Morgunblaðið - 01.03.2012, Qupperneq 14

14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 1. MARS 2012
Una Sighvatsdóttir
una@mbl.is
Sækjandi í máli Agné Krataviciuté,
sem ákærð er fyrir að deyða nýfætt
barn sitt, fór í gær fram á 16 ára fang-
elsi yfir henni, sem er hámarksrefs-
ing fyrir mannráp. Taldi hann að eng-
in skilyrði væru fyrir hendi til að beita
refsimildandi úrræðum.
Verjandi hinnar ákærðu, Daníel
Pálmason, krafðist hinsvegar sýknu í
málinu, en til vara lágmarksrefsingar
yrði hún fundin sek, þar sem ásetn-
ingur hefði ekki verið til staðar og
verknaðurinn því ekki saknæmur.
Þá krefst faðir barnsins og fyrrver-
andi kærasti ákærðu þriggja milljóna
króna frá henni í miskabætur. Lög-
maður hans segir missi hans mikinn
og að allt bendi til þess að hann muni
bera andlegt tjón af þessum atburð-
um um ókomna tíð.
Hentaði ekki að verða móðir
Helgi Magnús Gunnarsson aðstoð-
arríkissaksóknari sagði í Héraðsdómi
Reykjavíkur í gær að málið væri tví-
þætt. Annars vegar þyrfti að sýna
fram á að sakborningur hefði fætt
barnið og deytt það.
Taldi hann að sýnt væri fram á að
svo hefði verið með yfirþyrmandi
sönnunargögnum. Það sem eftir
stæði væri því að reyna að greina
huglæga afstöðu ákærðu til atburð-
arins og átta sig á því hvað henni
gekk til þegar hún kyrkti barnið.
Kenning Helga er sú að gjörðir
hennar hafi ráðist af hagkvæmnis-
ástæðum: Hún hafi myrt barnið
vegna þess að það hentaði henni ekki
að verða móðir á þessum tímapunkti.
Máli sínu til stuðnings vísaði hann í
vitnisburð geðlækna, sem sögðu það
einkenni vera á persónuleika hennar
að hún reyndi að fegra heiminn og
loka á það sem samræmdist ekki
væntingum hennar til lífsins. Í sam-
ræmi við þetta hefði hún afneitað
meðgöngunni, meðvitað eða ómeðvit-
að, en þegar barnið kom í heiminn
hefði hún ekki getað afneitað því
lengur. Þetta hugarástand sagði
Helgi hins vegar ekki á því stigi að
hún væri ófær að stjórna gerðum sín-
um.
Ásetningur ekki til staðar
Daníel Pálmason verjandi var á
öndverðu máli. Hann sagði að andlegt
og líkamlegt ástand Agné hefði verið
slíkt eftir óvænta fæðingu barnsins að
hún hefði enga stjórn haft á gjörðum
sínum. Hann benti á að samkvæmt
18. grein almennra hegningarlaga
væri verknaður ekki saknæmur nema
hann væri unnin af ásetningi eða gá-
leysi. Hvorugt hefði verið til staðar í
þessu máli.
Hin ákærða segist engar minning-
ar eiga um að hafa fætt barn eða
deytt það. Á meðgöngunni bar hún
engin merki þessi að vera þunguð og
segist sjálf ekki hafa gert sér grein
fyrir því. Svo virðist sem hún hafi að-
eins verið ein á hótelherberginu í um
10-20 mínútur daginn sem voðaverkið
átti sér stað. Bendir allt til þess að á
þessum tíma hafi hún fætt barnið.
Daníel sagði óhætt að fullyrða að fæð-
ingin hefði orðið henni mikið áfall, í
ljósi þess að hún vissi ekki af ólétt-
unni fyrr en fæðingin fór skyndilega
af stað. Við það hefði orðið einhvers
konar hugrof sem skýrði framferði
hennar og minnisleysi. Framburður
vitna um að hún hefði virst ringluð
strax á eftir og ekki gert sér grein
fyrir að hún var alblóðug styddi að
hugarástand hennar hefði verið veikl-
að.
