Fréttir - Eyjafréttir - 17.12.2009, Qupperneq 25

Fréttir / Fimmtudagur 17. desember 2009
25
Hafið var ekki lengur
eins og falleg kona
-Það hafði breyst í grimma kerlingu sem þig langaði ekki til að leggjast með - Kaflar úr bók
Þorláks Arnasonar, Orðin sem aldrei voru sögð, þar sem sögusviðið er Vestmannaeyjar -
Þorlákur byggir söguna á reynslu fjölskyldunnar þegar Ver VE 200 fórst við Bjarnareyjarhornið -
Skipstjóri var Árni Magnússon, faðir hans, sem komst af við annan mann - Fjórir fórust
HAMARSHVERFIÐ er miðpunkturinn í fyrsta kafla sögunnar.
Hverfið var gott, með mörgum raðhúsum og
ágætis fótboltavelli sem var notaður óspart. I
fyrstu voru engin mörk á vellinum en síðan
reddaði einhver pabbinn því að smíðuð yrðu
mörk. Það var mikil bylting en varð þó til
þess að utanaðkomandi aðilar sóttu á völlinn
og einhverjir þeirra skemmdu mörkin, okkur
hverfisbúum til mikillar gremju. Fram að því
höfðu mörkin komið að góðu gagni og fengið
mörg skotin í sig frá öllum mögulegum sjón-
arhornum. Oftast var völlurinn þéttsetinn og
maður tók nesti með sér að heiman til að geta
hertekið hann. Ef maður fór heim að borða
þá átti maður á hættu að missa völlinn. Það
hefði verið glapræði. Þess vegna blandaði
maður einfaldlega Egilsdjús í brúsa og tók
með sér epli í nesti. Seint á sumrin var meira
að segja hægt að borða krækiber í hrauninu
við völlinn.
Held ég hafi þótt skrýtinn
En áður en ég fékk að njóta mín á fótbolta-
vellinum þá þurfti ég að sanna mig fyrir
strákunum. Eg var jú nýr og ég held, eftir á
að hyggja, að ég hali verið svolítið skrýtinn.
Strákarnir byrjuðu á að grýta í mig vikri. Af
vikri er náttúrulega nóg í Vestmannaeyjum og
það er ekki eins sársaukafullt að fá vikur í sig
eins og grjót. Eg átti eftir að fá grjót í mig
síðar, þegar ég flutti til Reykjavíkur og það
gat verið ansi vont. Eg kvartaði í mömmu yfir
vikurkastinu en hún hlustaði lítið á vælið í
mér. Þannig hélt þetta áfram í nokkum tíma,
ég var skilinn útundan eða fékk vikur í mig.
Eitt kvöldið þegar allir voru úti að leika sér,
þá skoraði ég á einn forsprakkann að slást við
mig. Sá hét Hjörtur. Hjörtur var ósköp venju-
legur strákur en var einn af þeim sem fannst
standa ógn af mér í hópnum. Biggi, sem bjó
fyrir neðan mig, lýsti viðburðinum og hópur-
inn myndaði hring í kringum okkur Hjört.
Þetta var sniðugt í upphafi og flestir héldu að
þetta væri gamnislagur. Þetta var hins vegar
barátta upp á líf og dauða hjá mér.
Vígslan á Hamrinum
Margra mánaða stríðni var farin að pirra mig
og ég kýldi Hjört kaldan nokkrum sinnum.
Hjörtur emjaði af sársauka og flýði vettvang.
Þetta var ekkert gaman lengur. Þulurinn hætti
að lýsa bardaganum.
Krakkarnir í hverfinu voru hissa á reiðinni í
mér. Það voru meiri kraftar í mér en ég hélt
og sennilega hjálpaði reiðin til. Eg eignaðist
ekkert endilega vini þennan dag en ég var
alla vega orðinn einhver. Eg var ekki nafnlaus
lengur. Stríðnin og baráttan hætti ektó en ég
varð ekki meira undir en hver annar. Eg
stríddi öðrum krökkum og mér var strítt.
Frumskógarlögmálið var ríkjandi. Aður en
ég varð einn af strákunum í hverfinu var ég
vígður inn í hópinn. Vígslan fór fram úti á
hömrum.
Rétt fyrir neðan fótboltavöllinn okkar var
stutt út á hamra. Það var ekki nema fimmtíu
metra gangur að snarbröttu bjarginu.
Steinhlaðinn varnarveggur skammt frá
bjargbrúninni minnti mann á að maður var að
óhlýðnast mömmu og pabba. Auðvitað var
bannað að fara þarna. Það vissum við allir.
