið. Börn hennar af fyrra
hjónabandi með Gunnlaugi Krist-
finnssyni eru: a) Kristfinnur, b)
Ásta, gift Móða Thorssyni. Dóttir
þeirra er Katla Hanna. 4) Sig-
urlaug röntgenlæknir, f. 16. febr-
úar 1967, gift Martin Sökjer
röntgenlækni. Þeirra synir eru:
Brosandi og stolt tínir hún kart-
öflur í fötu – moldug og liggjandi á
fjórum fótum. Hún leikur við ungar
dótturdætur sínar í sólskálanum á
björtum sumardegi – hlýja og
kímni skín úr augum hennar. Hún
stendur á tröppunum í Glæsibæn-
um og tekur fagnandi á móti fjöl-
skyldunni snemma á páskadags-
morgun, – fyrir innan bíður
veisluborð. Sitjandi í stofustólnum
er hún með saumnál í hendi, nið-
ursokkin í flókið verkefni – Guð-
mundur horfir á konu sína með ást-
arblik í auga. Þetta eru aðeins
nokkrar þeirra minningarmynda
sem birtast mér þegar ég hugsa til
tengdamóður minnar, Ástu Bjarna-
dóttur, sem nú hefur fengið hvíld
eftir erfið veikindi.
Ásta ólst upp á Bjarnarstíg 10 á
Skólavörðuholti í húsi foreldra
sinna, Bjarna Bjarnasonar og El-
ísabetar Helgadóttur, sem bæði
voru kennarar við Austurbæjar-
skólann. Heimilið var framsækið
um margt en hjá foreldrum hennar
fór saman áhugi á tónlist, bók-
menntum, jafnaðarhugsjón, trjá-
rækt, garðrækt og heilsufæði svo
eitthvað sé nefnt. Þangað sótti Ásta
margt. Hún var fróðleiksfús og opin
fyrir nýjungum og var stöðugt að
þroskast og tileinka sér nýja þekk-
ingu. Til æskuheimilis síns sótti
Ásta einnig þau sterku gildi um
jafnrétti og kvenfrelsi sem komu
fram í öllum hennar athöfnum og
lífsafstöðu.
Ásta ólst upp við hannyrðir og
saumaskap en móðir hennar var
handavinnukennari. Ásta var sjálf
einstaklega handlagin og var sífellt
að sinna einhverri handavinnu. Síð-
asta verk hennar var að prjóna
peysu og húfu á tilvonandi barna-
barnabarn sem hún lauk við um jól-
in. Auk þess að sauma og próna afl-
aði hún sér stöðugt frekari þekk-
ingar á handavinnu og fór. m.a. á
smíðanámskeið á fullorðinsárum.
Ásta var mikill ræktandi og hafði
sannarlega græna fingur. Hún bar
mikla virðingu fyrir ræktunar-
áhuga föður síns og sinnti vel trjá-
gróðri sem hann hafði gróðursett.
Þegar Ásta varð vör við tilraunir
mínar til að koma til fræjum af furu
og birki vildi hún sjálf strax reyna.
Svo fór að henni tókst mun betur að
koma plöntum til af fræi en mér
hafði tekist og eru ófá þau tré sem
hún gróðursetti í sumarbústaðar-
landi okkar hjóna og vaxið höfðu af
fræi hjá henni.
Ásta studdi mann sinn í starfi
hans og sinnti vel því hlutverki sem
óhjákvæmilega fylgir því að vera
maki prests. En Ásta sinnti einnig
sínum eigin þörfum til athafna og
þegar mestu önnum vegna uppeldis
barna og uppbyggingu nýs safnað-
ar í Árbæ var lokið fór hún í sjúkra-
liðanám og vann síðan sem sjúkra-
liði á Borgarspítalanum í mörg ár.
Ásta var hreinskiptin kona. Ég
vil að lokum rifja upp okkar kynni
en ég hitti Ástu í fyrsta sinn þegar
dóttir hennar kynnti mig fyrir
henni og Guðmundi eftir nokkurra
daga kynni okkar. Ásta kom sér
strax að efninu, leit rannsakandi á
mig og spurði: Hvað ætlast þú svo
fyrir með dóttur mína? Ég svaraði
um hæl að hætti ungs og ástfang-
ins manns að ég ætlaði að kvænast
henni. Síðan hef ég aldrei fundið
annað en ég væri hluti af fjöl-
skyldu Ástu.
