Morgunblaðið - 02.10.2014, Síða 11

Morgunblaðið/Ómar
Heimspeki Jóhann Björnsson heimspekingur og kennari mun velta upp ýmsum álitamálum sem tengast lífi án
trúarbragða. Bók Richards Normans, Um húmanisma, verður höfð til hliðsjónar á námskeiðinu sem hefst í kvöld.
því fyrirfram að guð sé ekki til, held-
ur er námskeiðið að stórum hluta
hugsað sem málstofa þannig að fólk
geti leyft sér að hafa mismunandi
skoðanir,“ segir Jóhann. Þarna verð-
ur því kjörinn vettvangur til að
þjálfa samræðulistina.
Álitamál dregin fram
Þar sem námskeiðið verður
vettvangur fyrir heimspekilegar
rökræður með gagnrýna hugsun í
forgrunni segir Jóhann að tilvalið sé
að draga fram ýmis álitamál tengd
trúarbrögðum. „Álitamálin verða
líka þess eðlis að fólk sem aðhyllist
hugmyndafræði húmanismans er
ekki endilega sammála um þau og
það eru þá ýmis siðferðileg álitaefni
sem við skoðum í því sambandi, hvað
er rétt og hvað rangt? Og hvernig
maður kemst að því að breyta á
ákveðinn hátt í ákveðnum tilvikum
þannig að þetta verður að hluta til
siðfræðinámskeið líka.“ Síðast en
ekki síst verður þvi velt upp hvort
hægt sé að lifa góðu lífi án guðs og
trúarbragðanna. „Hvernig færir fólk
rök fyrir því og er það mögulegt?
Maður fer af stað með nokkuð opnar
spurningar sem byggjast á bókinni.
Þó að höfundurinn hafi þarna
ákveðnar skoðanir þá leyfum við
okkur að lesa hann með gagnrýnu
hugarfari og hafa mismunandi sjón-
armið,“ segir Jóhann sem ritaði
sjálfur formála bókarinnar fyrir
rúmum tveimur árum síðan. Þar er
meðal annars komið inn á siðferðileg
heilindi, mannréttindi og gott líf.
Fengist verður við þessa lykilþætti á
námskeiðinu. Í bókinni teygir Norm-
an sig dálítið inn í heimspekisöguna,
bæði í fyrndinni sem og á tuttugustu
öldinni og því mun Jóhann einnig
fara örlítið í hugmyndasöguna út frá
því hverjir hafa verið að fást við svip-
aðar vangaveltur og Norman.
Kjarni húmanismans
Siðmennt er sem fyrr segir fé-
lag siðrænna húmanista á Íslandi og
er ekki úr vegi að rýna nánar í inn-
tak húmanismans. „Almennt ganga
húmanistar ekki út frá því að til sé
guð, heldur sé manneskjan ábyrg
fyrir eigin velfarnaði og beri jafn-
framt ábyrgð á velfarnaði annars
fólks með siðferðilegri breytni. Það
er kjarninn að maðurinn beri ábyrgð
á sjálfum sér og samborgurum sín-
um,“ segir Jóhann Björnsson.
Lykilatriði í húmanismanum er
að enginn annar en einstaklingurinn
sjálfur, hvorki æðri vera né annað
fólk geti borið ábyrgð á lífi manns
sjálfs. Innan húmanismans er bæði
efasemdastefna (e. agnosticism) og
guðleysi (e. atheism). Þeir fyrr-
greindu ganga út frá því að ekki sé
til guð en útiloka það þó ekki. Hinir
síðarnefndu ganga alfarið út frá því
að guð sé ekki til. Siðmennt heldur
úti vefsíðunni www.sidmennt.is og
þar má fræðast nánar um félagið
sem meðal annars tekur þátt í ýms-
um veraldlegum athöfnum á borð við
hjónavígslur, nafngjöf, útfarir og
borgaralega fermingu.
Þeir sem vilja sækja námskeiðið
sem hefst í kvöld klukkan 20 ættu
ekki að örvænta því enn má bæta
við. Þátttökugjald er 8000 krónur og
5000 krónur fyrir meðlimi Siðmennt-
ar. Bók Richards Normans, Um
húmanisma, fylgir með. Hafa má
samband beint við Jóhann í síma
8449211 eða með því að senda póst á
johann@sidmennt.is.
DAGLEGT LÍF 11
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 2. OKTÓBER 2014
Í dag klukkan 15 mun Ítalinn Antonio Costanzo flytja erindi í tilefni útgáfu bók-
arinnar Il sacrificio di Odino sem fjallar um fórnir goðsins.
Þetta er þriðja bók Costanzos um norræna goðafræði en áður hefur komið út í
þýðingu hans Fóstbræðrasaga, Eddukvæði og Hávamál á ítölsku.
