Fréttir - Eyjafréttir - 06.07.2000, Blaðsíða 19

Fimmtudagur 6. júlí 2000
Fréttir
19
-æfingin fórfram í maí og heppnaðist vel. Ekki reyndi ó
hana í Suðurlandsskjálftunum
ívar Atlason skrifar um neyðaráætlun Vatnsveitu:
Æfðu viðbrögð við
náttúruhamförum
Ef náttúruhamfarir verða á
Suðurlandi er Vatnsveita Vest-
mannaeyja í hættu. Töluverð vinna
hefur verið lögð í forvarnarstarf til
að Vatnsveitan verði sem best
undirbúin ef til hamfara kemur.
Vatnsveitan hefur gert áhættu-
greiningu, björgunaráætlun, neyð-
aráætlun og Verkfræðistofnun
Háskóla Islands hefur rannsakað
og greint jarðskjálftaþol vatns-
leiðslunnar.
Áhættugreining er huglætt mat á
áhrifum, afleiðingum, líkum og hvað
eigi til bragðs að taka ef eitthvað
gerist. Áhættugreining metur einnig
forvamir, eftirlit og úrbætur. Það má
því segja að áhættugreining snúist um
sex hluti:
Hvað getur farið úrskeiðis, áhrif og
afleiðingar ef eitthvað fer úrskeiðis,
hverjar em líkumar, hverjar em for-
vamimar, hvert er eftirlitið og
úrbætur.
Neyðaráætlunin gerir ráð fyrir öflun
vatns og dælingu til eyja við miklar
hamfarir, þ.e.a.s vatnslindir og aðveita
verði ónothæf og taki langan tíma að
koma í nothæft ástand aftur.
Um ijóra km norður frá Bakkaflug-
velli er einn af tengipunktum vatns-
veitunnar. Þar er vatnsmikil á sem
heitir Álar. Á þessum stað áætlar
Vatnsveitan að ná í vatn ef til
neyðarástands kemur. Heilbrigðis-
fulltrúi Vestmannaeyja tók vatnssýni
úr Álunum og sendi í ýtarlega rann-
sókn og útkoman var sú að vatnið er
gott og nothæft í neyðartilfellum.
Ákveðið var nú á vordögum að
sannprófa neyðaráætlunina. Utvega
varð plaströr, þrýstiþolnar slöngur,
tengi, dælubfl ofl. Tvær æfmgarvom
haldnar 19. og 24. maí og tóku
starfsmenn veitunnar úr Eyjum og
starfsmaður vatnsveitunnar í landi þátt
í henni.
Dæla
Töluverð undirbúningsvinna fór í að
velja rétta dælu. Niðurstaðan var sú
að notast við dælu af SIGMUND gerð
sem er í öllum Bedford slökkvi-
bifreiðum. Aðrar dælur koma einnig
til greina en í þessari tilraun var notast
við slökkvibifreið af Bedford gerð
sem fengin var að láni á Hvolsvelli.
Þessir bflar em með drifi á öllum
hjólum og hátt undir hásingu svo þeir
komast yfír miklar torfæmr og henta
sérstaklega vel til þessa verks.
Til gaman má geta þess að fyrir
milligöngu Bmnamáiastofnunar ríkis-
ins voru Bedford slökkvibifreiðar
fluttar inn til landsins í tugatali frá
Bretlandi á sínum tíma og er einn
slíkur hér í Vestmannaeyjum. Vom
þeir tveir í gosinu 1973 og vom meðal
annars notaðir til hraunkælingarinnar.
Mjög góð reynsla er af þessum bflum
sem henta sérstaklega vel við íslenskar
aðstæður. Bedford slökkvibifreiðar
vom ekki hannaðar sem slökkvi-
bifreiðar í upphafi, dálítið merkilegt.
í seinni heimstyrjöldinni Ientu
Bretamir í miklum vandræðum með
dreifmgu vatns til íbúanna. Vatns-
leiðslur þeirra lágu svo gmnnt að þær
urðu undantekningarlaust fyrir tjóni í
loftárásum Þjóðveija. Bretamir hönn-
uðu þá dælu sem hefði góðan sogkraft
og gæti dælt miklu magni. Síðan var
dælan sett á fjórhjóladrifinn bfl af
NYR hattur á flugturninn bætir vinnuaðstöðu flugumferðarstjóra tii
mikilla muna.
GAMLA Bedford slökkvibifreiðin reyndist vel.
VATNSLEIÐSLAN til Eyja stóðst raunina í jarðskjálftunum.
Bedford gerð svo hægt væri að koma
dælunni yfir ófæmr að vatnsöflunar-
stað. Bretamir vatnsfæddu heilu
bæina og borgimar í stríðinu með
þessari aðferð eftir bráðabirgða-
viðgerðir á dreifikerfmu.
Framkvæmd
Dælubfl var komið út í fljótið og
sogbarkar ásamt síu tengdir við sog-
hlið dælu. 30 metrar af þrýsti-
slöngum lagðar frá dælu yfir ófæm að
rennslismæli og plaströri sem er fest
við aðveitu. Lokað var síðan fyrir
vatnsrennsli á kaflanum Álar -
Bakkaflugvöllur og vatni úr Álunum
dælt inn á aðveituna og út um úthlaup
við Bakkaflugvöll.
Niðurstaða
Dælan dældi 51,11 lítmm á sekúndu
(184 tonn á klukkutíma) og þrýstingur
6 bar. Þess má geta að heildar-
vatnsnotkun í Vestmannaeyjum er
20-30 lítrar á sek., eða um 250 daga á
ári. Heildarvatnsnotkun fer sjaldan
yfir 50 lítra á sek. Á þessari tilraun
sést að neyðardælingin er fyrir ofan
mestu notkun. Tekið skal fram að
þessi æfmg fór fram við góð skilyrði
og áhugavert væri að endurtaka
æfmguna við verstu skilyrði þ.e.a.s
um hávetur í snjó og frosti og kanna
hver dælingin yrði þá.
Æfingin tókst mjög vel í alla staði
og er vatnsveitan nú betur í stakk búin
til að bregðast við ef til hamfara
kemur sem vonandi verður aldrei.
Einna mest kom á óvart hvað dælan er
öflug á Bedfordinum eða 55 I/sek og 6
bar í þrýsting, þetta er mjög mikið
vatnsmagn.
Lokaorð
Eins og komið hefur fram fór þessi
æfing fram í maí síðastliðnum,
mánuði fyrir Suðurlandsskjálftana. I
Suðurlandsskjálftunum varð Vatns-
veitan sem betur fer ekki fyrir tjóni og
er búið að yfirfara alla þætti hennar og
ekki ein einasta bilun fannst.
Ivar Atlason tœknifrœðingur
Hattur á
flugturninn
Nýr hattur á flugturninn eykur
gólfrýmið á efstu hæðinni úr 15
fermetrum í 25 sem gjörbreytir
vinnuaðstöðu flugumferðarstjóra til
mikilla muna. Auk þess er verið að
klæða og einangra sjálfan turninn
og á verkinu að ljúka um miðjan
þennan mánuð.
Drangur ehf. er aðalverktaki og
segir Kristján Eggertsson fram-
kvæmdastjóri að jámgrindin í gamla
hattinum hafi verið orðin léleg og ekki
á vetur setjandi. „Það var því tímabært
að skipta um hatt og bæta um leið
vinnuaðstöðuna," sagði Kristján.
„Glerið í hattinum er svokallað sól-
stopp gler sem á að draga úr áhrifum
sólarljóss. Auk þess erum við að
einangra sjálfan tuminn, klæða og
skipta um glugga í honum. Er
klæðningin úr áli og ég held að hún
eigi eftir að koma vel út.“
Undirverktaki er Skipalyftan sem
smíðaði jámgrindina í hattinn, gler
kemur frá Glerborg og gluggaverkið
frá Álsmiðjunni. Heildarkostnaður
verður nálægt 10 milljónum að sögn
Kristjáns og verkið er unnið fyrir
Flugmálastjóm.
Þegar Kristján er spurður að því
hvort verkið hafi gengið vel, hlær
hann. „Eg held ég geti ekki sagt það.
Gleiið í hattinn var sent til Israels í
stað íslands og rekkinn undir glerið í
sjálfan tuminn týndist þegar til átti að
taka. „Þannig að það hefur ýmislegt
gengið á en núna sér maður fyrir
endann á verkinu og þá held ég að
allir geti verið ánægðir,“ sagði
Kristján að lokum.
BLÁTINDUR lækkaði talsvert í jarðskjálftunum og varðan góða,
sem prýddi tindinn, er horfin. Þessi mynd er tekin 1987 og sá sem
stendur á vörðunni er Sigurður Jónsson Vestmannabraut 73.