Harmoníkan - 01.10.1997, Síða 12

Jóhann leikur hér lag sitt „Minn eigin tangó" á sina eigin Zero Sette harmoníku.
Fyrir miðri mynd er Mogens Ellegard Special harmoníkan með melodíska bassanum og
merkt Jóhanni.
Hrunin brú (tangó), Ég spila, þú dansar
(foxtrott), Sólnætur (vals), Harðsporar
(konsert marsúrki).
Miðsumamótt á dalnum er lag sem Jó-
hann samdi sérstaklega fyrir tónleika
Tónlistarskóla Raufarhafnar þegar hann
kenndi þar, lék það sjálfur við það tæki-
færi. Valsinn Omur við fossinn samdi Jó-
hann 1929 , það lag birtist í blaðinu að
þessu sinni. Jóhann hefur samið fjölda
laga til viðbótar við þau er hér eru talin.
Áhugi á Mogens Ellegárd
Jóhann hefur mikið álit á Mogens
Ellegárd hinum danska meistara sem
ekki fór troðnar slóðir í harmoníkuleik.
Hann náði þvílíkum tökum á Jóhanni og
varð honum til mikillar hvatningar þá
ekki hvað síst fyrir bassaleikinn. Að
heyra Mogens leika Tokködu og Fúku í
d-moll eftir Bach í útvarpið ætlaði Jó-
hann ekki að trúa að væri mögulegt, ann-
að eins orgelverk leikið á harmoníku. Jó-
hann hafði lesið mikið um Mogens m.a.
Ameríkuför hans, mikla frægðarför.
Mogens byrjaði að kenna í Svíþjóð því
Danir vildu ekki fá hann við Tónlistarhá-
skólann í Kaupmannahöfn. Þeir litu niður
til harmoníkunnar og neituðu honum
hreinlega. En þegar Mogens hafði kennt í
Svíþjóð í tvö til þrjú ár vildu Danir ólmir
fá hann til tónlistarháskólans og eftir það
kenndi Mogens í sínu heimalandi. Jó-
hanni finnst Mogens toppurinn í harm-
oníkuleik, tæknin ótrúleg, og notkun
hans á melodíska bassanum er gerir það
að verkum m.a. að Mogens kemur harm-
onikunni inn í tónlistaháskóla Kaup-
mannahafnar. Lagavalið henti reyndar
ekki öllum íslendingum en að það þyrfti
að semja tónlist á slíkum grunni er falli
að okkar smekk. Melódíski bassinn gefur
harmoníkunni aukið vægi að dómi Jó-
hanns sem telur harmoníkuna enn áhuga-
verðara hljóðfæri fyrir bragðið. Hann
hefur undir höndum grein með mynd af
manni er heitir Torstein Skarning frá
1928 þar sem hann leikur á harmoníku
með melódískum bassa.
Þar sjáum við að melódíski bassinn er
ekki nýr af nálinni.
En hvað segir Jóhann um harmoník-
una í nútímanum?
Harnoníkan er nú í uppsveiflu. Þakka
skyldi harmoníkufélögum landsins og
það er vel. Ungu fólki ætti að kenna létta
tónlist, þung verk hræða unga nemendur.
Þau þurfa að geta leikið sér með það sem
þau læra og auðvitað skiptir tónfræðin
miklu máli fyrir alla þá sem læra á hljóð-
færi. Harmoníkan er ákaflega heillandi sé
rétt og af metnaði með hana farið. Hún er
þjóðarhljóðfærið okkar.
Að lokum
Það sem hér að framan fer er aðeins
lítill fróðleikur um þennan merka mann
Jóhann Jósefsson. Margt bar á góma í
samtali okkar Jóhanns og aðeins hluti
þess birtur hér. Hitt er geymt til góða og
vonandi birtingar síðar. Brátt þeysum við
á braut frá fullorðnum bónda sem ekki
streðar lengur við búskapinn en viðheld-
ur enn tónlistarhefðinni í Ormarslóni. Að
mörgu var að hyggja. Hann er hagur á tré
og jám, gerði við allar vélar og tæki sjálf-
ur, stundaði refa-, minka- og rjúpnaveið-
ar. Síðast en ekki síst átti hann stundir
fyrir áhugamál sitt harmoníkuleikinn.
Það var áhugamálið sem kom honum á
stall meðal íslenskra tónskálda og tónlist-
armanna sem hafa sérstöðu meðal þjóð-
arinnar. Jóhanni hefur meðal annars verið
veitt sú virðing að vera boðinn sem heið-
ursgestur á Landsmót S.Í.H.U. 1987.
Jóhann kvaddi okkur með að taka sér í
fang Mogens Ellegárd Special harmoník-
una sína með melódíska bassanum og
leika lag eftir sjálfan sig, Glitrandi blóm,
sem hann tileinkaði og samdi sem kveðju
til fatlaðra fyrir nokkrum árum. Hann
skipti svo um harmoníku og lék „Minn
eigin tangó” sem hann samdi 1940. Lag-
ið varð mjög þekkt á Raufarhöfn og víð-
ar.
Ormarslón hefur um áratugaskeið og
er enn í dag tónlistarhús þar sem töfrar
náttúrunnar fá að lifa í tónum til komandi
kynslóða. Það má heyra af bóndanum á
Ormarslóni að rittáknin nótur geta opnað
dulda heima og ættu þeir sem vilja
vernda rammíslenskan þjóðararf túlkað-
an á harmoníku að opna augu sín fyrir
þeim fjársjóði.
Þokunni var ekki aflétt að viðtalinu
loknu. Við ókum fyrir Melrakkasléttuna
og hugsuðum til þessa vinnusama manns
sem hafði skilað þvílíku afreksverki í ár-
anna rás. Þrátt fyrir háan aldur í árum er
hann ungur í anda, ferskur og glaður í
sinni. Lifðu heill.
Hilmar Hjartarson
Jólasöngvar Nótur / Textar
Tvær bækur undir heitinu Jólasöngvar tilbúnar til dreifingar.
Jólasöngvar + Textar ( vasabók ) og Jólasöngvar + nótur (gormabók).
í bókunum sem eru samhæfðar, eru 93 sígild jólalög við 118 jólatexta.
Jólasöngvar -Textar á krónur 990.00. Jólsöngvar - Nótur á kr. 1.990.00.
Tryggið ykkur þessar bækur fyrir jólin.
Nótu Útgáfan sími 5886880
12