Morgunblaðið - 17.03.2012, Blaðsíða 27

27
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 17. MARS 2012
afstaða æðstu embættismanna að að-
koma ráðherra að málum væri hvorki
nauðsynleg né æskileg ... Það er því
ljóst að forystumenn Landsbankans
og Fjármálaeftirlitsins töldu að málið
væri í eðlilegum farvegi,“ sagði Andri
og tiltók hvernig málið hefði komist á
nýtt stig þegar breska fjármálaeftir-
litið hefði frá og með 15. ágúst 2008
farið að gera kröfu um flutning eigna
Landsbankans yfir til Bretlands til
móts við söfnun innlána á Icesave-
reikninga.
Rakti Andri svo ýmsa meinbugi á
þeirri kröfu, svo sem þá að „samn-
ingsákvæði í lánasamningum Lands-
bankans [hefðu] leitt til þess að lán til
bankans yrðu gjaldfelld“.
Varasamt að flytja í skyndi
Með öðrum orðum: Skyndilegur
flutningur eigna Landsbankans til
Bretlands til að liðka fyrir flutningi
Icesave yfir í breskt dótturfélag hefði
getað ógnað rekstri bankans.
„Því má segja að þessi krafa
breska fjármálaeftirlitsins hefði bú-
ið til það sem hún átti að fyrir-
byggja,“ sagði Andri og átti með því
við að bankinn hefði hrunið.
„Ekkert af þessu var auðvelt að
afgreiða ... eða hægt að klára með
því að ýta á takka eins og ráða mætti
af málatilbúnaði ákæruvaldsins,“
sagði Andri og sagði fund Björgvins
G. Sigurðssonar, þáverandi við-
skiptaráðherra, með Alistair Dar-
ling, þáverandi fjármálaráðherra
Bretlands, vegna Icesave í sept-
ember 2008 hljóta að teljast dæmi
um það virka inngrip sem fullyrt
væri í ákærunni að skort hefði. „Slík
aðgerð hlýtur að teljast virk innan
gæsalappa ef ráðherra hefur flogið
til Bretlands til fundar við annan
ráðherra ... Það hlýtur að teljast virk
aðgerð í þeim skilningi,“ sagði Andri
og vísaði ákærunni á bug. „Í þessum
ákærulið líkt og fleirum er það illa skil-
greint af hálfu ákæruvaldsins hvernig
þessi ákæruliður tengist þeirri stór-
felldu hættu sem átti að vofa yfir ríkis-
sjóði .... Ég vil ... benda á að tjóns-
forsendur að þessu leyti eru ekki
afmarkaðar eða tilgreindar af hálfu
ákæruvaldsins,“ sagði Andri og vék að
túlkun ákæruvaldsins á ríkisábyrgð á
Icesave.
„Það er ekki hægt að halda því fram
af hálfu ákæruvaldsins að tjónsáhætta
felist í þessum lið ... nema að samhliða
að halda því fram að ríkið beri ábyrgð á
tryggingasjóðnum eða greiðslum úr
honum ... Þetta er í beinni andstöðu við
það sem ríkið teflir fram á móti EFTA-
dómstólnum,“ sagði Andri og tiltók í
frekari rökstuðningi hvernig fjárhagur
tryggingasjóðs hefði verið aðskilinn
fjárhag ríkissjóðs. „Árið 2008 gátu
menn ekki ráðgert annað en að það
væri ekki fjárhagsleg ábyrgð ríkis á
innistæðutryggingum.“
Morgunblaðið/Kristinn
Geir H. Haarde gaf blaðamönnum
kost á að heyra stutta yfirlýsingu
þegar réttarhöldunum fyrir
Landsdómi lauk klukkan rétt ríf-
lega hálfþrjú síðdegis í gær.
Orðrétt sagði Geir, sem talaði
blaðalaust:
„Það sem ég vil segja núna er
það að ég er mjög feginn að
þessum þætti málsins er lokið.
Og ég er þakklátur mínum verj-
anda og hans fólki fyrir þeirra
framgang í þessum málaferlum.
Nú tekur dómstóllinn málið í sín-
ar hendur og leggur mat á hvort
að ég hafi framið refsiverð afbrot
í mínum störfum. Það er það sem
þetta mál snýst um og ekkert
annað. Ég treysti þessum dóm-
stóli fyllilega til þess að ráða
fram úr því.
En ég vil jafnframt skora á alla
– og þá ekki síst ykkur fjölmiðla-
mennina – að gefa dómstólnum
frið til að vinna sín störf. Ég tel
að þetta ferli sem hefur átt sér
stað hér í Þjóðmenningarhúsinu
hafi verið mjög lærdómsríkt. Það
hefur verið fróðlegt að fylgjast
með vitnaleiðslunum og málflutn-
máls alveg ókvíðinn Ég er sak-
laus af þessum ákæruliðum öll-
um saman og ég er bjartsýnn
hvað varðar niðurstöðu dómsins.
