Fréttablaðið - 20.07.2013, Qupperneq 8

20. júlí 2013 LAUGARDAGUR| FRÉTTIR | 8
Styrktarumsóknir til
Góða hirðisins/SORPU
Ágóði af sölu nytjahluta í Góða hirðinum rennur til góðra
málefna. Styrkirnir eru veittir til líknar- og félagasamtaka
og er markmiðið að styðja fólk til sjálfshjálpar. Verkefnin
geta til dæmis snúist um menntun, endurhæfingu
og sjálfsbjörg og er sérstaklega leitast við að styrkir
nýtist efnaminni börnum og ungmennum.
Nánari upplýsingar eru á vef SORPU, www.sorpa.is.
Umsóknarfrestur fyrir haustúthlutun
er til 15. ágúst.
FÍ
TO
N
/
SÍ
A
DÓMSMÁL Þýski fjárfestingasjóðurinn Hansa Spezial
tapaði í gær máli fyrir Héraðsdómi Reykjavíkur
gegn þrotabúi Kaupþings banka hf.
Málið snerist um hvort kröfu sem nam sex
milljónum evra, jafnvirði tæplega milljarðs
íslenskra króna, hefði verið rétt lýst í þrotabúið og
þar með hvort eitthvað fengist greitt upp í kröfuna.
Málsatvik voru þau að slitastjórn Kaupþings hf.
gaf út innköllun til kröfuhafa þann 30. júní 2009.
Kröfulýsing hafði ekki borist þann 29. desember
og starfsmaður slitastjórnar sendi kröfuhafanum
Hansa Spezial áminningu þess efnis í tölvupósti og
benti á að einungis yrði litið á frumrit kröfulýsingar
sem bærist bréflega sem fullnægjandi kröfulýsingu.
Þá benti starfsmaðurinn Hansa Spezial á að leysa
mætti málið með því að ráða íslenskan lögmann til
að útbúa kröfulýsinguna hið snarasta.
Kröfuhafinn fór hins vegar ekki að þessum leið-
beiningum heldur sendi tölvupóst og fór þess á leit
að krafan yrði tekin til greina.
Bréf þess efnis barst svo slitastjórninni þann 4.
janúar 2010, fjórum dögum eftir að kröfulýsingar-
frestur rann út.
Í niðurstöðu dómsins segir að samkvæmt lögum
þurfi kröfulýsing að vera skrifleg og það eigi sér
styrka stoð í réttarframkvæmd og sé engum vafa
undirorpið.
Kröfulýsing með tölvupósti sé því ekki gild og
kröfu Hansa Spezial hafnað.
Ekki náðist í lögmann Hansa Spezial við vinnslu
fréttarinnar. - js
Þýskur sjóður varð af tæpum milljarði því starfsmanni láðist að senda bréf:
Tölvupósturinn var dýrkeyptur
HÉRAÐSDÓMUR Senda þarf bréf til að lýsa kröfum.
SVÍÞJÓÐ Sænska matvælastofnunin
hefur sent leikskólum og skólum í
Svíþjóð ný fyrirmæli þar sem segir
að Eystrasaltssíld eigi alls ekki að
bera á borð fyrir börn. Feitur fisk-
ur sem veiddur er í Eystrasalti inni-
heldur oft díoxín yfir hættumörkum
Evrópusambandsins, ESB.
Á fréttavef Dagens Nyheter er
haft eftir Pontus Elvingsson, sér-
fræðingi hjá stofnuninni, að þar
sem vitað sé að það sé skaðlegt
fyrir börn og konur á frjósemisaldri
að borða feitan fisk úr Eystrasalti
oftar en tvisvar til þrisvar á ári sé
alveg eins gott að skólarnir kaupi
hann alls ekki.
Villti laxinn í Eystrasalti er svo
mengaður af díoxíni að Svíar mega
ekki flytja hann út til ESB-landa.
Fyrr í sumar greindi sænska sjón-
varpið frá því að laxinn hefði verið
seldur í miklu magni til margra
landa, meðal annars til Frakklands.
Rannsókn fréttamanna sænska
ríkissjónvarpsins leiddi í ljós að
að minnsta kosti þrjú sænsk fyrir-
tæki hefðu flutt út hundruð tonna
af Eystrasaltslaxi ólöglega. Sam-
kvæmt kvittunum sem sænska
ríkissjónvarpið vitnaði í seldi eitt
þeirra, Blekingefiskarnars central-
förening, yfir 100 tonn af Eystra-
saltslaxi til Frakklands á árunum
2011 og 2012.
Talsmaður þess, Per Ahlgren,
sagði í viðtali við sænska sjónvarpið
að ekki væri hægt að selja laxinn í
Svíþjóð. Frakkland og Danmörk
hefðu verið einu löndin sem hefðu
viljað kaupa laxinn.
Ahlgren sagði viðskiptavini sjálfa
hafa tekið sýni úr laxinum og að
niðurstöðurnar hefðu verið þær að
díoxínmagnið hefði ekki verið svo
mikið. Þess vegna hefðu menn ekki
hikað við að selja laxinn úr landi.
