Morgunblaðið - 03.01.2014, Blaðsíða 2

2 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 3. JANÚAR 2014
Sigling umSvartahaf
ogMiðjarðarhaf
VITA er lífiðVITA
Suðurlandsbraut 2
Sími 570 4444
Skráðu þig
í netklúbbinn -VITA.isVITA er í eigu
Icelandair Group.
18. sept. – 2. okt.
*Verð án Vildarpunkta 426.600 kr.
Verð ámann frá 416.600kr.
og 12.500Vildarpunktar*
Innifalið: Flug, gisting með morgunverði í tvær
nætur í Istanbúl, 12 daga sigling með fullu fæði
í innri klefa, akstur og íslensk fararstjórn.
ÍS
L
E
N
S
K
A
S
IA
.I
S
V
IT
67
19
3
1/
20
14
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 5691100 Fréttir Guðmundur Sv. Hermannsson, Sigtryggur Sigtryggsson, ritstjorn@mbl.is Viðskipti Agnes Bragadóttir, vidskipti@mbl.is Menning Einar Falur Ingólfsson menning@mbl.is Íþróttir
Víðir Sigurðsson sport@mbl.is mbl.is Guðrún Hálfdánardóttir, Sunna Ósk Logadóttir netfrett@mbl.is, Smartland Marta María Jónasdóttir, smartland@mbl.is Umræðan | Minningar | Bréf til blaðsins mbl.is/sendagrein Prentun Landsprent ehf.
Guðni Einarsson
Egill Ólafsson
Veðurstofan varaði í gær við áfram-
haldandi stormi á Vestfjörðum. Spáð
var 15-25 m/s norðvestantil á landinu
í dag en annars víða 8-15 m/s vindi.
Veðurfræðingur Vegagerðarinnar
benti á það í gærkvöld að meðalvind-
hraði í norðaustanáttinni norðvest-
antil á landinu gæti orðið allt að 25-
30 m/s fram á daginn í dag. Hiti yrði
við frostmark á láglendi og kóf á
fjallvegum. Óvissustig vegna snjó-
flóða var enn í gildi á norðanverðum
Vestfjörðum í gærkvöld.
Óveður var víða á landinu í gær.
Norðaustan hvassviðri gekk yfir
Norðvesturland. Víða var skafrenn-
ingur á fjallvegum og sums staðar
einnig él eða snjókoma. Nokkrir
fjallvegir voru ófærir vegna snjó-
þyngsla í gærmorgun. Það átti t.d.
við um Þverárfjall, Steingrímsfjarð-
arheiði og Klettsháls, Vopnafjarðar-
heiði, Möðrudalsöræfi og Fjarðar-
heiði.
Ekkert ferðaveður var í Langadal
fyrrihluta dags í gær, að sögn lög-
reglumanns á Blönduósi. Þar var
hálka, skafrenningur og mjög
hvasst, yfir 30 m/s í hviðum. Bílar
fóru út af í hálkunni og hvassviðrinu.
Í gærkvöld var flughálka og erfiðar
aðstæður á Jökuldal og öllu Fljóts-
dalshéraði. Þá hafði veður versnað í
Oddsskarði og var það orðið ófært,
samkvæmt tilkynningu Vegagerðar-
innar.
Hátt mastur féll vegna ísingar
„Þetta er örugglega milljónatjón,“
sagði Karl Ásberg Steinsson, félagi í
Björgunarsveitinni Hafliða á Þórs-
höfn. Björgunarsveitarmenn voru í
allan gærdag að berja ísingu af
möstrum á Viðarfjalli í Þistilfirði. 48
metra mastur á fjallinu féll til jarðar
í fyrrinótt.
Hliðræn útsending útvarps og
sjónvarps Ríkisútvarpsins lá niðri á
stórum svæðum norðaustantil á
landinu eftir að mastrið féll. Óvíst
var hvenær viðgerð lyki, en hægt var
að nýta sér stafrænar útsendingar
sjónvarps og útvarps.
„Það er mjög mikil ísing. Mér sýn-
ist þetta vera um fjórir cm utan á vír-
unum. Mastrið er 48 metra hátt og
það féll til jarðar vegna ísingarinnar.
Mastrið er stagað niður með vírum,
en festingarnar slitnuðu,“ sagði
Karl.
Ætlunin er að færa búnað af
mastrinu sem féll yfir á möstur sem
enn standa uppi, samkvæmt upplýs-
ingum frá Vodafone. Áhersla er lögð
á að koma útvarpinu aftur inn.
 Leiðindaveður var víða á landinu í gær  Sumir fjallvegir voru ófærir og mikil hálka á öðrum vegum
 Ísing felldi fjarskiptamastur á Viðarfjalli í Þistilfirði  Útsendingar RÚV lágu niðri á stóru svæði
Vont ferðaveður og erfið færð
Ljósmynd/Björgunarsveitin Hafliði
Ísing Björgunarsveitarmenn frá Þórshöfn börðu ísingu af möstrunum á
Viðarfjalli í Þistilfirði. Stög eins masturs sliguðust af ísingu og mastrið féll.
Afurðaverð sjófrystra afurða lækk-
aði um 14% milli 2012 og 2013 sam-
kvæmt gögnum Hagstofunnar. Þetta
segir Sveinn Hjörtur Hjartarson,
hagfræðingur
Landssambands
íslenskra útvegs-
manna, en hann
segir skýringuna
fyrst og fremst
aukna samkeppni
og vaxandi eftir-
spurn eftir fersk-
um sjávarafurð-
um.
