Morgunblaðið - 08.10.2014, Qupperneq 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 8. OKTÓBER 2014
Ingveldur Geirsdóttir
ingveldur@mbl.is
Ronald K. Noble, framkvæmdastjóri
alþjóðalögreglunnar Interpol, kom í
opinbera heimsókn til Íslands í gær.
Noble átti fund með Haraldi Johann-
essen ríkislögreglustjóra og Sig-
mundi Davíð Gunnlaugssyni, forsæt-
is- og dómsmálaráðherra. Noble
hefur setið í embætti síðan árið 2000
og átt stóran þátt í að gera Interpol að
opnara og öflugra samfélagi á sviði al-
þjóðlegs lögreglusamstarfs. Noble
setti sér það sem markmið að heim-
sækja öll 190 aðildarlönd Interpol á
meðan hann væri framkvæmdastjóri
og með heimsókninni til Íslands í gær
lokaði hann hringnum. Ísland var síð-
asta aðildarlandið sem hann heimsótti
á 14 ára framkvæmdastjóraferli sín-
um.
Netglæpir allsstaðar
Nobel sagði á blaðamannafundi
sem var haldinn í tilefni af heimsókn-
inni að samstarfið á milli Interpol og
íslensku lögreglunnar væri eins
sterkt og það gæti orðið. Hann sagði
mjög lága glæpatíðni hér og að Ísland
væri öruggt land en eins og annars-
staðar í heiminum þá væru tölvu- og
netglæpir áhyggjuefni.
„Þú getur orðið fyrir netglæpum
hvar sem er í veröldinni. Við einblín-
um á þá og okkar markmið er að deila
upplýsingum með Íslandi og öðrum
löndum um tæknina sem þessir
glæpahópar nota fyrir skipulagðar
netárásir.“
Árásirnar hraðari en varnirnar
Spurður hvernig íslenska lögreglan
sé undir það búin að takast á við net-
glæpi svarar Noble að allir séu að
reyna að vera betur undir það búnir.
„Það eru allir staddir í netörygg-
ismálum þar sem þeir ættu ekki að
vera, því árásirnar koma miklu hrað-
ar en varnirnar. Þann 1. október síð-
astliðinn fórum við af stað með verk-
efnið Global Complex fyrir netglæpi
og netöryggi og með því verkefni von-
umst við til að vera betur undirbúin
heldur en við höfum verið. Þetta er
eitthvað sem öll lönd þurfa að vera
meðvituð um því það er dýrt að
byggja upp netvarnir en auðvelt að
blekkja saklausa borgara og hleypa
netglæpamönnum inn í persónuleg
fjármál sín,“ segir Noble ennfremur.
Markmiðið með Global Complex
verkefni Interpol er að gefa lögreglu-
mönnum um allan heim bæði verk-
færi og getu til að takast á við sífellt
snjallari og háþróaðri úrlausnarefni
tölvu- og netglæpamanna.
Átta Íslendingar á lista
Nú í haust setti Interpol annað nýtt
verkefni á fullt. Það kallast Foreign
Terrorist Fighter (FTF) og miðar að
því að hindra fjölþjóðleg hryðjuverk,
auka eftirlit með erlendum bardaga-
mönnum og takmarka hreyfingu
þeirra. Ísland tekur þátt í því verkefni
að hluta, sérstaklega þegar kemur að
vegabréfaeftirliti. Þá komast lög-
reglumenn hér auðveldlega inn í
gagnagrunn Interpol og eykur það
líkurnar á að ná glæpamönnum sem
hingað koma, að sögn Noble.
Noble sagði að Interpol hefði unnið
mjög náið með íslensku lögreglunni í
öll þau fjórtán ár sem hann hefur ver-
ið framkvæmdastjóri, sérstaklega
hefði samstarfið aukist eftir efna-
hagshrunið í tengslum við fjölgun
efnahagsglæpa. Átta Íslendingar eru
nú á skrá Interpol.
Netglæpir áhyggjuefni
 Ronald K. Noble, framkvæmdastjóri alþjóðalögreglunnar Interpol, segir gott
samstarf milli Interpol og íslensku lögreglunnar  Búa sig betur undir netglæpi
Morgunblaðið/Eggert
Glatt á hjalla Ronald K. Noble, framkvæmdastjóri Interpol, og Haraldur Johannessen, ríkislögreglustjóri á blaðamannafundinum í gær.
