Fréttablaðið - 27.08.2014, Qupperneq 13

MIÐVIKUDAGUR 27. ágúst 2014 | SKOÐUN | 13
Það er komin upp einkennileg staða í mál-
efnum Landbúnaðarháskóla Íslands. Stefnan
virðist vera sú að sökkva skólanum hægt og
sígandi uns sjálfgert verður að hætta starf-
seminni með öllu. Þetta er sér í lagi annar-
legt þegar haft er í huga að ákveðið hafði
verið að auka starfsemina og renna undir
hana traustum stoðum með sameiningu við
Háskóla Íslands, um leið og fjármagn hafði
verið tryggt til að styðja myndarlega við
þessar ráðagerðir. Ekki þarf að fjölyrða um
þann gagnkvæma hag sem LbhÍ og HÍ hefðu
af slíkri sameiningu, samlegðaráhrifin yrðu
mikil. Jafnframt væri starfsemin tryggð til
framtíðar, m.a. á Hvanneyri.
Rétt er að taka fram að LbhÍ er ekki aðeins
með starfsemi á Hvanneyri heldur er hann rek-
inn á mörgum stöðum. Hann varð til við sam-
einingu Rannsóknastofnunar landbúnaðarins
á Keldnaholti, Garðyrkjuskólans á Reykjum og
Landbúnaðarháskólans á Hvanneyri. Stór hluti
akademískra starfsmanna skólans starfar á
Keldnaholti, en sú starfsstöð er afar mikilvæg
fyrir mönnun á akademískum stöðum. Þá rekur
skólinn mikilvægar starfsmenntabrautir í þágu
landbúnaðar og garðyrkju sem hlúa þarf að.
Það hafa verið stefnumið stjórnvalda í langan
tíma að fækka háskólastofnunum landsins, óháð
því hverjir hafa haldið um stjórnartauma. Fjöl-
mörg fagleg rök, sem birt hafa verið í ýmsum
skýrslum og úttektum, m.a. áliti óháðra erlendra
sérfræðinga, sýna ljóslega að háskólar eru allt
of margir. En hvað gerðist eiginlega? Eftir að
menntamálaráðherra kynnti væntanlega sam-
einingu fyrir tæpu ári hlupu nokkrir til og mót-
mæltu sameiningunni í fjölmiðlum og í stjórn-
kerfinu. Einkum voru áberandi sveitarstjórnin
í Borgarbyggð og bændaforystan. Stjórnendur
skólans og meirihluti akademískra starfsmanna
skólans færðu hins vegar rök fyrir ágæti sam-
einingarinnar. Málið dróst síðan á langinn og nú
virðist sem hætt sé með öllu við þessa samein-
ingu. Óvissan hefur verið afar þrúgandi fyrir
starfsemi skólans.
Geigvænleg afleiðing
Afleiðing óvissuástands og að hætt hefur verið
við sameiningu LbhÍ og HÍ er geigvænleg fyrir
starf Landbúnaðarháskólans. Í stað fyrirhug-
aðrar uppbyggingar verður heldur betur að
draga saman seglin. Líklega þarf að segja upp
fjölda starfsmanna og því segir það sig sjálft
að ekki verður hægt að halda uppi kennslu á
sumum þeirra sviða sem skólinn hefur helgað
sér og nauðsynleg eru fyrir fjölbreytni og sam-
legð í háskólastarfinu.
Ljóst er að þegar aflið í kennslu og rann-
sóknum minnkar fjarar smám saman undan
gæðum í starfi skólans. Nemendur háskóla eiga
að njóta fjölbreyttrar menntunar sem byggð er
á traustri þekkingu og gæðum í kennslu; kynn-
ast sem ólíkustum stefnum og straumum; öðl-
ast víðsýni menntamannsins. Til þess þarf öfl-
ugt háskólaumhverfi. Það er deginum ljósara að
ekki er grundvöllur fyrir örháskóla sem sinn-
ir einvörðungu kennslu í landbúnaði. Örskóli í
þágu einnar atvinnugreinar getur aldrei staðið
undir nafni sem háskóli.
Niðurstaðan sem nú liggur fyrir er vægast
sagt dapurleg. Hún þjónar ekki hagsmunum
nemenda, rannsókna eða þekkingar, né hag-
rænum sjónarmiðum; hún þjónar ekki einu
sinni hagsmunum íbúa Borgarbyggðar. Þegar
er tekið að fjara undan skólanum því hæfir
starfsmenn stökkva nú frá borði þegar tæki-
færi gefast.
Niðurstaðan er sú versta sem hugsast gat.
Ekki getur það talist glæsilegur árangur sjálf-
skipaðra „velunnara“ skólans.
Að rústa háskólastofnun
Sumarfríið er á enda og skól-
ar landsins iðandi af kröftug-
um nemendum. Eitt af fyrstu
verkefnum haustsins er að
koma reglulegum lestri á
koppinn og mikilvægt að allir
fái lesefni sem hæfir lestrar-
getu og áhuga hvers og eins.
