Skessuhorn - 25.07.2007, Blaðsíða 19

19 MIÐVIKUDAGUR 25. JÚLÍ
Opna sjóstanga veiði mót Sjó Snæ
var hald ið í Ó laf vík um helg ina.
Alls tóku 59 kepp end ur þátt í mót­
inu á 12 bát um og veidd ust sam tals
um 8,6 tonn sem er nokk uð minni
afli en vænst hafði ver ið. Veiði­
menn skemmtu sér engu að síð ur
vel í góð um fé lags skap. Veð ur var
frem ur leið in legt fyrri móts dag­
inn og velt ing ur oft mik ill en all ir
komu hress ir í land. Veðr ið seinni
dag inn var af bragðs gott, slétt ur sjór
og nokk uð hlýtt. Veiði gekk nokk­
uð bet ur. Pönnu kök ur og klein ur
biðu veiði manna í Mettu búð þeg ar
í land var kom ið og um kvöld ið var
loka há tíð í fé lags heim il inu Klifi.
Fyrstu blá löng ur sem veiðst hafa
á stöng við Ís land, svo best sé vit að,
veidd ust á teg unda bát á Sjó Snæ­
mót inu. Skarp héð inn Ás björns son
frá Sjó Sigl veiddi 3,75 kg blá löngu
og Helgi Bergs son veiddi 1,25 kg
fisk en hann var skip stjóri á teg­
unda bátn um. Veidd ust fisk arn ir á
um 300 metra dýpi. Pét ur Sig urðs­
son, SjóAk var afla hæst ur karla en
hann veiddi 468,6 kg. Sig fríð Ósk
Valdi mars dótt ir einnig frá SjóAk
var afla hæst kvenna með 211,2 kg.
Afla hæsti bát ur inn var Her dís SH
173 með 343 kíló á stöng og var
Sig urð ur Garð ars son skip stjóri.
af
Næst kom andi laug ar dag mun
Snorra stofa í Reyk holti verða með
út gáfu há tíð þar sem þær bæk ur
sem stofn un in hef ur gef ið út á um­
liðn um árum verða kynnt ar. Berg­
ur Þor geirs son, for stöðu mað ur
Snorra stofu og Helgi Þor láks son,
pró fess or í sagn fræði við Há skóla
Ís lands, munu kynna rit in, sem
flest tengj ast rann sókn um í Reyk­
holti. Kynn ing in verð ur í Bók hlöðu
Snorra stofu og hefst kl. 13.00. Dag­
skrá in er í til efni Reyk holts há tíð ar,
sem hald in er dag ana 26. ­ 29. júlí
næst kom andi.
Snorra stofa gaf út á dög un um
bók ina „Den nor röna renässansen.
Reyk holt, Nor den och E uropa
1150­1300“ („Hin nor ræna end­
ur reisn. Reyk holt, Norð ur lönd og
Evr ópa 1150­1300). Um er að ræða
fjórðu bók ina í sér stakri rit röð stofn­
un ar inn ar, sem Berg ur Þor geirs son
rit stýr ir. Áður hafði Snorra stofa
gef ið út fjór ar bæk ur um mið alda­
fræði og hef ur því stofn un in gef ið
í allt út fimm bæk ur,
auk smá rita um Snorra
Sturlu son á fimm
tungu mál um. Fyrsta
bók in, Reykja holts­
mál dagi, var gef in út
í sam vinnu við Reyk­
holts kirkju, en hin ar
fjór ar til heyra sjálfri
rit röð inni. Flest ar
bókanna tengj ast
hinu sk. Reyk holts­
verk efni, sem lauk
nú ný lega.
