Fréttablaðið - 08.09.2014, Side 6

8. september 2014 MÁNUDAGUR| FRÉTTIR | 6
UMHVERFISMÁL „Ég tek heilshugar
undir það að landbúnaðarstyrkirn-
ir hvetji til aukins fjölda fjár sem
valdi beitarvandamálum og þar
með gróður- og jarðvegseyðingu
á vissum svæðum,“ segir Sveinn
Runólfsson landgræðslustjóri um
þá staðhæfingu í nýrri skýrslu
Efnahags- og framfarastofnunar-
innar (OECD) að landeyðing sé ein
af helstu áskorunum Íslands, og sé
vandamál sem knúið er áfram af
styrkjakerfi í landbúnaði. Skýrslan
fjallar um stöðu og þróun umhverf-
ismála á Íslandi frá 2001 til dags-
ins í dag.
Sveinn segir að með búvöru-
samningi ársins 2000 um fram-
leiðslu sauðfjárafurða hafi komið
inn ákvæði um gæðastýringu, sem
hafi verið framfaraspor um land-
nýtingu. Ákvæðið um hvað taldist
vera sjálfbær landnýting var hins
vegar ákaflega vægt, sem þýddi að
með því að gera landbóta- og land-
nýtingaráætlanir fengu nánast allir
svokallað gæðastýringarálag sem
viðbótargreiðslu fyrir framleiðslu
sína og það jafnvel þó að það þýddi
að landnýtingin gæti ekki talist
sjálfbær. Um nýliðin áramót hafi
verið gefin út reglugerð sem kveð-
ur skýrar á um viðmið um sjálf-
bæra landnýtingu. Þau viðmið eru
strangari en var.
„Við vonumst til að þetta leiði til
þess að landnýting verði sjálfbær á
miklu fleiri afréttum og heimalönd-
um en verið hefur,“ segir Sveinn
og svarar því játandi að gróður-
og jarðvegseyðing sem umhverfis-
mál hafi horfið í umræðunni vegna
áherslu á virkjanaframkvæmdir.
„Þær hafa yfirskyggt þennan mála-
flokk og okkur hefur ekki tekist að
koma upplýsingum á framfæri um
hvað staðan er alvarleg. Við teljum
að meira grói upp en eyðist á hverju
ári en því miður er það sennilega
hlýnandi veðráttu að þakka, en ekki
mannshendinni,“ segir Sveinn.
En hvernig þarf að bregðast við,
vilji menn taka skýrsluhöfunda
OECD alvarlega? Sveinn telur að
ójafnvægið á milli styrkja og mót-
vægisaðgerða verði að jafna; draga
úr styrkjum og auka fé til landbóta.
„Við höfum kannski liðlega helm-
ing þeirrar fjárveitingar sem væri
úr að moða með eðlilegri þróun
fjárveitinga frá 2007. Þetta hefur
dregið gríðarlega úr framkvæmd-
um, þó við höfum reynt að láta ýmis
verkefni halda sínu striki,“ segir
Sveinn. svavar@frettabladid.is
Landnýting langt í
frá að vera sjálfbær
Landgræðslustjóri tekur undir að styrkjakerfi landbúnaðarins valdi gróður- og
jarðvegseyðingu á vissum svæðum, eins og OECD bendir á í nýrri umhverfis-
skýrslu. Virkjanaframkvæmdir hafa skyggt á landeyðingu sem umhverfisvanda.
VANDI Styrkjakerfið hefur orðið til þess að stærð fjárstofns er ekki í takti við beitarþol jarða. MYND/SVEINN
Styrkja-
kerfið hefur
leitt til þess
að stór fjárbú
hafa risið á
jörðum sem
hafa ekki
beitarþol fyrir stóran
bústofn.
Sveinn Runólfsson landgræðslustjóri
MEXÍKÓ Á síðustu tíu árum hafa pyntingar og
önnur ill meðferð á fólki sexfaldast í Mexíkó. Þetta
kemur fram í nýrri skýrslu frá Amnesty Inter-
national.
