Skessuhorn - 25.07.2007, Blaðsíða 16

16 MIÐVIKUDAGUR 25. JÚLÍ
Nokk uð hef ur
að und an förnu
ver ið rætt um
barr trén á Þing­
völl um og fram tíð
þeirra og sýn ist
sitt hverj um enda
nauð syn legt að
menn hafi breyti­
leg ar skoð an ir.
Það er líka mik ill sann leik ur í orð­
um manns ins sem sagði: ,,Ég hef
aldrei lært neitt af þeim sem hafa
ver ið sam mála mér“. Ef ég man rétt
voru menn ekki sam mála held ur
þeg ar þess um barr trjám var plant­
að á sinni tíð. Þessi lund ur mun að
upp hafi vera frá fyrstu árum síð ustu
ald ar og í sjálfu sér merki leg ur þess­
vegna. Á þeim tíma voru þó gjarn an
gróð ur setn ing ar mun þétt ari en nú
er og því ó hjá kvæmi legt að grisja
skóg inn nokk uð. Í bók Magn ús­
ar Gísla son ar á Vögl um, ,,Ég kem
norð an Kjöl“ má finna þetta kvæði
um blá greni skóg inn á Þing völl um
en því mið ur kann ég ekki að greina
frá til drög un um í smá at rið um og
væri gam an ef ein hver gæti frætt
mig þar um:
Þrá in mig á Þing völl dró.
Þar hef ég fund ið líf og yl
í þeim bláa, bjarta skóg,
er breið ist yfir hvamm og gil.
Ó, sú feg urð auga manns.
Hér and ar líf frá hverri grein.
Á köngl um blik ar bruma fans.
Á blöð um glitr ar dögg in hrein.
Litl ir fugl ar grein af grein
glað ir fljúga í þess um reit,
sum ar ljóð in syngja hrein
um sælla líf en nokk ur veit.
Gagn er, þeg ar góð ir menn
græða upp móð ur lands ins skaut.
Rækt un lands og lýðs í senn
lyft ir þjóð á frama braut.
Ég hef frétt um ó fögn uð,
er illa á þín um grein um tróð.
Það var að særa sjálf an guð
og sví virð ing við land og þjóð.
Það sem frænda þjóð oss gaf,
þakk lát, kæra fóstra mín,
höggva þér nú áköf af
ó for sjálu börn in þín.
Gróða von þá gafst ei nóg
glæpa hneigð um villi lýð,
þá var að höggva upp þenn an skóg,
Þing völl um að rista níð.
Allt er falt fyr ir auragnægð,
eng in helgi á vorri jörð.
Daprast sýn um dáð og frægð
dug lít illi manna hjörð.
Jónas heit inn Árna son kom eitt
sinn þar að sem ver ið var að höggva
birki skóg til að hægt væri að gróð­
ur setja þar barr tré. Ekki leist Jónasi
meira en svo á að far irn ar og kvað:
Falla trén sem Guð oss gaf,
ég græt þá fögru hlyni.
Það ætti að höggva haus inn af
Há koni Bjarna syni.
Há kon Bjarna son var skóg rækt­
ar stjóri á þess um árum.
Lengi hafa ver ið deild ar mein­
ing ar milli skóg rækt ar manna og
fjár eig enda um girð ing ar og vörslu­
mál og fleira í þeim dúr. Ekki veit
ég hver orti eft ir far andi en mér
finnst margt benda til að þar hafi
ver ið skóg rækt ar mað ur á ferð:
Ó kind in
Gróð ur reit inn girð ir
gadda vír á streng.
Vörð inn standa stirð ir
staur arn ir í keng.
Rolla ligg ur í leyni
laum ast inn um gat,
bít ur brum af reyni,
bólgn ar út af mat.
Börk af birki nag ar,
blæð ir saft in römm,
yfir kjarr ið kjag ar
kjaft full rollu skömm.
Fura fjalli bund in
flýr ei ör lög sín.
Dimm er dauða stund in,
dýr ið gráð ugt hrín.
Í val inn fell ur fíf ill
sem fól sig inn um grjót.
Um rjóðr ið ráfar hníf ill
og ríf ur gras við rót.
Varg ur víga móð ur
væg ir engu tré,
etur all an gróð ur
sem áður náði í hné.
Þeg ar fold in fýk ur
og flýt ur út á sæ,
hold á hrúti strýk ur
hönd in inni í bæ.