Fyrirlesturinn fer fram í fyrirlestrarsal Þjóðminjasafnsins og er öllum opinn og
aðgangur ókeypis.
Bókin Il sacrificio di Odino er gefin út á Ítalíu en erindi Antonios er á íslensku
og fjallar um efni bókarinnar; fórnir Óðins. Sjónum verður beint að táknmáli
fórna Óðins sem lýst er í Hávamálum. Í erindinu verður einnig fjallað um tengsl
fórna Óðins við sjamanisma og búddatrú og þar ætti að vera af nógu að taka.
Fyrirlestur í Þjóðminjasafninu í dag
Morgunblaðið/Ómar
Hrafnar Þeir Huginn og Muninn fluttu Óðni tíðindi en hverjar voru fórnir Óðins?
Hverjar voru fórnir Óðins?
Á Íslandi er nú staddur andlegi tón-
listarmaðurinn Gurunam Singh. Hann
komst í kynni við andlega leiðtoga
þegar hann var um tvítugt og fór
fljótlega að semja trúarlega tónlist
sem hentaði vel til andlegrar iðkunar.
Tónlist hans er einföld og til þess fall-
in að leiða sem flesta í söng. Singh
hefur gefið út geisladiska með tónlist
sinni og má nálgast þá á iTunes og á
vefsíðu hans sjálfs, www.gurunams-
ingh.com.
Singh ferðast um heiminn og held-
ur tónleika, segir sögur af lífi sínu,
reynslu og upplifunum og hvetur til
andlegrar iðkunar. Á þessu ári ferð-
aðist hann um Suður-Ameríku og
heimsótti Argentínu, Paragvæ, Síle,
Perú, Ekvador, Kólumbíu auk nokk-
urra fylkja Bandaríkjanna og Rúss-
land. Nú er hann kominn til Íslands
og af Twitter-síðu hans að dæma er
hann býsna ánægður og spenntur að
kynnast landi og þjóð í tiltölulega
stuttri heimsókn.
Í kvöld, fimmtudaginn 2. október,
klukkan 20 leiðir Singh hugleiðslu í
jógasal Ljósheima í Borgartúni 3, á
fjórðu hæð.
Þangað eru allir velkomnir og kost-
ar ekkert inn. Áætlað er að hug-
leiðslan taki um 45 mínútur.
Gurunam Singh staddur hér á landi
gurunamsingh.com
Einfalt Tónlistin er ekki flókin og
hentar vel til hugleiðslu og ann-
arrar andlegrar iðkunar.
Boðið upp á ókeypis hugleiðslu
í félagsskap Gurunams í kvöld
gurunamsingh.com
Tónar Gurunam Singh er tónlistar-
maður sem leikur andlega tónlist.
Heimspeki er ekki hluti af aðal-
námskrá grunnskóla landsins en eft-
ir sem áður hafa þónokkrir skólar
boðið upp á heimspekikennslu. Í
Réttarholtsskóla þar sem Jóhann
Björnsson starfar, er heimspeki
skyldufag í 8. bekk en valfag í 9. og
10. bekk. Jóhann segir ánægjulegt
að sjá að tæplega helmingur nem-
enda velji heimspekina. „Sem dæmi
má nefna að í núna í vetur eru sextíu nemendur úr níunda bekk sem völdu
heimspeki af fúsum og frjálsum vilja. Það eru um fjörutíu og fimm pró-
sent árgangsins,“ segir Jóhann.
Ungt fólk virðist sækjast eftir því að læra heimspekina og fyrir því geta
verið ýmsar ástæður. Til dæmis sú að í heimspekitímunum fá þau að taka
þátt í rökræðum og glíma við erfiðar spurningar. Í vor kom út bókin Ef þú
óskar þess að fá hest í afmælisgjöf og færð flóðhest, hefur þá óskin ræst?
– og fleiri heimspekilegar pælingar handa hverjum sem er. Efnið tók Jó-
hann saman og hefur bókin verið notuð við kennslu auk þess sem hún er
enn fáanleg í helstu bókaverslunum en bókin seldist upp hjá útgefanda.
Vinsæl námsgrein
HEIMSPEKI Í GRUNNSKÓLUM LANDSINS
ERUMVIÐAÐ LEITAAÐÞÉR?
PANTAÐUTÍMA Í SÍMA 540 1919
EÐAÁBLEIKASLAUFAN.IS
#BLEIKASLAUFAN
ÁRIÐ 2014 ER STAÐREYNDIN SÚAÐUMHELMINGURUNGRA KVENNA
MÆTIR EKKI REGLULEGA Í LEGHÁLSKRABBAMEINSLEIT.
KAUPUMBLEIKUSLAUFUNAOGHÖLDUMLEITINNIÁFRAM.
Br
an
de
nb
ur
g