„Frá því í jan-
úar 2008 hafa sjó-
frystar afurðir hækkað stöðugt en í
apríl 2013 ná þær ákveðnum toppi og
síðan hefur stöðugt hallað undan
fæti. Ef við skoðum hins vegar á
sama tíma ferskar afurðir hafa þær
haldið sér mun betur. Það er þarna
ákveðinn toppur í apríl líka en lækk-
unin er ekki eins mikil,“ segir Sveinn.
Hann segir sömu sögu að segja af
söltuðum afurðum og sjófrystum,
þær hafi einnig lækkað í verði.
Sveinn segir verðið augljóslega
fyrst og fremst ráðast af þróun á
markaði en samkeppni frá Noregi og
Rússlandi hafi aukist og framboðið á
frystum fiski úr Barentshafi. Hann
segir ýmsa þætti liggja til grundvall-
ar þeim breytingum sem nú standi
yfir hjá íslenskum sjávarútvegsfyr-
irtækjum, þ.á m. sölu frystitogara,
en nefnir sem dæmi hátt olíuverð, há-
an launakostnað vegna frystiskip-
anna og auknar álögur á útgerðina.
Sveinn segir landfrystingu hag-
kvæman valkost og að tækniframfar-
ir í flutningi ferskra sjávarafurða
hafi leitt til þess að auðveldara er að
flytja unnar ferskar afurðir í meira
magni.
„Það er náttúrlega á erlendum
markaði sem afurðaverðið ræðst. Á
móti kemur að þegar verðið lækkar
svona mikið minnkar framlegðin.
Launakostnaðurinn er fast hlutfall
en olían háð heimsmarkaðsverði,
sem er hátt og minnkandi framlegð
leiðir til þess að það er minna til að
borga annað. Það er í raun það sem
við erum að reyna að vekja athygli
fólks á,“ segir Sveinn.
Hann segir útgerðarfyrirtækin
ekki eiga annarra kosta völ en að
laga til og hagræða í rekstri til að að-
lagast breyttum markaðsaðstæðum.
„Þau lifa í síbreytilegu umhverfi og
bregðast við aðstæðum hverju sinni,“
segir hann. holmfridur@mbl.is
Sjófrystar afurðir
lækkuðu um 14%
Sveinn Hjörtur
Hjartarson
 Aukin eftirspurn eftir ferskum afurðum
„Við erum formlega farin að telja niður og mikil læti eru
framundan. Þorramaturinn verður vinsælli með hverju
árinu. Núna munum við til dæmis byrja að selja þorramat-
inn viku áður en formlegur þorri hefst því fólk á erfitt með
að bíða. Pantanir berast inn í stríðum straumum eftir
þessum þjóðlega og góða mat. Í ár bjuggum við til meiri
þorramat en í fyrra,“ segir Jóhannes Stefánsson, þorra-
kóngur með meiru og veitingamaður í Múlakaffi. Umsvifin
hafa aukist í veisluþjónustu Múlakaffis í þorramat.
Eistun og sviðasultan eru vinsælust, segir Jóhannes og
því var útbúið meira af súrsuðum eistum í ár. Aðeins
minna er borðað af súru slátri, bringukollum og lunda-
böggum þó að þeir sem borða súrmat yfir höfuð velji þessa
rétti einnig á diskinn sinn.
„Það er líflegur þorri framundan. Fólk er orðið satt af
öllum matnum yfir hátíðirnar og vill fá þjóðlegan mat í jan-
úar. Þetta er líka kjörinn tími fyrir fólk að hittast og veisl-
urnar eru orðnar ansi hreint stórar.“
Mörg íþróttafélög á höfuðborgarsvæðinu hafa tekið sig
til og haldið vegleg þorrablót þar sem ekkert er til sparað.
Í slíkum veislum er þjóðlegur matur í hávegum hafður,
auk hefðbundins súrmatar er þar einnig að finna, heitt
saltkjöt, lambakjöt, pottrétti o.fl. „Allir geta fundið mat við
sitt hæfi, og þeir líka sem borða ekki þorramat, enda rétt-
irnir 25 talsins. Stundum er þó biðröð í steikina.“
Jóhannes segir að þróun þorrablóta hafi breyst und-
anfarið, þ.e.a.s. veislurnar eru að stækka og eru um-
svifameiri en hafa verið undanfarið. „Fólk vill gera sér
glaðan dag með öðruvísi veislum. Í þessum veislum er
þorramaturinn ekki endilega í aðalhlutverki heldur eru
þetta þjóðlegar íslenskar veislur.“
Þorrinn hefst á föstudegi venju samkvæmt en að þessu
sinni ber bóndadag, fyrsta dag þorra, upp á 24. janúar.
Þorranum lýkur á þorraþræl sem er laugardagurinn fyrir
konudag sem ber upp á 23. dag febrúarmánaðar.
thorunn@mbl.is
Þorramaturinn verður
vinsælli með árunum
 Eistun eftirsótt  Þjóðlegar veislur á þorranum
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Þorri Súrmatur á þorranum verður vinsælli með hverju ári, segir Jóhannes, þorrakóngur í Múlakaffi.