Bóndi bros ir rjóð ur,
býst við væn um dilk.
Hann græt ur ekki gróð ur
sem greri á mjó um stilk.
Gæða kjöt ið góða
er gef ið út um lönd.
Hús freyj ur þar hljóða
og henda fiturönd.
Út lend ösku tunna
á vöxt jarð ar fær.
Bert er land ið brunna,
þér blæð ir móð ir kær.
Á fyrstu árum skóg rækt ar hér­
lend is voru marg ir ekki trú að ir á
að ekki þyrfti ann að en frið un til að
breyta kyrk ings legu kjarri í vöxtu­
leg an skóg ar lund enda orti Jó hann­
es Jón as son sem oft ast var kennd ur
við Skjögrastaði:
Frá leitt það mér finnst að verði
fausk í rós ir breytt.
Klók ir menn þó klambri gerði
kring um ekki neitt.
Þurrk arn ir að und an förnu hafa
víða stað ið gróðri veru lega fyr ir
þrif um því vatn ið er öll um nauð­
syn legt þó það sé held ur ekki gott
að hafa of mik ið af því eins og Eng­
lend ing ar hafa mátt reyna að und­
an förnu. Anna M. Sig urð ar dótt ir í
Saur bæ á Kjal ar nesi orti ein hvern­
tím an að vor lagi í þurrka tíð:
Sól in rofi sindr ar úr,
senn er fátt til baga.
Gefðu milda gróðr ar skúr
Guð minn næstu daga.
Á tíma bili sá Sveinn Ás geirs son
um vin sæla spurn inga og skemmti­
þætti í út varpi sem báru nafn ið
,,Já og Nei.“ Með al ann ars komu
í þátt um þess um fram nokkr ir val­
in kunn ir hag yrð ing ar og botn uðu
að senda fyrriparta. Man ég eft ir
Steini Stein arr, Karli Ís feld, Helga
Sæ munds syni og Guð mundi Sig­
urðs syni. Í ein um þess ara þátta sem
send ur var út frá Kefla vík barst þeim
fé lög um eft ir far andi fyrri part ur:
Þoku slæð an þykk og há
þétt nú læð ast tek ur.
Helgi byrj aði:
Upp um hæð ir, út við sjá
Guð mund ur greip frammí fyr ir
hon um og bætti við:
úr þér kvæð ið lek ur.
Lát um hér stað ar numið að
sinni.
Með þökk fyr ir lest ur inn,
Dag bjart ur Dag bjarts son
Hrís um, 320 Reyk holt
S 435 1489 og 849 2715
dd@simnet.is
Vik una 2. ­6 júlí vann hóp ur
barna af Vest ur landi að at hug un um
á ýmis kon ar fljúg andi fyr ir bær um,
mann gerð um og nátt úru leg um,
á samt könn un á hljómi hvers dags­
legra hluta. Þess ar til raun ir voru
fram kvæmd ar í Sum arsmiðju sem
starf rækt var í Tjarn ar lundi í Dala­
sýslu og voru börn in á aldr in um
sex til fjórt án ára. Sum ar smiðj an í
Tjarn ar lundi var unn in í sam vinnu
við Mynd list ar skól ann í Reykja vík
og Grunn skól ann í Tjarn ar lundi.
Kenn ar ar voru Guð rún Hrönn
Ragn ars dótt ir, Þóra Sig urð ar dótt ir
og Halla Stein ólfs dótt ir.
Segja má að kann að ar hafi ver­
ið tvær leið ir til að lyfta sér upp.
Unn ið var með teikn ing una sem
tæki til rann sókn ar
og miðl un ar og nið­
ur stöð ur kann ana
nýtt ar í smíði flug­
dreka og hljóð færa.
Einnig voru skoð­
að ar ýms ar upp lýs­
ing ar um flug og
fljúg andi fyr ir bæri
eins og dreka, skutl­
ur og fugla. Auk
þess var spáð í hljóm
hlut anna í kring um
okk ur og kann að­
ur hljóm ur þeirra.
Í lok vik unn ar voru
flug drek ar send ir á loft. Flugu all­
ir drek ar barn anna í há loft in yfir
Saur bæn um, mál að ir lit skrúð ug ir
með margs kyns furð um og fyr ir­
bær um.