Elvingsson kvaðst efast um að
rannsóknir viðskiptavinanna væru
traustvekjandi. Slíkar rannsóknir
væru dýrar og tækju langan tíma.
Skyndikannanir gæfu ekki rétta
mynd.
Elvingsson lagði áherslu á að með
útflutningnum væri heilsu neytenda
í öðrum löndum stefnt í hættu. Það
er mat hans að ólöglegur útflutning-
ur Svía á laxi sé samanburðarhæfur
við hrossakjötshneykslið. Neytend-
ur séu látnir standa í þeirri trú að
eitthvað sé öðruvísi en það er. Mun-
urinn sé sá að neyslan á fiskinum
hafi langvarandi áhrif á heilsu fólks
og það sé alvarlegt. ibs@frettabladid.is
Börn fái ekki
mengaðan fisk
Feitur fiskur veiddur í Eystrasalti inniheldur oft díoxín
yfir hættumörkum. Hundruð tonna af laxi úr Eystra-
salti flutt út ólöglega frá Svíþjóð þrátt fyrir bann ESB.
MÖTUNEYTI Krakkarnir í mötuneyti Háteigsskóla þurfa ekki að óttast að boðið sé
upp á mengaðan fisk, ólíkt nemendum annars staðar á Norðurlöndunum.
FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
■ Magn díoxíns og díoxínlíkra
PCB-efna í Eystrasaltssíld og
Eystrasaltslaxi er yfir hættu-
mörkum ESB.
■ Staðfest hefur verið að efnin
valdi ýmsum kvillum í dýrum,
þar á meðal krabbameini og
skaða á ónæmiskerfi og æxlunar-
færum.
■ Svíar fengu undanþágu frá banni
ESB frá 2002 gegn eiturefnum
í fiski. Þeir mega borða og selja
fiskinn í Svíþjóð sé þess getið að
börn og ófrískar konur eigi ekki
að neyta hans oftar en þrisvar á
ári.
■ Svipaðar undanþágur gilda í
Finnlandi og Lettlandi og þess
vegna mega Svíar flytja út fisk úr
Eystrasalti þangað.
➜ Undanþágur
frá banni ESB
LAX Hundruð tonna af laxi hafa verið
flutt ólöglega frá Svíþjóð til ESB-landa.
FRÉTTABLAÐIÐ/PJETUR
BANDARÍKIN Detroit-borg í Michigan í Banda-
ríkjunum lýsti yfir gjaldþroti í vikunni. Ef
fallist verður á gjaldþrotið verður borgin tekin
í gjaldþrotaskipti. Mun það verða stærsta
borgar gjaldþrot í sögu Bandaríkjanna.
Í mars var skipaður neyðarstjóri til að
fara yfir efnahagslega stöðu borgarinnar og
endur skrifa samninga. Í kjölfarið óskaði hann
eftir gjaldþrotaúrskurði. Ef fallist verður á
úrskurðinn mun borgin þurfa að selja verð-
mætar eignir sínar upp í skuldir.
Slæm staða borgarinnar hefur haft mikil
áhrif á borgarbúa en meðal annars hefur þurft
að skerða verulega ellilífeyri.
Vandamál Detroit má rekja til verulegrar
fækkunar borgarbúa. Fólk hefur flúið frá
borginni á síðustu áratugum, meðal annars
vegna aukinnar glæpatíðni og verri grunn-
þjónustu.
Eru borgarbúar nú meira en helmingi færri
en á sjötta áratugnum, sem skilar sér í mun
lægri skatttekjum.
Talið er að langtímaskuldir borgarinnar séu
um 19 milljarðar dollara, jafnvirði um 2.300
milljarða króna, og halli borgarsjóðs nemi
380 milljónum dollara, jafnvirði 46 milljarða
króna, hjá þessari þekktustu bílaframleiðslu-
borg Bandaríkjanna. - le
Detroit-borg skuldar jafnvirði 2.300 milljarða og hefur óskað eftir því að vera úrskurðuð gjaldþrota:
Stærsta borgargjaldþrot í sögu Bandaríkjanna
BORGARBÚUM FÆKKAÐ UM HELMING Slæm staða
Detroit-borgar er meðal annars rakin til fækkunar
borgarbúa á síðustu áratugum.
UMHVERFISMÁL Svartolía lak af
bryggju niður í sjó í Sundahöfn
laust eftir klukkan fimm í gær.
Slökkvilið höfuðborgarsvæðisins
var kallað á vettvang og gekk
hreinsunarstarfið greiðlega.
Barki úr olíutanki hafði rofnað
við dælingu á svartolíunni með
fyrrgreindum afleiðingum.
Olíudælingunni var samstundis
hætt og samkvæmt upplýsingum
frá varðstjóra slökkviliðsins
var lekinn minni en óttast var í
fyrstu. - mlþ
Svartolíuleki í Sundahöfn:
Barki úr olíu-
tanki rofnaði