Í skýrslunni segir að á árunum 2010 til 2013 hafi
meira en sjö þúsund manns tilkynnt pyntingar til
mannréttindanefndar Mexíkó.
Her og lögregla landsins eru sögð stunda pynt-
ingar reglulega til þess að fá fram játningu eða
upplýsingar frá einstaklingum sem eru grunaðir
um glæpi, jafnvel þótt þær játningar eða upplýs-
ingar séu einatt harla óáreiðanlegar.
Þeir sem eru handteknir geta átt von á öllu frá
raflosti til kæfingar með plastpoka, barsmíða og
nauðgana.
Amnesty International hefur í rúmlega fimm
áratugi rannsakað og skrásett pyntingamál í
Mexíkó.
Pyntingar voru algengar þar í landi á árunum
1964 til 1982 þegar reynt var að bæla niður alla
pólitíska andstæðinga eða vopnaða hópa.
Amnesty segir það sérstakt áhyggjuefni að
stjórnvöld í Mexíkó virðist ekki viljug til að taka af
alvöru og festu á vandanum. - gb
Amnesty International vekur athygli á pyntingum í Mexíkó:
Pyntingar stundaðar reglulega
MÓTMÆLI Í MEXÍKÓ Liðsmenn Amnesty International vöktu
athygli á nýju skýrslunni í Mexíkóborg í síðustu viku.
NORDICPHOTOS/AFP
1. Hvaða vinsæli, sænski tónlistar-
maður kom fram á skólaballi Verzló á
fi mmtudaginn?
2. Hvaða íslenska kvikmynd hlaut
dræma gagnrýni í The Hollywood
Reporter um helgina?
3. Við hvaða vef samdi ríkið um að
selja notaða lausamuni fyrir opinberar
stofnanir í vikunni sem leið?
SVÖR: 1. Basshunter 2. Vonarstræti 3. Bland.is
BANDARÍKIN Hinn fransk-kanad-
íski Jimmy Cournoeyer hefur
verið dæmdur til 27 ára fang-
elsisvistar, en dómur féll í máli
hans nýlega. Saksóknari lýsir
honum sem umfangsmesta
kannabissala í sögu New York-
ríkis, í samtali við The New York
Times í gær.
Cournoeyer hefur undanfar-
inn áratug selt kannabisefni í
New York-borg, en hann kom sér
upp smyglhring sem teygði anga
sína frá ökrum og verksmiðj-
um í Vestur-Kanada, í gegnum
verksmiðjur í Montreal, yfir
landamærin til Bandaríkjanna
á verndarsvæði indjána og að
lokum til dreifingar í New York.
Cournoeyer, sem hefur smekk
fyrir dýrum bílum og bardaga-
íþróttum, hafði einnig yfirum-
sjón með glæpastarfsemi smygl-
ara, meðlima Hells Angels,
Mexíkómanna sem sáu um pen-
ingaþvætti, kókaínsala í Kali-
forníu og bófa frá Staten Island.
Öll starfsemin sem um ræðir
var upprætt fyrir þremur vikum,
þegar dómur féll í máli Courn-
oyers, en rannsókn á málinu
hafði staðið yfir í tæp sjö ár.
Cournoyer hóf ferilinn stuttu
eftir aldamótin, þegar hann
smyglaði kannabisefnum yfir
landamærin frá Kanada á bátum
og snjósleðum.
Steven L. Tiscione, saksóknari
í New York, segist aldrei hafa séð
jafn umfangsmikla glæpastarf-
semi.
- ósk
Handtóku stærsta kannabissala í sögu New York:
Höfðu hendur í hári dópsalans Cournoyers
TEYGÐI ANGA SÍNA VÍÐA Cournoeyer
flutti efnin flókna leið til að koma þeim
til New York. NORDICPHOTOS/AFP
VEISTU SVARIÐ?
Alveg mátulegur
Heimilis
GRJÓNAGRAUTUR
H
V
ÍT
A
H
Ú
SI
Ð
/
S
ÍA

Ábendingahnappinn má finna á
www.barnaheill.is