Að leiðarlokum er mér þakklæti
í hug fyrir að hafa kynnst Ástu og
verið í fjölskyldu hennar. Guð
blessi minningu hennar.
Halldór Kr. Júlíusson.
Ásta Bjarnadóttir var betur
þekkt sem Ásta amma hjá okkur
systrum. Það var ávallt tilhlökk-
unarefni að fara í heimsókn til
ömmu og afa í Glæsibæ því þar var
yfirlætið meira en heima fyrir. Í
Glæsibæ gekk maður að því vísu
að amma ætti alltaf til kókópuffs,
smarties og tyggjó í poka. Jóla-
dagatalið þótti sérstaklega veglegt
og fengum við oftar en ekki að
velja okkur fleiri en einn mola af
útsaumaða veggteppinu sem við
þekktum svo vel.
Pössun hjá ömmu þýddi að við
systurnar fengum aðgengi að víd-
eóherberginu enda var hún ekki
kölluð vídeó-amma fyrir ekki neitt.
Þar var hægt velja úr mörgum
spólum sem amma hafði tekið upp
í gegnum tíðina. Í miklu uppáhaldi
hjá barnabörnunum voru Nonni
og Manni, Líf í nýju ljósi og þætt-
irnir um Heiðu. Amma tók upp öll
skaupin og horfði öll fjölskyldan
saman á þau þegar við komum
heim frá Bandaríkjunum.
Amma fylgdist vel með íþrótt-
um og þá sérstaklega handboltan-
um því það var hennar keppnis-
grein þegar hún var yngri. Hún
horfði á alla leiki íslenska lands-
liðsins á stórmótum og sýndi sér-
stakan stuðning með því að fara
fram í eldhús þegar leikurinn stóð
sem hæst.
Amma passaði upp á að stór-
fjölskyldan kæmi saman um hátíð-
arnar. Á jólunum og páskunum
dekkaði hún upp dýrindis veislu-
borð þar sem fjölskyldan gæddi
sér á steik og börnin fengu steikt-
an kjúkling. Vinsælustu réttirnir
voru þó heimaræktaðar kartöflur,
brauðbollur og smjörkaka. Oftar
en ekki voru þessar samkomur
teknar upp á vídeó og þá var nú
misjafnt hvort hljóðið var tekið
með.
Ásta amma var dugnaðarfork-
ur. Hún var sjúkraliði, vann lengst
af á gamla Borgarspítalanum og
líkaði það vel. Hún var stolt af því
að vera sjúkraliði og vann sína
vinnu vel. Henni þótti miður þegar
heilsunni fór að hraka og hún
þurfti að minnka við sig vinnu.
Þegar amma varð meira og minna
heimavinnandi hafði hún ekki
minna fyrir stafni. Hún prjónaði á
barnabörnin, passaði þau í veik-
indum og ræktaði rósirnar sínar í
garðskálanum. Hún kenndi Ástríði
að lesa, Þórhildi að prjóna og
Ragnheiði útsaum.
Ástu ömmu var annt um heilsu
fjölskyldurnar og benti iðulega á
það sem betur mátti fara. Salt-
neysla var iðulega rædd yfir morg-
unverðarborðinu og passaði amma
upp á að saltneyslu fjölskyldunnar
væri stillt í hóf. Meiri segja Depill,
hundurinn, fékk heilsufæði og lýsi
yfir kúlurnar sínar.
Hún var alltaf stolt af barna-
börnunum og hrósaði okkur í há-
stert fyrir afrek okkar. Við syst-
urnar pössuðum okkur alltaf að
hringja fyrst í ömmu til að gorta
okkur af hinum ýmsu áföngum í
lífi okkar. Hún var gjafmild og
vildi allt fyrir okkur gera.
Ásta amma er fyrirmynd okkar
systra. Hún var kvenskörungur,
ákveðin og alltaf sínu fólki holl. Við
munum alltaf minnast hennar með
hlýhug. Okkur þykir dýrmætt að
hún hafi hitt langömmubarnið sitt
áður en hún kvaddi okkur eins og
hún sagðist ætla að gera. Elsku
amma, við erum þakklátar fyrir að
hafa átt þig sem ömmu. Megi Guð
geyma þig og blessuð sé minning
þín.