Sem betur fer hafa nemendur
nokkuð sterkar skoðanir á því
sem þeim finnst áhugavert og
vilja gjarnan hafa eitthvað
um það að segja hvaða bók
þeir vilja lesa. Þá er nú gott
að þeir hafi aðgang að góðu bókasafni
með fjölbreyttu úrvali bóka.
Nemendur sem nú fara og velja sér
bækur hafa misjafnar forsendur til
þess að lesa og eru nokkrir í hverj-
um bekk sem ráða ekki við aldurs-
svarandi lesefni vegna lestrarörðug-
leika. Eigi þessir nemendur einnig að
fá notið þess að velja bækur af eigin
áhuga geta þeir nýtt sér hljóðbæk-
ur sem hvort tveggja má nýta til að
hlusta meðfram lestrinum eða ein-
göngu njóta þess að hlusta. Ég ætla
ekki að tíunda hve mikilvægur lest-
ur er fyrir orðaforða og hve jákvæð
áhrif hann hefur á allt nám. Hins
vegar er mikilvægt að ítreka hversu
mikilvægt Hljóðbókasafn Íslands er
fyrir nemendur með lestrarörðug-
leika og reyndar nemendur sem ein-
hverra hluta vegna standa höllum
fæti í íslensku máli.
Hljóðbókasafnið er fjársjóðs kista
fyrir nemendur sem þurfa á þjónustu
þess að halda. Það er aðgengilegt
allan sólarhringinn því hver sá sem
hefur aðgang að safninu getur sótt
sér hljóðbækur í gegnum heimasíðu
þess. Það er opið alla rauðu dagana á
dagatalinu og einnig á meðan skólar
landsins eru lokaðir yfir sumarið. Því
búa þeir sem hafa aðgang að safninu
við ákveðin forréttindi hvað aðgang
varðar.
Hljóðbókasafnið sem heyrir undir
mennta- og menningarmálaráðuneyt-
ið á hrós skilið fyrir starfsemina og
ljóst að hún er samfélaginu ómetan-
leg. Fram til þessa hafa nemendur
ekki þurft að greiða sérstaklega fyrir
aðgang að þessu góða safni frekar en
að sjálfu skólasafninu. Nú hefur hins
vegar orðið sú breyting á að greiða
þarf sérstaklega 2.000 krónur fyrir
ársaðgang. Það er ekki há upphæð í
sjálfu sér og skiljanlegt að stofnunin
þarf fjármagn en er þetta rétt leið til
að sjá henni fyrir því?
Að mínu mati er vegið að þessum
hópi nemenda sem er á öllum skóla-
stigum. Þeir eiga líkt og aðrir nem-
endur að hafa aðgang að góðum bóka-
kosti á eigin forsendum. Vonandi eru
þetta bara tæknileg mistök sem verða
leiðrétt. Það getur ekki verið að sjálft
mennta- og menningarmálaráðuneytið
taki meðvitaða ákvörðun sem þessa.
En ef sú er raunin væri gagnlegt að fá
skýringu á þessari ákvörðun og hvern-
ig hún samræmist markmiðum þeim
sem fram koma í nýútgefinni Hvítbók
um umbætur í menntun.
Bréf til mennta- og menn-
ingarmálaráðuneytis➜ Afl eiðing óvissuástands og
að hætt hefur verið við samein-
ingu LbhÍ og HÍ er geigvænleg
fyrir starf Landbúnaðarháskól-
ans. Í stað fyrirhugaðrar upp-
byggingar verður heldur betur
að draga saman seglin. Líklega
þarf að segja upp fjölda starfs-
manna…
➜ Fram til þessa hafa
nemendur ekki þurft
að greiða sérstaklega
fyrir aðgang að þessu
góða safni frekar en að
sjálfu skólasafninu. Nú
hefur hins vegar orðið sú
breyting á að greiða þarf
sérstaklega 2.000 krónur
fyrir ársaðgang.
MENNTUN
Ólafur Arnalds
prófessor við Land-
búnaðarháskóla
Íslands
MENNTUN
Olga Hrönn
Olgeirsdóttir
sérkennari í
grunnskóla
Við hvetjum þá viðskiptavini Íslandsbanka sem eru með
húsnæðislán hjá okkur eða öðrum lánastofnunum til
að sækja um höfuðstólsleiðréttingu vegna verðtryggðra
húsnæðislána.
Þú getur sótt um leiðréttinguna með einföldum hætti
á vef ríkisskattstjóra, www.leidretting.is. Fresturinn
rennur út 1. september.
Til að vera viss um að þú fullnýtir séreignarsparnaðinn
þinn til að greiða inn á lán þarf einnig að sækja um það
sérstaklega fyrir 1. september á vef ríkisskattstjóra,
www.leidretting.is
Íslandsbanki bendir viðskiptavinum sínum á að kynna
sér leiðréttinguna vel á islandsbanki.is/leidretting
islandsbanki.is Netspjall Sími 440 4000 Facebook
Munið að sækja um
fyrir 1. september
Leiðréttingin