Á loka degi smiðj unn ar var boð­
ið upp á sýn ingu á af rakstri vik­
unn ar og komu marg ir gest ir til að
njóta. Börn in sem tóku þátt í Sum­
arsmiðj unni komu frá Reyk hól um,
Dala byggð, Snæ fells nesi og víð ar.
Í tengsl um við Sum arsmiðj una var
boð ið upp á viku dvöl í Ytri­Fagra­
dal fyr ir þau börn sem það kusu.
Sum ar smiðj an í Tjarn ar lundi var
studd af Menn ing ar sjóði Vest ur­
land og Dala byggð.
bgk
Laug ar dag inn 28. júlí næst kom­
andi verð ur dag skrá um Stef án frá
Hvíta dal að Nýp á Skarð strönd í
Dala sýslu en á þessu ári eru 120 ár
lið in frá fæð ingu hans. Tveir fyr­
ir les ar ar mun fjalla um skáld skap
Stef áns og lífs fer il hans. Silja Að­
al steins dótt ir bók mennta fræð ing ur
og rit stjóri mun eink um fjalla um
skáld skap hans en Andr ea Harð­
ar dótt ir sagn fræð ing ur og kenn ari
mun ræða um lífs hlaup Stef áns. Þá
mun Ing unn Ás dís ar dótt ir þjóð­
fræð ing ur og leik stjóri lesa nokk ur
ljóða Stef áns. Dag skrá in mun standa
í eina og hálfa til tvær klukku stund­
ir og eru all ir vel komn ir.
Stef án Sig urðs son frá Hvíta dal
var fædd ur á Hólma vík árið 1887.
Tán ing ur að aldri flutti hann að
Hvíta dal í Dala sýslu sem hann
kenndi sig ætíð við. Hann var
hneigð ur til bóka en naut lít ill ar
fræðslu í æsku. Hann hóf prent ara­
nám en varð að hætta því er hann
varð fyr ir því ó láni að missa hægri
fót fyr ir ofan ökkla. Haust ið 1912
hélt hann til Nor egs og vann þar í
skipa smíða stöð. Þar veikt ist hann
af berkl um og kom heim árið 1915.
Hann kvænt ist Sig ríði Guð björgu
Jóns dótt ur og hóf bú skap að Bessa­
tungu í Saur bæ í Dala sýslu. Hann
þótti ekki mik ill bú mað ur enda var
hann sjaldn ast heill heilsu. Hann
undi sér þó vel í sveit inni eins og
mörg kvæða hans bera vott um.
Stef án var einn af braut ryðj end um
nýrr ar stefnu í ljóða gerð þar sem
hann lýs ir eig in til finn ing um, sorg­
um og gleði í bundnu máli. Hann
varð eitt fremsta skáld lands ins í
hópi hinna ný róm an tísku skálda og
mót aði þá stefnu hér lend is á samt
Dav íð Stef áns syni frá Fagraskógi.
Hann gaf alls út fimm ljóða bæk ur
og með al þekkst ustu kvæða hans
eru Erla góða Erla, Gleð þig særða
sál og Vor sól eða Svan ir fljúga hratt
til heiða. Stef án lést árið 1933.
Dag skrá in er studd af Menn­
ing ar sjóði Vest ur lands, Minn ing­
ar sjóði Mar grét ar Björg ólfs dótt ur
og Bíla búð Benna en það er Sum­
ar liði Ís leifs son sagn fræð ing ur sem
jafn framt sit ur í stjórn Reykja vík ur
Aka dem í unn ar sem stend ur fyr ir
þess ari dag skrá.
bgk
Yfir kjarr ið kjag ar kjaft full rollu skömm
All ir flug drek ar barn anna flugu upp í há loft in, skreytt ir eft ir
kúnst ar inn ar regl um. Ljósm. ÞS
Börn in sem tók þá í Sum arsmiðju að Tjarn ar lundi í Dala byggð.
Fljúg andi fyr ir bæri og
hljóm ur hvers dags legra hluta
Stef áns frá Hvíta dal minnst á Nýp
Teikn ing af Stef áni frá Hvíta dal.
Sum ar liði Ís leifs son og Þóra Sig urð ar dótt ir heima á bæn um Nýp á Skarðs strönd í Dala byggð þar sem dag skrá verð ur um Stef án frá
Hvíta dal 28. júlí nk. Ljósm. SÍ