Ég mun svo hitta ykkur öll þegar
að dómurinn verður upp kveðinn
og kannski tala þá við ykkur í
lengra máli.“
ingi sækjanda og verjanda. En ég
geri ráð fyrir því að ýmsir sem
að stóðu að þessum ákærum og
þessum réttarhöldum hafi orðið
fyrir miklum vonbrigðum með
margt af því sem hér hefur kom-
ið fram.
Og ég mun bíða úrslita þessa
Yfirlýsing Geirs
HINN ÁKÆRÐI VILL AÐ DÓMURINN FÁI FRIÐ
Ekki meira í bili! Geir af ekki kost á spurningum eftir yfirlýsingu sína.
DÓMSORÐ
Pétur Blöndal
pebl@mbl.is
„Góðan daginn. Þeim fer nú að fækka
þessum skiptum þar sem ég held
þessa þrusuræðu mína,“ segir Jónas
Marteinsson dómvörður sposkur á
svip síðasta daginn fyrir Landsdómi –
í bili.
„Á ekki að klappa fyrir mann-
inum?“ spyr sessunautur blaðamanns.
Þingmenn ákærendur
Það er athyglisvert fyrir leikmann
að hlýða á það sem fram kemur í and-
svörum saksóknara Alþingis:
„... það er sérstakur dómstóll sem
dæmir um þetta og málsmeðferð öll er
með öðru sniði en í sakamálum al-
mennt. Það eru þingmenn sem eru
ákærendur í þessum málum og það
hefur verið rökstutt þannig að það er
um að ræða brot ráðherra við pólitísk-
ar embættisfærslur þeirra. Um það
snúast þessi brot. Það séu því þeir
sem vinna á þessum vettvangi, þ.e.
þingmennirnir, sem séu best til þess
bærir að meta hvort brot hafi verið
framin.“
„Heldurðu að þú skreytir þetta ekki
með smástöku?“ segir Ragnhildur
Helgadóttir, fyrrverandi ráðherra,
elskulega þegar hún sér blaðamann. Í
því berst frétt í tölvupósti, þar sem
Michael Stothard á Financial Times
segir Íslendinga hafa orðið fyrir von-
brigðum með réttarhöldin. Víst er um
það, en spurningin er hvort það sé
endilega á þeim forsendum sem hann
lýsir.
„Réttarhöldunum... var ætlað að
gefa hinum venjulega Íslendingi
tækifæri til að heyra sannleikann um
hrun bankanna, gjaldmiðilsins og
stórs hluta hagkerfisins,“ skrifar
hann og byggir það á samtölum við
álitsgjafa á borð við þingmanninn
geðþekka Þór Saari og Steingrím J.
Sigfússon fjármálaráðherra, sem
„viðurkenndi að nokkur sjálfsrétt-
læting væri í gangi“. Eins og það hafi
þurft að toga það upp úr honum.
Ekki sannleiksnefnd
En það er grundvallarmisskiln-
ingur hjá Stothard að líkja rétt-
arhöldum yfir einum manni, og sak-
arefnum sem taka með óljósum hætti
á mjög afmörkuðum þáttum á tak-
mörkuðu tímabili, við sannleiksrétt-
arhöld í Suður-Afríku. Það voru ekki
réttarhöld yfir einum manni heldur
var allt undir.
Það segir sína sögu að fyrir sann-
leiksnefndinni fór erkibiskupinn Des-
mond Tutu og nefndin var þver-
pólitísk, en hér heima vita allir
hvernig málum var skipað á Alþingi
Íslendinga. Það skiptir máli hvar ræt-
urnar liggja að réttarhöldunum. Upp-
skeran er eftir því.
Ef til vill var stóra klúðrið að vitna-
leiðslur fyrir rannsóknarnefnd Al-
þingis fóru ekki fram fyrir opnum
tjöldum. En réttarhöldin í Þjóðmenn-
ingarhúsinu eru allt annars eðlis. Það
hefur verið upplýsandi að sitja þau, al-
mennt hefur fólk tekið hlutverk sitt al-
varlega, þó nú væri. Og maður fær
ekki varist þeirri hugsun, hvort það
hefði ekki holl áhrif á umræður á Al-
þingi ef ræðumenn þar væru eið-
svarnir sannleikanum.
Geir gekk rakleiðis til saksóknara
Alþingis eftir að dómþingi var slitið,
tók í höndina á henni og sagði bros-
andi:
„Við spyrjum að leikslokum.“
„Við spyrjum að leikslokum“