Ástríður, Þórhildur og
Ragnheiður Halldórsdætur.
Sjá grasið sprettur, gleðstu, mundu að
þú grerir sjálfur fyrrum líkt og það,
þó innra með þér blikni sef og blað
gef beyg og trega engan griðastað!
Þannig hljóða síðustu þekktu
ljóðlínur skáldsins Snorra Hjart-
arsonar. Þær tjá æðruleysi, kjark
og vilja til að takast á við það sem
koma skal, en jafnframt gleði yfir
því sem eitt sinn var. Það er í sam-
hljómi við lífsafstöðu Ástu Bjarna-
dóttur. Hún tókst á við langvar-
andi vanheilsu með eindæma
dugnaði og jákvæðni. Aðgerðum
og lyfjameðferðum tók hún af
æðruleysi, hélt áfram öflug og bar-
áttuglöð eftir áföll, og saman
glöddust þau hjónin þegar stundir
gáfust í stríðinu. Þá nutu þau þess
sem notið varð.
Við kynntumst Ástu á Hvann-
eyri í Borgarfirði fyrir meira en
hálfri öld. Eiginmaður hennar, sr.
Guðmundur Þorsteinsson, vígðist
þangað prestur árið 1956. Um
svipað leyti bar okkur hinar að úr
ýmsum áttum. Þetta voru góð ár.
Samskipti voru mikil, við í blóma
lífsins og börnin okkar að fæðast
og stækka. Allt greri. Þegar við
síðar fluttumst á höfuðborgar-
svæðið ákváðum við tíu konur að
halda áfram að hittast og rækta
vináttuna. Þannig varð sauma-
klúbburinn til og hefur nú staðið í
meira en fjörutíu ár.
Ásta setti mikinn svip á alla
okkar samfundi. Hún hafði sterkar
skoðanir og lét þær afdráttarlaust
í ljós, alltaf dásamlega hrein og
bein. Og þegar slegið var á létta
strengi átti enginn glaðari hjart-
ans hlátur en hún. Hún var verk-
glöð og listfeng, alltaf með eitthvað
á prjónum og vann af ákafa að
hverju verkefni. Þeir eiginleikar
fylgdu henni alla tíð. Það munaði
um hana Ástu hvort sem hún útbjó
fatnað á fjölskylduna, ræktaði
garðinn sinn eða studdi Guðmund í
annasömu starfi, beint og óbeint.
Áður en Ásta giftist vann hún í
bókabúð KRON í Bankastræti og
við vitum að margir mundu ljós-
hærðu stúlkuna með bláu augun
löngu eftir að hún hætti þar störf-
um. Um miðjan aldur fór hún aftur
í skóla, lauk sjúkraliðanámi með
glæsibrag og starfaði síðan sem
sjúkraliði meðan heilsa leyfði.
Ásta var gæfukona í einkalífi.
Gagnkvæm virðing og væntum-
þykja þeirra Guðmundar var
auðsæ, afkomendahópurinn er
stór og mannvænlegur og heimilis-
bragur allur vitnaði um hlýju og
myndarskap. Síðast sátum við hjá
þeim dýrðlega veislu á liðnum vor-
dögum. En þá var hlutverkum
skipt. Ásta sem oftast hafði staðið
fyrir veitingum sat og naut stund-
arinnar en Guðmundur bar okkur
mat og veigar á fallega búið borð.
Þannig studdi hann konu sína þeg-
ar krafta hennar þraut og gerði
henni síðustu mánuðina svo bæri-
lega sem auðið var.
Og nú skilur leiðir. Vini okkar
Guðmundi og fjölskyldunni allri
sendum við okkar innilegustu
samúðarkveðjur. Ástu þökkum við
af hjarta samfylgdina og biðjum
minningu hennar blessunar.
F.h. saumaklúbbsins,
Jónína Guðmundsdóttir.
Í bókinni „Öll þau klukknaköll“
síðara bindi hvar skráðar eru frá-
sagnir 24 prestskvenna segir Ásta
frá reynslu sinni sem prestsfrú.