Tekist á um saknæmi verknaðarins
 Ákæruvaldið krefst hámarksrefsingar yfir móður sem ákærð er fyrir að deyða barn sitt  Verjandi
segir verknaðinn ekki saknæman og krefst sýknu  Var í andlegu og líkamlegu áfalli við fæðinguna
Morgunblaðið/Þorkell
Héraðsdómur Reykjavíkur Aðalmeðferð manndrápsmálsins lauk í gær eftir tvo daga og bíður það nú dóms.
Dómsmál þetta á sér sárafá for-
dæmi í samtímasögu Íslands.
Þó kom upp mál þar sem ung
kona deyddi barn sitt rétt eftir
fæðingu árið 1992. Sú var
dæmd í 18 mánaða skilorðs-
bundið fangelsi. Næsta dæmi
þar á undan sem sækjandi gróf
upp var landsyfirréttardómur
frá 1914.
Í 212. gr. almennra hegning-
arlaga segir að ef móðir deyði
barn sitt í eða strax eftir fæð-
ingu og ætla megi að hún geri
það vegna neyðar, ótta eða rugl-
aðs hugarástand af völdum
fæðingarinnar, þá varði það allt
að 6 ára fangelsi, í stað 16.
Sækjandi vildi meina að þetta
ákvæði ætti ekki við enda væri
hugsunin á bak við það byggð á
veruleika úr „hálfgerðri forn-
eskju“ þegar ungar stúlkur sem
voru úrræðalausir ómagar á
heimilum bænda báru út börn.
Verjandi taldi gjörðir Agné
hinsvegar falla undir þetta
ákvæði. Hann sagði gilda
ástæðu fyrir því að vægari refs-
ing væri við því að móðir deyddi
nýfætt barn sitt en við hefð-
bundnum manndrápum og að
sambærileg ákvæði væru til
staðar á nágrannalöndunum.
Nánast for-
dæmalaust
DULSMÁL ÚR FORNESKJU?
Sælkerar landsins hafa ástæðu til að gleðjast þessa
dagana enda var matarhátíðin Food & Fun sett í gær
og lýkur ekki fyrr en 2. mars. Tilgangur hátíðarinnar
er að vekja athygli á íslenskri matargerðarlist, gæð-
um íslensks hráefnis og matvælaframleiðslu.
„Við eigum von á 50 kokkum, dómurum og blaða-
mönnum í tengslum við hátíðina og 17 veitingahús
munu taka þátt að þessu sinni,“ segir Jón Haukur
Baldvinsson, framkvæmdastjóri hátíðarinnar. Í gegn-
um tíðina hafa frægir kokkar á borð við Rene Red-
zepi eldað á Food & Fun og hátíðin var nýlega valin
ein merkasta matarhátíðin í sælkeraheiminum af
hinu virta tímariti National Geographic.
„Food & Fun er gríðarleg vítamínsprauta fyrir
veitingamenn og ég get nefnt að um 15 þúsund
manns munu fara út að borða þessa fimm daga sem
hátíðin stendur yfir,“ segir Jón Haukur. „Hápunktur
hátíðarinnar er svo á laugardaginn þegar þrír kokk-
ar sem valdir voru af sérstakri dómnefnd, keppa í
matargerð. Sú keppni fer fram í Hörpu og verða
handtök matreiðslumeistaranna sýnd á skjá fram í sal
svo að fólk átti sig betur á því hvað þeir eru að sýsla
í eldhúsinu.“
Þetta verður í 11. skiptið sem Food & Fun fer fram
og er Jón Haukur bjartsýnn á að hátíðin í ár verði sú
stærsta sem haldin hefur verið. „Bókanir benda til
þess að við sláum öll met en samstarf okkar við Ice-
landair, Reykjavíkurborg og Samtök iðnaðarins hafa
gert alla markmiðasetningu skýrari og okkar vinnu
auðveldari,“ segir Jón Haukur.