Það gerði þetta meira spennandi. Þarna
vorum við samankomnir; ég, Hjörtur, Vignir
og Biggi. Biggi stjómaði athöfninni. Ég var
aðeins tvístígandi er ég kom að bjargbrún-
inni. Ég fann kaldan vindinn frá sjónum.
Seltan snerti kinnar mínar, það var haust í
loftinu. Ég lagðist flatur í grasið, Hjörtur og
Vignir héldu í fætur mína. Biggi stjómaði.
Hann var ákveðinn. „Haldið fast, ekki
sleppa!" sagði hann. „Okei, ýtið aðeins, ekki
lengra.“ Ég starði niður hamrana á meðan
strákarnir héldu mér. Bjargbrúnin nam við
mittið á mér. Þetta var magnað. Náttúran í
sinni fallegu og hættulegu mynd. Öldurnar
brotnuðu fyrir neðan á útskomu og grófu
berginu. Eitt handtak og ég væri dauður.
Kraminn, klesstur. Orðinn að tyggjóklessu.
„Jæja, nóg,“ sagði Biggi. Bara eins og hann
hefði aldrei gert neitt annað. Eins og mafíu-
foringi. „Nóg, hífa.“ Strákamir hlógu að mér.
Hárið á mér var allt upp í loftið og ég var
ennþá með stöm. „Sjáið hárið á honum. sagði
Hjörtur. „Þú varst skíthræddur." Ég sagði
ekki neitt. En ég var ekkert skíthræddur.
Alveg satt. Ég vildi svo vera einn af hópnum
að ég hefði jafnvel slegist við slasaðan máv.
Það var það versta sem maður gerði. Allir
vissu að mávar spúðu gulri ælu þegar þeir
slógust. Það var ekki gaman að koma heim
með gula ælu í fötunum. Lyktin var ógeðsleg
og það var ógjömingur að ná henni úr
fötunum.
Fjölskyldan var hamingjusöm
Stundum voru slasaðir mávar úti á hömrum.
Ymist höfðu þeir slasast á flugi eða einhverjir
krakkar höfðu verið að leika sér að skjóta þá
niður með grjóti. En vígslan heppnaðist og
strákarnir voru ánægðir með mig. Ég var
ekkert hræddur. Þegar maður er búinn að
detta í sjóinn nokkrum sinnum og vera
nálægt því að drukkna þá em manni flestir
vegir færir.
Eg held að fjölskyldan mín hafi verið ham-
ingjusöm. Við bjuggum í nýju glæsilegu húsi
sem foreldar mínir höfðu sniðið að eigin
þörfum. Mamma var heimavinnandi en
laumaði sér öðru hvoru í að salta síld eða
loðnu.
Meira upp á félagsskapinn og stemmn-
inguna en nokkum tímann vegna skorts á
peningum. Pabbi var skipstjóri og átti bátinn
sjálfur og hafði þar af leiðandi mjög góðar
tekjur. Við höfðum það sem sagt virkilega
gott. Ég átti eina systur. Tinna var skírð eftir
langömmu okkar en ég var skírður út í
bláinn.
Var hændur að mömmu sinni
Ég var yngri en Tinna og mjög hændur að
mömmu minni, hékk svolítið utan í henni og
sótti mikið í blíðu hennar. Pabbi var meira í
fjarlægð, hann var auðvitað löngum stundum
á sjónum en oftast skemmtilegur þegar hann
var í landi. Hann átti það þó til drekka hraust-
lega með öðrum sjómönnum. I þá daga þá
þótti það ekkert tiltökumál, enda leyfðist
hetjum hafsins ýmislegt þegar þær voru í
landi.
Gömul arfleifð sem tengdi sjómenn við
hetjuskap. Maður sá líka pabba í hillingum
þegar hann kom úr siglingu frá Bretlandi rétt
fyrir jólin. Skipstjórinn kom með kalkún,
svínakjöt og framandi ávexti. Leikföngin
voru ekki af verri gerðinni; fremstur í flokki
var forláta skriðdreki sem gat skotið sprengj-
um. Byssan var hlaðin með eldspýtum og það
kviknaði á þeim þannig að þú gast skotið
logandi sprengjum á nærstadda. Allt hverfið
kom til að skoða skriðdrekann og ég öðlaðist
sterka stöðu í hópnum. Lengi lifi skrið-
drekinn!
