Morgunblaðið - 09.07.2014, Qupperneq 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 9. JÚLÍ 2014
Páll Fannar Einarsson
pfe@mbl.is
Jurtin skógarkerfill er orðin mjög
útbreidd í Eyjafjarðarsveit. Und-
anfarin ár hefur verið brugðið á
það ráð að beita plöntueitrinu Ro-
undup gegn kerflinum en nú hefur
verið ákveðið að draga úr eitr-
uninni vegna umhverfissjónarmiða.
Að sögn Brynhildar Bjarnadótt-
ur, náttúrufræðings og fyrrverandi
formanns umhverfisnefndar Eyja-
fjarðarsveitar, sýna nýlegar rann-
sóknir að Roundup hefur óæskileg
áhrif á vistkerfið. „Kerfillinn er
mjög útbreiddur hér í sveitar-
félaginu og er búinn að vera það í
mörg ár. Fyrir u.þ.b. fimm árum
fór sveitarfélagið af stað með átak
til að sporna við útbreiðslu hans.
Við höfum verið að kynna okkur
plöntuna, þar sem ekki er vitað
mikið um hana á Íslandi, og ráð-
lagt landeigendum að úða eitrinu á
kerfilinn til að sporna við útbreiðsl-
unni. Eftir að þær upplýsingar
komu fram að þetta efni gæti haft
óæskileg umhverfisáhrif höfum við
hins vegar aðeins dregið úr notk-
uninni. Nú ætlum við bara að bíða
og sjá hver framvindan á málinu
verður,“ segir Brynhildur.
Nokkrir kostir í stöðunni
Ekki liggur fyrir hvaða úrræðum
verður nú beitt gegn skógarkerfl-
inum í Eyjafjarðarsveit en nokkrir
kostir koma til greina.
„Við höfum verið að skoða hvort
hægt sé að beita vægara plöntu-
eitri, sem drepur ekki allan gróður.
Svo höfum við líka verið að skoða
slátt og beit en í raun og veru
koma aðeins þessar þrjár aðferðir
til greina,“ segir Brynhildur.
Hún segir að beit eyði ekki
skógarkerfli en geti haldið honum í
skefjum. „Sauðfé og hross bíta ker-
filinn að vori til af því að hann er
það eina græna sem sprettur fyrst
á vorin. Vandamálið er svo að þeg-
ar komið er fullt af grasi hætta
dýrin að bíta hann,“ segir Bryn-
hildur.
Slætti gegn skógarkerfli hefur
áður verið beitt en hann hefur ekki
virkað sem skyldi. „Kerfillinn fjölg-
ar sér ekki bara með fræjum held-
ur líka með rótum. Ef við sláum
hann kemur hann bara tvíefldur til
baka,“ segir Brynhildur.
Draga úr eitrun gegn skógarkerfli
Morgunblaðið/Sverrir
Eyjafjarðarsveit Ljósgrænar breiður sem þessar hafa orðið meira áberandi.
 Skógarkerfill orðinn mjög útbreiddur  Fóru af stað með átak gegn útbreiðslu  Eitrið hefur óæski-
leg umhverfisáhrif á vistkerfið  Þrjár aðferðir koma til greina  Sláttur ekki virkað sem skyldi
Skógarkerfillinn getur orðið 1–2
metrar á hæð. Hér á landi hefur
tegundin á undanförnum árum
náð bólfestu í gömlum lúpínu-
breiðum, aflögðum túnum, veg-
köntum og á grasi vöxnum ár-
og lækjarbökkum. Vegna hæðar
sinnar og þéttrar laufþekju þríf-
ast lágvaxnari tegundir illa þar
sem skógarkerfill hefur náð sér
á strik. Allt bendir til að kerfill-
inn geti viðhaldið sér lengi þar
sem hann hefur náð fótfestu, en
hérlendis hefur vistfræði hans
lítið sem ekkert verið rann-
sökuð.
Lítið vitað
HÁVAXIN PLANTA
Kristján H. Johannessen
khj@mbl.is
„Ástandið er í raun hreint út sagt
skelfilegt og þá sérstaklega norð-
anmegin þar sem ekkert mál er að
hefla,“ segir Haraldur Teitsson,
framkvæmdastjóri Teits Jónassonar
ehf., um ástand vegarins yfir Kjöl.