Nor ræn ir mið­
alda fræð ing ar bund ust sam tök um
í sér stöku fræða neti um rann sókn­
ir á Reyk holti og evr ópskri rit­
menn ingu, nefnt „Reyk holt og den
e urop eiske skriftkult uren“. Frá ár­
inu 2002 hafa ár lega ver ið hald in
al þjóð leg mál þing vegna verk efn is­
ins í Reyk holti, það síð asta haust­
ið 2006. Hin ný út gefna bók er
af rakst ur þriðja mál þings ins, sem
hald ið var haust ið 2004. Til um­
fjöll un ar var tek ið það
fyr ir bæri sem marg ir
fræði menn hafa kall­
að end ur reisn 12. ald ar
og geng ur und ir heit­
inu nor ræn end ur reisn á
okk ar menn ing ar svæði. Í
bók inni eru ell efu grein­
ar sem byggja á fyr ir­
lestr um sem flutt ir voru
á mál þing inu og lýsa ó lík­
um þátt um og við horf um
til hinn ar nor rænu end ur­
reisn ar. Tekn ar voru fyr ir
grund vall ar spurn ing ar um
notk un og þró un rit máls ins
í ís lenska mið alda sam fé lag inu, með
sér stakri á herslu á Snorra Sturlu son
og bú setu hans í Reyk holti. Fræða­
net ið var fjár magn að af NorFa, síð­
ar Nor d For sk. Rit stjóri bók ar inn ar
er dr. Karl­Gunn ar Jo hans son, sem
starfar við Há skól ann í Osló í Nor­
egi.
(frétta til kynn ing)vcvvÞað er deg in um ljós ara að Þur­
íð ur Ósk ars dótt ir og fjöl skylda
henn ar eru á nægð með það starf
sem unn ið er á leik skól an um Vall­
ar seli á Akra nesi. Þrjú af fjór um
börn um Þur íð ar og manns henn­
ar Guð brands Þor láks son ar voru
í leik skól an um á sín um tíma. Ekki
var búið að stofna leik skól ann þeg­
ar elsta barn þeirra hjóna var á
leik skóla aldri. Af tíu barna börn um
þeirra eru sex á Vall ar seli núna, eitt
er kom ið af leik skóla aldri og þrjú
búa í Reykja vík og ganga sam an
í leik skóla þar. Þur íð ur hef ur því
fylgst með starfi skól ans í ríf lega
þrjá ára tugi og hún seg ir að þetta sé
ynd is leg ur leik skóli, hún hafi ver ið
á nægð með börn in sín þar og dæt ur
henn ar séu sama sinn is.
Leik skóla starf hef ur breyst til
muna á þess um þrjá tíu árum og
Þur íð ur seg ir það á ber andi að nú
sé leik skól inn und ir bún ing ur und­
ir nám, ekki geymslu stað ur eins
og hann hafi kannski meira ver ið.
„Það hef ur samt alltaf ver ið unn ið
gott starf á leik skól an um, en núna
er mark viss ara nám stund að þar,“
seg ir hún. Hún seg ir að henn ar
eig in börn hafi að eins ver ið í hálfs­
dags vist un, ver ið fjóra tíma á dag í
skól an um. Það hafi ver ið al geng ast
á þeim árum, en nú sé mun al geng­
ara að krakk ar séu sex til átta tíma
á dag í leik skól an um. „Ég held hins
veg ar að það sé ekk ert verra að hafa
þau á sama stað all an dag inn. Áður
fyrr þurfti mað ur að hlaupa með
þau á aðra staði en nú er sam fella í
veru þeirra á ein um stað.“
Þur íð ur seg ir að hvorki hún né
starfs fólk Vall arsels viti til þess að
svo stór ætt bogi hafi ver ið sam tím­
is á sama leik skól an um. „Það get ur
hins veg ar vel ver ið að svo sé þó ég
viti ekki af því og ég aug lýsi bara
eft ir ein hverj um sem get ur topp að
þetta,“ seg ir Þur íð ur að lok um og
hlær.
kóp
Hafn ar sam band Ís lands hef ur
sent frá sér á lykt un vegna um ræðu
um vigt ar­ og kvóta mál. Þar seg ir
að starfs menn hafna hafi líst yfir
á hyggj um af flókn ara reglu verki
og auk inni á byrgð án þess að á
móti komi end ur gjald til hafn anna
frá rík inu. Hafn ir skili ít ar leg um
upp lýs ing um til Fiski stofu inn an
nokk urra klukku stunda frá lönd­
un. Þessu hlut verki hafi þeir sinnt
af stakri kost gæfni og sam visku semi
og eng in til vik hafi kom ið upp sem
leiði til efa semda um heið ar leika
vigt un ar manna. Því sé ó við un andi
ef lát ið sé að því liggja í blaða grein­
um að pott ur sé brot inn í þess um
efn um. Stjórn Hafna sam bands Ís­
lands mót mæl ir þeim að drótt un um
enda séu þær full kom lega raka laus­
ar og á eng um for send um byggð ar.
For mað ur Hafn ar sam bands ins er
Gísli Gísla son frá Faxa fló ar höfn­
um og m.a. stjórn ar manna er Björg
Á gústs dótt ir úr Grund ar firði.
kóp
Þorsk stofn inn betri en af er lát ið
Haf rann sókn­
ar stofn un og sjáv­
ar út vegs ráð herra
hafa keppst við
að und an förnu
að draga upp sem dekksta mynd
af á standi þorsk stofns ins. Dregn­
ir hafa ver ið út úr þeir þætt ir sem
vissu lega gefa á stæðu til þess að
sýna að gát en gert hef ur ver ið lít ið
úr öðr um upp lýs ing um sem segja
aðra sögu. Sér stak lega finnst mér
að finnslu vert að lát ið hef ur ver ið
eins og að hrun þorsk stofns ins sé á
næst unni ef á fram verði stuðst við
nú ver andi afla reglu og veiða ár lega
25% af veiði stofni.
Lé leg ný lið un síð ustu 6 ár, lækk­
andi með al þyngd og ó hag stæð ald­
urs sam setn ing hrygn ing ar stofns ins
eru vís bend ing ar sem taka verð ur
al var lega, en fleira þarf að taka til
skoð un ar til þess að fá heild stæða
mynd af stöðu þorsk stofns ins og
meta lík leg ustu þró un að ó breyttri
veiði.
Hrygn ing ar stofn inn hef ur stækk­
að veru lega frá 1993, þeg ar hann
varð hvað minnst ur. Árið 2005 var
hrygn ing ar stofn inn tal inn vera um
230 þús und tonn og hafði þá lið­
lega tvö fald ast frá 1993. Stofn inn
var 2005 með stærsta móti allt frá
1970. Árin 1971­3 var hann svip­
að ur og held ur stærri 1979­81, en
hin árin 30 var hrygn ing ar stofn­
inn minni. Síð ustu tvö árin hef ur
hann minnk að nokk uð og er met­
inn um 180 þús und tonn þetta
árið. Stofn vísi tala stór þorsks er um
90% hærri 2006 en hún var 2001.
Að mati Haf rann sókn ar stofn un ar
er lík leg ast er hrygn ing ar stofn inn
hald ist ó breytt ur að stærð næstu
fjög ur árin mið að við ó breytta 25%
afla reglu. Að svip aðri nið ur stöðu
kemst Al þjóða fisk veiði ráð ið, ICES,
sem tel ur reynd ar að hrygn ing­
ar stofn inn muni vaxi lít il lega frá
2007 til 2010. Svip aða sögu er að
segja af við mið un ar stofni þorsks­
ins. Hann var í sögu legu lág marki
um miðj an síð asta ára tug, en hef ur
vax ið síð an og er met inn 650 þús.
tonn í upp hafi árs 2007. Haf rann­
sókn ar stofn un tel ur lík leg ast að
við mið un ar stofn inn verði um 600
þús. tonn árið 2011, ef fylgt yrði
ó breyttri afla reglu.
Sam kvæmt þess um upp lýs ing­
um er staða þorsk stofns ins nú er
að mörgu leyti frek ar góð í sam an­
burði við það sem ver ið hef ur síð an
1970.
Fleira þarf að skoða. Veiði hlut­
fall og veiði á lag gefa mik il væg ar
upp lýs ing ar. Hvort tveggja hef ur
far ið lækk andi síð ustu ár. Veiði­
hlut fall 5­10 ára þorsks var 75%
um alda mót in, en hef ur lækk að
í 60% á þessu ári og mun lækka í
50% fram til 2009 að mati ICES
að ó breyttri afla reglu. Veiði á lag
var um 40% um alda mót in og hef­
ur lækk að nið ur í 30% nú og mun
lækka enn frek ar og verða 26% árið
2009 sam kvæmt mati ICES. Hvort
tveggja er mun ger ast að ó breyttri
afla reglu og stuðla á fram að sterk­
ari þorsk stofni.
