Skessuhorn - 25.06.2008, Blaðsíða 16

16 MIÐVIKUDAGUR 25. JÚNÍ
Þor grím ur E. