Harmoníkan - 01.10.1988, Qupperneq 10

Sven Hylén á yngri árum.
Sven Hylén
(stutt æviágrip)
Það var Lars Ek sem fékk Hylén til að
koma meðal almennings ú ny eftir 34 ár,
það gerðist ú tónlistarkvöldi Frosini-
félagsins 15. nóvember 1986.
Sænski harmoníkusnillingurinn
Sven Hylén er látinn í Stokk-
hólmi áttræður að aldri, hann lést 8.
apríl síðastliðinn.
Hann var fæddur í Hagfors þann 7.
júní 1907, þá var móðir hans aðeins 16
ára, hún flutti á bóndahæ í nágrenni
Hagfors þar sem hún varð að strita
hörðum höndum. Þar komu þrjú syst-
kini í viðbót. Hylén sagði sjálfur í við-
tali sem Lars Ek hafði við hann fyrir
fáum árum að hann hefði haft mjög
lítið samband við systkini sín. Það
hafi verið amma hans sem vakti áhug-
ann fyrir músikinni. Sven Hylén segir
þar — ég man alltaf eftir að það voru
farandspilarar sem fóru hjá og léku á
harmoníkur, ég gekk á eftir þeim og
hlustaði. Þegar ég kom heim batt ég
saman krákuvængi með snæri svo
þeir litu út eins og harmoníka og dró
fram og til baka. Þegar amma sá mig
gera þetta, sagði hún „þú verður
músikalskur". Hún útvegaði mér
pláss í einkanámi hjá orgelkennara
þegar ég var 10 ára og eftir eina önn sá
hún til þess að ég lyki námi. Kenn-
arinn fékk mig oft til að koma fram og
spila fyrir bekkinn, tók þá sálmabók-
ina, opnaði hana einhversstaðar og
sagði mér að spila, við þetta þroskað-
ist öryggi í nótnalestri. Um þetta leyti
hafði ég fengið blossandi áhuga fyrir
harmoníkunni og sat með hana á
hnjánum og lék allt það sem mér
hafði verið kennt á orgelið. Þegar
sveitapresturinn heyrði um har-
moníkuáhuga minn kom hann í heim-
sókn og fór að tala um fyrir okkur og
sagði, Sven á ekki að leika á harmon-
íku því hún er hljóðfæri djöfulsins.
Þá svaraði amma. „Þá verður líklega
að finna pláss fyrir djöfulinn á píanó
úr því að fyrirfinnst merkilegra hljóð-
færi en harmoníka. Þökk sé ömmu
minni, nú hélt ég áfram harmoníku-
leiknum. Þegar ég var 16 ára fékk ég
fyrstu alvöruharmoníkuna. Þetta var
þýsk píanóharmonika með 6 raða
bassa, tegundin Vilhelm Lanka og var
mjög þung.
Þessi fáu orð eru höfð eftir honum
sjálfum og er úrdráttur úr eina viðtal-
inu sem við hann hefur verið haft.
(Frosini Nytt nr. 2, 1. árg. 1986).
Hvað menn vita um Sven Hylén hér
á Fróni veit ég ekki en svo mikið er víst
að á örðum norðurlöndum er hann
þekktur og víðar. Hér á eftir er þýdd
minningargrein úr Frosini Nytt nr. 2,
88, eftir Lars Ek.
Sven Hylén var afburða músikalsk-
ur þegar á barnsaldri og sex ára var
hann farinn að leika á harmoníku.
Þegar hann á árunum 1930—40 gerði
víðreist um Svíþjóð, Noreg og Þýska-
land varð hann mjög þekktur, ekki
hvað minnst fyrir alúðlega framkomu
og alþýðleik. Enginn harmonikuleik-
ari í Svíþjóð hefur skapað annað eins
nafn, djúpa virðingu dulúð og undr-
un. Virðinguna skóp hann með sinni
látlausu lífsskoðun, takmarkalausri
kröfu um gæði ásamt hæfileikanum
til að miðla gegnum harmoníkuna
góðri tónlist. Dulúðin kringum Sven
hefur síðan hann tók þá ákvörðun að
hætta endanlega tónlistarferli sínum
1952 aukist eftir því sem árin hafa
liðið. Þau 36 ár sem síðan eru liðin
hefur nafn hans víða verið skráð á
spjöld sögunnar og hrifningin víða
snúist upp í þjóðsagnakenndar og
dularfullar frásagnir og bollalegg-
ingar. Já, það er ýmislegt sem gerist
þegar ein persóna velur að lifa til
hliðar við lífið. Undrun vakti hæfi-
leiki hans til að leika erfið tónlistar-
verk án þess að gera nokkur mistök.
Fáir harmoníkuleikarar, hvort heldur
gegnum plötuspilara, útvarp eða á
konsertum hafa vakið aðra eins undr-
un hjá áhorfendum sem þessi konung-
ur.
Sven Hylén var mjög sérstakur har-
moníkuleikari, með djúpa sál og hlýtt
hjarta. Annan maí síðastliðinn var
hann jarðsettur i Spangakirkju. Sven
Hylén var heiðursmeðlimur í Frosini-
selskapet í Svíþjóð (frá 17. júní ’86).
Fyrir utan vini og starfsbræður heiðr-
aði sænska harmonikusambandið
hann með nærveru sinni við jarðar-
förina, félagar báru fána og formaður
S.D.R. Ove Hahn hélt minningar-
ræðu. Harmoníkutónlist fluttu Nils
Flákke og Lars Ek.
Öll þau ár sem hann var fjarri aug-
um almennings fylgdist hann með út-
breiðslu harmoníkunnar, hann hefur
sagt að hann eigi margs að minnast
um ólíkar tónlistaruppákomur meðal
vinna sinna, t.d. Ragnar Sundqvist og
Nisse Lind. Lars Ek samdi lag (tón-
verk) tileinkað Hylén 1986 sem hann
nefnir En hylling till Hylén.
Þýð. H.H.
10