Við upphaf greinarinnar segir
Ásta m.a.: „Við maðurinn minn,
séra Guðmundur Þorsteinsson,
sátum fyrst á Staðarhóli við
Hvanneyri, þangað fluttum við
sumarið 1956.“
Við upphaf þessarar frásagnar
má lesa að hún Ásta, sem háði sína
sjúkdómsbaráttu af miklu æðru-
leysi síðustu æviárin, leit á prests-
starfið sem starf prestshjónanna
eins og það hefur reyndar verið í
gegnum aldirnar. Upphafsorð
hennar eru mjög lýsandi fyrir líf
þeirra hjóna. Þau unnu af einlægni
saman bæði að andlegum og ver-
aldlegum þáttum. Ásta tók allt frá
upphafi prestsþjónustu Guðmund-
ar mikinn þátt í kirkjulífinu og
safnaðarstarfinu.
Mikil breyting varð á högum
fjölskyldunnar eftir að séra Guð-
mundur var skipaður sóknarprest-
ur Árbæjarprestakalls hinn 1. jan-
úar árið 1971. Þar var á þeim tíma
ekki kirkja til staðar og messað var
í gömlu safnkirkjunni í Árbæ og í
sal Árbæjarskóla. Ráðist var í að
byggja kirkju, Árbæjarkirkju.
Lagði fjöldi fólks mikið af mörkum
til styrktar kirkjunni. Það er kunn-
ugt. Þar munar ekki lítið um fram-
lag kvenfélaganna. Stundum er
sagt í léttum dúr að „kvenfélög
kirknanna í landinu hafi víða bakað
upp kirkjurnar“. Áhrif hennar
Ástu innan kvenfélagsins í sókn-
inni voru mikil. Hún vissi ávallt
hvert skyldi stefna. Ég veit að
safnaðarfólkið í Árbæ hugsaði
ávallt til prestshjónanna í öllu
starfi, ekki aðeins til prestsins.
Árið 1989 var séra Guðmundur
skipaður dómprófastur. Störf hans
sem dómprófasts og ég vil segja
störf þeirra hjóna voru afar farsæl
og blessunarrík.
Þegar Grafarvogssókn var
stofnuð 1989 var það hlutverk pró-
fastsins að annast þá stofnun. Það
var á þeim tíma sem leiðir okkar
Elínar og þeirra hjóna, Ástu og
Guðmundar, lágu saman. Það eru
ekki ýkjur að segja að þau hjónin
hafi umvafið okkur kærleika og
umhyggju. Ásta varð mikil vinkona
okkar og sýndu þau Guðmundur
okkur mikinn stuðning þegar ungi
söfnuðurinn stóð í þeirra sporum
við uppbyggingu Grafavogskirkju
og safnaðar. Víða lágu leiðir okkar
saman og ávallt sýndu þau hjónin
okkur mikla vináttu og tryggð.
Mikið var það ánægjulegt að fá
að fagna með þeim hjónum og fjöl-
skyldu þeirra á áttræðisafmæli
séra Guðmundar. Gleði þeirra á
þeim tímamótum var mikil. Saman
höfðu þau gengið um lífsins veg og
átt saman blessunarríkt líf. Vitni
þar um eru börnin þeirra svo vel
menntuð og hæf í baráttu lífsins.
Stolt þeirra hjóna og væntum-
þykja um hópinn sinn leyndi sér
ekki.
Við Elín þökkum henni Ástu
fyrir alla hennar vináttu og um-
hyggju á liðnum árum og erum af-
ar þakklát fyrir að hafa fengið að
kynnast þeim hjónum og tengjast
þeim í lífi og starfi.
Megi hinn lifandi Guð og faðir
blessa hina fögru minningu sem
hún skilur eftir hjá fjölskyldu sinni,
ættingjum, vinum og samferða-
fólki.
Vigfús Þór Árnason.
Guð komi sjálfur nú með náð,
nú sjái Guð mitt efni og ráð
nú er mér, Jesús, þörf á þér
þér hef ég treyst í heimi hér.
Ég hef aldrei í nokkri nauð
nauðstödd beðið utan Guð,
Guð hefur sjálfur gegnt mér þá,
Guð veri mér nú líka hjá.
Ákvörðun mín og mæld er stund,
mitt líf stendur í þinni hönd,
andlátið kemur eitt sinn að
einn veiztu, Guð, nær skeður það.