Verst mun vera leiðin frá Blöndu-
lóni og upp að Seyðisá en ástandið á
veginum um Bláfellsháls er hins veg-
ar sagt gott.
Nýbúið er að opna veginn yfir
Sprengisand og segir Haraldur fyr-
irtæki hans þegar hafa sent tvo bíla
þar í gegn. Spurður hvort sá vegur
sé einnig erfiður yfirferðar kveður
Haraldur já við. „Það er mikil drulla
í honum og vegurinn er bara vondur
eins og alltaf. Það var svo sem alveg
vitað að Vegagerðin ætlaði ekki að
gera mikið þar en þeir lofuðu hins
vegar öllu fögru með Kjöl. Það hefur
þó ekki skilað sér sem skyldi.“
Mikið álag á tækjabúnað
Rútur Teits Jónassonar sem farið
hafa um Kjalveg að undanförnu hafa
heldur betur fengið að finna fyrir því
að sögn Haraldar. Hafa gúmmífóðr-
ingar gefið sig, demparar og fjaðrir
brotnað, rúður og dekk sprungið auk
þess sem kerra skemmdist nýverið
eftir ferðalag um Kjalveg.
„Í fyrra var þetta sérstaklega
slæmt og tjónið gríðarlegt hjá okkur.
Núna er ég bara búinn að skemma
eina kerru sem ég veit um. Við sinn-
um öllu viðhaldi mjög vel og skiptum
um allt sem þarf að endurnýja en
hlutir sem eiga að duga 80.000 ekna
kílómetra rétt lifa sumarið,“ segir
Haraldur. Tjón á rútum og öðrum
tækjabúnaði fyrirtækisins vegna
aksturs um hálendisvegi landsins
nam um 2,5 milljónum króna í fyrra.
Mikið vatnsrennsli við Öskju
Rúturnar hjá Mývatn Tours aka
frá Mývatni að Öskju, eftir Öskju-
leið. Gísli Rafn Jónsson rekur fyr-
irtækið og segir hann leiðina þokka-
lega enda fremur stutt síðan hún var
hefluð. „Það vantar þó enn tvo kíló-
metra upp á að hægt sé að komast
að bílastæðinu við Öskju fyrir snjó.“
Að sögn Gísla Rafns er mjög mik-
ið vatnsrennsli á veginum ofan
Drekagils. „Þar er þetta fremur
háskalegt enda getur getur vatnið
sem flæðir eftir veginum verið allt
að 40 sentimetrar á dýpt,“ segir
hann.
Ljósmynd/Stefanía Ragnarsdóttir
Kuldalegt Landverðir Vatnajökulsþjóðgarðs í Öskju lentu heldur betur í vetrarfærð um nýliðna helgi. Vegna snjóa
var ófært í Öskju en þremur kílómetrum fyrir ofan Drekagil mældist 40 sentimetra djúpur snjór á vegi.
Rútur mega sín lítils
gegn hálendisvegum
 Akstursleiðin frá Blöndulóni og upp að Seyðisá sögð verst
Ingileif Friðriksdóttir
if@mbl.is
Eiginnöfnin Christa, Krumma og
Gill ásamt millinafninu Eskfjörð
voru nýverið samþykkt af manna-
nafnanefnd og færð á mannanafna-
skrá. Eiginnafninu Íshak var hafn-
að. Nafnið var ekki talið fullnægja
öllum skilyrðum um mannanöfn.
Ágústa Þorbergsdóttir, formaður
mannanafnanefndar, segir það mis-
skilning að nefndin vilji hafna sem
flestum nöfnum, það sé öðru nær.
„Við viljum koma sem flestum í
gegn. Lögin eru rúm hjá okkur og
langflest nöfn eru samþykkt, þau
eru miklu færri sem er hafnað,“
segir hún.
Umdeild nefnd
Undanfarin misseri hefur nokkuð
borið á umræðu þess efnis að
leggja eigi mannanafnanefnd niður.