Þá vil ég nefna að í skýrslu Haf­
rann sókn ar stofn un ar kem ur fram
að afli á sókn ar ein ingu óx líti lega
árið 2006 frá fyrra ári og í botn­
vörpu og á línu hafi ekki orð ið telj­
andi breyt ing ar.
Loks verð ur ekki hjá því kom ist
að benda á upp lýs ing ar sem fram
koma í skýrslu Haf rann sókn ars­
stofn un ar um rækju stofn inn. All ir
rækju stofn ar við land ið standa illa
og inn fjarð ar stofn in arn ir sér stak­
lega og hef ur svo ver ið um nokk­
urra ára skeið. Á stæð an er mik il
ýsu­ og þorsk gengd í öll um fjörð­
um. Það eru hin ir „ slöku ár gang ar“
und an far inna ára sem hafa étið upp
rækju stofn ana og mat stofn un ar­
inn ar er að lé leg ný lið un rækj unn ar
og „mik il þorsk gengd á rækjuslóð
nú benda til þess að rækju stofn inn
muni minnka enn frek ar á nælstu
árum“. Það er merki legt að lé leg­
ir þorskár gang ar síð ustu ára hafi
geng ið svo frá rækju stofn un um um
allt land að þeir eru hvergi í veið­
an legu á standi, þeg ar rækj an stóð af
sér ára tug um sam an mun sterk ari
ár ganga af þorski.
Nið ur staða bæði ICES og Haf­
rann sókn ar stofn un ar er að næstu
4 ár verði nokk uð stöðugt á stand
þorsks ins að ó breyttri afla reglu
varð andi hrygn ing ar­ og við mið­
un ar stofn og að veiði á lag og veið­
hlut fall muni halda á fram að lækka.
Þetta mat stend ur eng an veg inn
und ir því að hrun sé á næsta leiti
eins og lát ið er í veðri vaka, og er
þá ekki allt upp talið sem vís ar til
mun betra mats á þorsk stofn in um
en Hafró tel ur vera.
En það er líka rétt að halda því til
haga að nið ur skurð ar leið in hef ur
ver ið far in áður. Um miðj an síð asta
ára tug voru þorsk veið ar skorn ar
mik ið nið ur og voru 155 þús. tonn
tvö fis veiði ár í röð. Í kjöl far ið var
kvót inn auk inn á 3 árum upp í 250
þús. tonn. En Adam var ekki lengi
í Para dís, aukn ing in stóð ekki nema
tvö ár og hrundi svo nið ur 180 þús.
tonn á tveim ur árum. Haf rann­
sókn ar stofn un taldi sig hafa of met­
ið stofn inn og hafi ráð gjöf henn ar
því ver ið röng. Það gekk ekki að
byggja stofn inn upp í það sinn ið,
frek ar en áður og það þarf frek ar
fífldirfsku en kjark til þess að ana
að ó at hug uðu máli enn og aft ur út
í sama fen ið.
Krist inn H Gunn ars son,
al þing is mað ur.
Ný bók frá Snorra stofu og
út gáfu há tíð á laug ar dag
Sjóstang veiði mót í Ó lafs vík
Stærsta fisk inn sem kom að landi veiddi Þið rik Hrann ar Una son. Þorsk ur sem vóg 19
kíló, en Þið rik var of feim inn til að halda á hon um, en það er fé lagi hans Jón Andr és son
ekki.
Fyrstu blá löng urn ar sem hafa veiðst á Ís­
landi á sjóstöng feng ust á sjóstang veiði mót­
inu í Ó lafs fví. Þær fengu þeir Skar héð inn
Ás björns son og Helgi Bergs son.
Hafn ar sam band
Ís lands á lykt ar um
vigt ar­ og kvóta mál
Sex frændsystk in
á Vall ar seli
Þur íð ur með Vall arsels bú un um, barna­
börn um sín um.