(Hallgrímur Pétursson.)
Það er komið að kveðjustund,
hún Ásta prestsfrú hefur nú kvatt
vora jarðvist. Það er margs að
minnast frá frumbýlisárunum hér
úr Árbæjarhverfinu sem var að
byggjast hratt upp af dugmiklu
fólki, á þeim tíma sem þau frú
Ásta og séra Guðmundur fluttu í
Árbæjarsókn. Hann nýkjörin
sóknarprestur og segir það sig
sjálft að stórt verkefni var fram-
undan hjá söfnuði og þeim hjón-
um og ber þar helst að nefna
kirkjubyggingu í ört stækkandi
sókn. Messuhald fór fram í barna-
skólanum í Árbæ fyrstu árin.
Ásta gekk strax til liðs við Kven-
félag Árbæjarsóknar og sat í
stjórn þess í mörg ár. Hún var
ósérhlífin í því sem þar var verið
að starfa, verk sem voru af ýms-
um toga. Hún Ásta var mikilvirk
hannyrðakona og prjónarnir oft-
ast innan seilingar og snillingur
var hún í að vinna góðgæti úr
berjum þegar hausta tók og oft
voru berjaréttirnir í bakkelsinu
sem frú Ásta kom með á fundi og
aðra kökudaga Kvenfélagsins.
Aðalverkefni félagsins okkar var
að safna fé fyrir kirkjubygg-
inguna í hverfinu, til að flýta fyrir
að hægt væri að ferma og vinna
önnur prestsverk í heimabyggð.
Ásta var drífandi og gekk í ýmis
þau verk sem leysa þurfti og stóð
við hlið eiginmanns síns í hans
margþættu embættisverkum.
Ásta prestsfrú, eins og við sem
höfum verið í kvenfélaginu frá
upphafi nefndum hana, ljómaði af
gleði og stolti þegar kirkjan okkar
var loksins vígð. Þar höfðu margar
fórnfúsar og dugandi hendur safn-
aðarfólks Árbæjarsóknar lagt
hönd á plóg. Við þökkum Ástu
samfylgdina og biðjum henni
guðsblessunar.
Ástkæra þá, ég eftir skil,
afhenda sjálfum Guði vil,
andvarpið sér hann sárt og heitt,
segja þarf honum ekki neitt.
(Hallgrímur Pétursson.)
Innilegar samúðarkveðjur til
séra Guðmundar og fjölskyldu.
F.h. Kvenfélags Árbæjarsókn-
ar,
Halldóra V. Steinsdóttir.
Ásta Bjarnadóttir HINSTA KVEÐJA
Elsku amma mín. Í dag
kveð ég þig með miklum og
innilegum söknuði. Ég mun
ætíð minnast þess hve ynd-
isleg og umhyggjusöm þú
varst í minn garð. Þú varst
alltaf til staðar fyrir mig
hvort sem það var að gefa
mér góð ráð eða veita mér
aðstoð. Og ég mun ætíð
meta það. Megi guð þig æv-
inlega vernda og geyma.
Kristfinnur Gunnlaugsson.
✝
Okkar ástkæra
JÓNÍNA BIRNA ÓLAFSDÓTTIR KISLUS,
andaðist á heimili sínu á Flórída þriðjudaginn
24. janúar.
Jarðarförin hefur farið fram.
Þökkum auðsýnda samúð.
Fyrir hönd aðstandenda,
Daniel J. Kislus,
Sigríður Ásgeirsdóttir,
Auður Ólafsdóttir.
✝
Eiginmaður minn, faðir, tengdafaðir, afi og
langafi,
SIGTRYGGUR GUÐMUNDSSON,
Hjaltabakka 22,
Reykjavík,
lést á dvalarheimilinu Grund föstudaginn
17. febrúar.
Jarðarförin verður auglýst síðar.
Jórunn Thorlacius,
börn, tengdabörn, barnabörn og barnabarnabörn.
✝
Okkar elskulegi faðir, bróðir og frændi,
GUÐMUNDUR REYNIR STEFÁNSSON,
Fjarðargötu 30,
Þingeyri,
lést á heimili sínu fimmtudaginn 2. febrúar.
Útförin fer fram frá Fossvogskapellu fimmtu-
daginn 23. febrúar kl. 13.00.
Aðstandendur.