Þingmenn Bjartrar framtíðar lögðu
fram frumvarp í nóvember á síðasta
ári þar sem lagt var til að nefndin
yrði lögð niður og öll ákvæði um
hana felld brott úr lögum um
mannanöfn.
Ágústa segir mikilvægt að haldið
sé utan um menninguna, en þó
þurfi að endurskoða lögin. „Það er
vont að vinna eftir þessum lögum
því þjóðfélagið er að breytast,“ seg-
ir hún. „Samfélagið okkar er orðið
fjölþjóðlegra, þetta er ekki jafneins-
leitt þjóðfélag og það var.“
Ágústa segir lög um mannanöfn,
sem samþykkt voru árið 1991, hafa
verið mjög ströng og fæst nöfn hafi
komist í gegn. „Það eru þó komin
miklu rýmri lög núna. Mörgu af því
sem er samþykkt núna hefði verið
hafnað með þeim lögum,“ segir
hún.
Hún telur þróunina þó geta orðið
slæma yrði nefndin lögð niður.
„Viljum við að fólk geti heitið tölu-
stöfum eða sautján nöfnum?“
Nafnabeiðnum
sjaldan hafnað
 Viljum við að fólk geti heitið tölustöf-
um, spyr formaður mannanafnanefndar
Friðlýstum svæðum sem Umhverf-
isstofnun skilgreinir sem rauð svæði
hefur fækkað úr tíu í fimm frá árinu
2010. Rauði listinn, sem gefinn er út
annað hvert ár, er byggður á
ástandsskýrslu Umhverfisstofnunar
sem kemur út árlega.
Kristín Linda Árnadóttir, for-
stjóri Umhverfisstofnunar, segist
vera mjög ánægð með þróun mála.
Það sé mikið fagnaðarefni að rauð-
um svæðum fækki á milli ára.
„Við teljum að þróunin sé í já-
kvæða átt og þessi aðferðafræði hef-
ur auðveldað okkur forgangsröð-
unina. Það er mikilvægt að fara vel
með tíma fólks og fjármagn og hefur
þessi aðferðafræði skilað okkur því
að eftir sumarið munu mörg svæði
fara af rauða listanum yfir á þann
appelsínugula eða jafnvel út af list-
unum. Þar á meðal er svæðið við
Gullfoss,“ segir Kristín en í gær var
greint frá því í Morgunblaðinu að
um 70 milljónum króna verði varið
til uppbyggingar svæðisins í kring-
um Gullfoss í sumar.
Þau svæði sem eru á rauða listan-
um í ár voru öll á listanum fyrir
tveimur árum, þegar síðasti listi
stofnunarinnar var gefinn út.
Umrædd svæði eru Friðland að
Fjallabaki, Geysir, Helgustaða-
náma, Reykjanesfólksvangur og
verndarsvæði Mývatns og Laxár.
Geysissvæðið er eina svæðið á
þessum lista sem er ekki friðlýst að
sögn Kristínar en alls eru 113 frið-
lýst svæði á Íslandi. ash@mbl.is
Morgunblaðið/Kristinn
Bæting Gullfoss var á rauðum lista
Umhverfisstofnunar árið 2010.
Rauður listi Umhverf-
isstofnunar styttist
Svanur G. Bjarnason, svæð-
isstjóri Vegagerðarinnar á
suðursvæði, segir nú fljót-
lega standa til að leggja nýtt
malarslitlag á þann veg-
arkafla á Kjalvegi sem liggur
frá Blöndulóni og upp að
Seyðisá.
„Það verður borið í veginn
að mér skilst fljótlega í sum-
ar. Það er nýbúið að opna
veginn og þá var hann hefl-
aður [sunnanmegin] alveg
inn að Hveravöllum,“ segir
Svanur og bætir við að veg-
urinn muni skána mjög eftir
að búið er að bera í hann
slitlag. „Ég fór þarna í fyrra
og vegurinn er mjög grófur
yfirferðar en hann mun
lagast mikið þegar búið er að
setja þetta yfir hann.“
Styttist í nýtt
malarslitlag
VEGAGERÐIN