Ég og Tinna systir mín vorum eins og tví-
burar. Það var einungis eitt ár á milli okkar
og við lékum okkur oft saman heima. Hún
spilaði ekki fótbolta með mér en oftast lékum
við okkur saman úti með krökkunum í
hverfinu. Ég var alltaf ástfanginn af Tinnu,
það var alveg sama hvaða vitleysu hún sagði
mér að gera, alltaf hlýddi ég. Þannig var ég
með púðurkúlur undir húðinni í lófanum í
fjögur ár vegna þess að Tinna systir mín bað
mig um að halda á blysinu sínu á gamlárs-
kvöld.
Blysið reyndist vera raketta sem hún kveikti
í á meðan ég hélt á henni. Seinna sagðist hún
ekki hafa verið alveg viss. Fínt að ganga úr
skugga um það með því að láta litla bróður
prófa. Ég kunni ekki að vera fúll út í Tinnu
og fyrirgaf henni á meðan mamma kældi
sárið. Ég hefði auðvitað átt að bíða aðeins
lengur með það.
Keppni í lundapysjum
Það var svo margt hægt að gera í Vestmanna-
eyjum sem barn. Maður var alltaf að bralla
eitthvað úti. Haustin voru samt skemmti-
legust því í september fékk maður að vaka
lengur en öll önnur börn á Islandi. Þá var
lundapysjutíminn. Þá var haldin keppni á
eyjunni. Hver getur safnað flestum lunda-
pysjum? Ormamir niðri í bæ höfðu ákveðið
forskot á okkur sem bjuggum úti á hömrum.
Pysjurnar sóttu í Ijósin og lentu oft á Ijósa-
staumm, auk þess voru hreiðrin nær mið-
bænum. Hverfið okkar var hins vegar nýtt og
illa lýst. En við dóum ekki ráðalausir. Eftir
fund í ráðuneytinu var ákveðið að myndum
stela innkaupakerrum í Kaupfélaginu svo að
við yrðum fljótari að safna lundapysjum.
Gulli, bróðir hans Hjartar, ætlaði að hjálpa
okkur. Gallinn var hins vegar sá að við þurft-
um að hjálpa honum í staðinn. Við þurftum
að bera út Morgunblaðið fyrir hann í tvær
vikur en það var vel þess virði.
Duglegustu pysjusafnararnir fengu mynd af
sér í Vikublaðinu. Við vorum ákveðnir í að
vinna. Ég, Hjörtur og Biggi fórum því saman
á veiðar. Gulli skildi okkur eftir niðri í bæ.
Hann ætlaði að rúnta um bæinn og ná í okkur
seinna um nóttina. Þessi uppfinning okkar
með innkaupakerrurnar kom samkeppnis-
aðilum okkar í opna skjöldu. Við vorum
langfljótastir að fylla pappakassana okkar af
pysjum. En ekkert bólaði á Gulla. Við biðum
því með þrjár fullar innkaupakerrur af
pysjum niður í bæ. Andstæðingar okkar litu
kerrurnar hýru auga en við vörðum þær með
kjafti og klóm. Loksins kom Gulli. Hann tók
kassana og fór með þá í bílskúrinn heima hjá
sér. Og við hófumst handa aftur. Þannig gekk
þetta um nóttina. Sagan ferðaðist hratt.
Auðvitað mætti löggan á svæðið og
skemmdi fjörið.
Pysjumetið okkar var ekki tekið gilt. Við
fengum heldur enga mynd af okkur í Viku-
blaðið. Hins vegar komumst við í stærsta
blað allra landsmanna, Morgunblaðið.
Viku seinna þegar við vorum að bera út
Morgunblaðið þá uppgötvaði Hjörtur að á
baksíðu blaðsins var sagt frá óprúttnum
lundapysjuveiðimönnum í Vestmannaeyjum.
Nokkrir pörupiltar höfðu gerst svo bíræfnir
að stela innkaupakerrum úr Kaupfélaginu til
að flýta fyrir pysjusöfnuninni. Við fögnuðum
gífurlega við þessa frétt enda fannst okkur
sem réttlætinu hefði verið fullnægt.
Morgunblaðið var miklu merkilegra blað en
Vikublaðið. Við vorum orðnir pínu frægir.
Li'kt og Daltónbræður sem Lukku-Láki
barðist við. Frægir fyrir slæmt mannorð. En
okkur var alveg sama. Við höfðum sett nýtt
met. Við náðum að safna 147 lundapysjum á
einni nóttu.
En ímyndunaraflið var líka fjörugt á þessum
árum. Oft heyrði maður í herþotum sem
flugu yfir Vestmannaeyjar að næturlagi. Hver