Viðræður Félags
íslenskra
atvinnu-
flugmanna (FÍA)
og Icelandair
Group halda
áfram og segir
Hafsteinn Páls-
son, formaður
FÍA, þær ganga
ágætlega. Næsti
fundur hafi verið boðaður á föstu-
dag.
Kjarasamningur flugmanna sem
var framlengdur í vor eftir að lög
voru sett á verkfall þeirra rann út
um mánaðamótin.
Ágætur gangur í við-
ræðum flugmanna
Kjaraviðræðurnar.
Nemendur í efstu bekkjum grunn-
skóla í Reykjavík fá að stunda nám í
framhaldsskólaáföngum í fjarnámi
samhliða grunnskólanáminu verði
tillaga borgarfulltrúa Sjálfstæð-
isflokksins samþykkt. Henni hefur
verið vísað til skóla- og frístunda-
ráðs borgarinnar.
Lagt er til að Reykjavíkurborg
hefji viðræður við ríkið um að þess-
ir nemendur geti tekið áfangana
sér að kostnaðarlausu. Markmiðið
sé að þessum hópi standi fjölbreytt-
ara nám til boða til að koma betur
til móts við sjónarmið um ein-
staklingsmiðað nám. Þannig myndi
einnig skapast aukin samfella á
milli skólastiga.
Fái að taka fram-
haldsskólaáfanga
Samkvæmt nýrri könnun MMR eru
flestir, eða 74% aðspurðra, andvígir
því að sveitarfélög úthluti trú-
félögum ókeypis lóðum undir trúar-
byggingar. Hefur andvígum fjölgað
frá síðustu mælingu MMR.
Nú sögðust 51,8% þeirra sem
tóku afstöðu vera mjög andvíg, bor-
ið saman við 45,5% í sept-ember
2013. Frekar andvígir reyndust
vera 22,2% aðspurðra.
Af þeim sem tóku afstöðu nú
sögðust 8,1% vera frekar eða mjög
fylgjandi, borið saman við 10,0% í
september 2013. Samtals tóku
92,5% afstöðu til spurningarinnar.
Miðað við stuðning svarenda við
stjórnmálaflokka reyndist Samfylk-
ingarfólk vera líklegra til að vera
fylgjandi ókeypis lóðaúthlutun en
stuðningsfólk annarra flokka.
Aukin andstaða í
könnun við ókeypis
lóðir til trúfélaga
Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
Íslenskur hjúkrunarfræðingur, Magna Björk
Ólafsdóttir, starfar nú fyrir Alþjóða Rauða
krossinn í Genf og stýrir þar námskeiðum fyrir
fólk frá samtökunum og
fleiri hjálparsamtökum sem
hyggst veita aðstoð vegna
ebólufaraldursins í Vestur-
Afríku. Liðlega 30 manns
eru á hverju námskeiði og
hyggst Magna vinna við
þau út árið.
Sjálf var Magna í
Síerra Leóne í sumar á veg-
um íslenska Rauða krossins
en kom þaðan fyrir um
mánuði. Hún vann ekki sjálf
á sjúkrahúsi Rauða krossins þar sem ekki var
búið að reisa það en vann við ýmis önnur verk-
efni í baráttunni við faraldurinn. Mest var hún
með sjálfboðaliðum sem sáu um að jarðsetja
látna sjúklinga. Um er að ræða námskeið fyrir
fólk frá ýmsum löndum sem mun starfa í tjald-
sjúkrahúsi Rauða krossins í Síerra Leóne og
að öðrum verkefnum tengdum ebólunni.
Ebóla smitast ekki með loftinu heldur við
snertingu. „Í þjálfuninni kennum við m.a. fólk-
inu að klæða sig í og úr hlífðarbúningnum sem
það verður að nota á sjúkrahúsinu,“ segir
Magna Björk. „Einnig hvernig meðhöndla ber
dáið fólk, einnig úrgang frá sjúklingunum og
hvernig haga ber samskiptum við fólkið. Við
kennum fólkinu það sem hafa ber í huga varð-
andi smitgát.