Food & Fun-hátíðin haldin ellefta árið í röð
Morgunblaðið/Kristinn
Meistarakokkar frá ýmsum
löndum keppa í matreiðslu
Matur Birgir Hólm, framkvæmdastjóri Icelandair, Steingrímur J. Sigfússon sjávarútvegs- og landbúnaðarráð-
herra, Orri Hauksson, framkvæmdastjóri SI, og Einar Örn Benediktsson borgarfulltrú settu hátíðina.
Ársalir fasteignamiðlun og fyrirtækjasala
Ef þú vilt selja, leigja eða kaupa fasteign eða selja
eða kaupa fyrirtæki í rekstri, hafðu samband.
Ársalir
FASTEIGNAMIÐLUN
Engjateigi 5, 105 Rvk
533 4200
Ársalir ehf fasteignamiðlun
533 4200 og 892 0667
arsalir@arsalir.is
Engjateigi 5, 105 Rvk
Björgvin Björgvinsson, löggiltur fasteignasali
Vestmannaeyjabær hefur hafið und-
irbúning að stofnun félags um smíði
og eignarhald nýrrar Vestmanna-
eyjaferju. Sveitarfélögum á Suður-
landi, lífeyrissjóðum, áhugasömum
fjárfestum og ríkinu verður boðið að
koma að stofnun félagsins.
„Til að tryggja að þetta mál gangi
eins hratt eftir og mögulegt er,“ segir
Elliði Vignisson, bæjarstjóri í Vest-
mannaeyjum, um ástæðu fyrir sam-
þykkt bæjarstjórnar um stofnun
ferjufélags. Herjólfur hafi ekki haf-
færni nema til ársins 2015 og eftir það
sigli skipið hvorki til Landeyjahafnar
né Þorlákshafnar. Herjólfur hefur lít-
ið siglt til hinnar nýju Landeyjahafn-
ar í vetur en hún var hönnuð fyrir
grunnristari ferju.
„Það er greinilega ríkur vilji til
þess að ráðast í smíði nýrrar ferju.
Við vonum að þetta framtak flýti fyrir
því,“ segir Elliði. Hann vísar til þess
að Ögmundur Jónasson samgöngu-
ráðherra hafi nýlega sagt að stefnt
væri að smíði nýrrar Vestmannaeyja-
ferju í síðasta lagi 2015.
Eyjamenn áætla að ný ferja kosti
4-5 milljarða
króna. Elliði segir
að hlutafélaginu
sé ætlað að láta
smíða nýtt skip og
eiga það. Reiknað
sé með að rekst-
urinn verði boðinn
út, eins og á nú-
verandi ferju.
Forsenda
reksturs félagsins er að ríkið leigi
skipið til a.m.k. tíu ára og tryggi með
því að hluthafar fái hlutafé sitt greitt
til baka auk lágmarksávöxtunar. „Við
þurfum að eiga formlegri viðræður
við innanríkisráðherra og ríkisstjórn
um málið, um það hvernig ráðherra
sér sína aðkomu að því. Afstaða rík-
isins skiptir mestu máli. Okkar vonir
standa til þess að ríkið vilji leigja skip-
ið af okkur. Með því teljum við unnt
að ráðast í þetta mikla verkefni á við-
ráðanlegum tíma og innan fjárhags-
ramma,“ segir Elliði. Hann tekur það
fram að Eyjamenn hafi ekkert á móti
því að ríkið sjálft annist þetta verk.
helgi@mbl.is
Stofnar félag um
smíði nýrrar ferju
Elliði Vignisson
 Grundvöllurinn að ríkið leigi skipið
Skannaðu kóðann
til að lesa umfjöll-
unina á mbl.is.