Og við fjöllum líka töluvert um sál-
fræðilegu hliðina gagnvart sjúklingunum sjálf-
um, sjálfboðaliðum og öðrum sem vinna þarna,
fræðslu til samfélagsins, stuðningsmeðferð,
hvað er gert og hvað er ekki gert, hverju þarf
að vara sig á, hvernig tilfellin eru rakin.“
Erfitt að vinna í hlífðarbúningi
Magna segir að einnig sé mikilvægt að
fræða væntanlega starfsmenn um hefðir og
allar aðstæður í þessum heimshluta. Ýmsar
hefðir varðandi samskipti milli einstaklinga og
í fjölskyldum, einnig þegar kemur að því að
jarðsetja fólk, séu mjög ólíkar því sem þekkist
í vestrænum ríkjum.
Hún er spurð um hlífðarbúningana sem
minna helst á fatnað geimfara, undir þeim
klæðist fólkið venjulegum skurðstofubúningi
og stígvélum. „Svo er farið í sjálfan hvíta gall-
ann. Maður reynir að hylja eins mikið og mað-
ur getur af eigin húð, í rauninni er maður hul-
inn alveg frá tánum og upp úr. Það eina sem
sést af manni utan frá er svæðið umhverfis
augun, það sést í gegnum hlífðargleraugun.
Yfir höfuðið er dregin eins konar húfa og mað-
ur setur upp svuntu. Notuð eru tvö pör af and-
litsmöskum, annað undir og hitt yfir, tvö pör af
hönskum, fyrst eitt latexpar þegar maður er
að fara í búninginn og síðan annað utan yfir til
að þétta betur.
Hitinn er mikill þarna, um 30 stig og hit-
inn inni í búningnum er oft um 47 stig. Starfs-
maður er því ekki lengur en í mesta lagi
klukkutíma inni á spítalanum í einu. Á þeim
tíma getur maður misst allt að tvo til þrjá lítra
af vökva. Þetta er því gífurlega krefjandi.“
Hitinn inni í hlífðarbúningi 47 stig
 Erfiðar aðstæður hjá hjúkrunarfólki sem berst við ebólufaraldurinn í Vestur-Afríku
 Íslenskur hjúkrunarfræðingur stýrir þjálfun fólks sem Rauði krossinn sendir á vettvang
Faraldur í V-Afríku
» RKÍ mun ekki senda fleira fólk til
Vestur-Afríku að svo stöddu vegna smit-
hættunnar. Norsk kona, sem smitaðist í
Síerra Leóne, var í gær flutt til Óslóar og
verður þar í einangrun. Talið er að
hlífðarbúningur hennar hafi ef til vill ekki
verið í lagi.
» Meðgöngutími ebólu er að jafnaði 6-
10 dagar. Smithættan er langmest ef fólk
kemst í beina snertingu við úrgang eða
vessa úr látnu fólki eða sjúklingum. Dán-
artala sýktra er mjög há, 30-90%, en til
eru mismunandi afbrigði af ebólu.Ljósmynd/Magna Björk Ólafsdóttir
Hætta Heilbrigðisstarfsmenn í V-Afríku.
Magna Björk
Ólafsdóttir
Alþjóðadeild Ríkislögreglustjóra
sér um öll alþjóðleg samskipti á
milli lögregluliða í heiminum og
við alþjóðastofnanir eins og Int-
erpol. Tíu manns starfa hjá al-
þjóðadeildinni. Haraldur Johann-
essen ríkislögreglustjóri segir
samstarfið við Interpol vera
mjög mikið. „Við erum með tíu
starfsmenn og flestir þeirra eru
meira og minna í sólarhrings-
samskiptum við Interpol. Verið
er að senda upplýsingar á milli
landa og grennslast fyrir um eitt
og annað. Það er mjög mikil
vinna á lögreglusviði varðandi
þetta,“ segir Haraldur. Sú vinna
hafi aukist síðustu ár. „Upplýs-
ingaflæðið eykst jafnt og þétt.
Gagnabankar og hraði samskipt-
anna eykst með nýrri tækni.“
Mjög mikið
samstarf
ÍSLAND OG INTERPOL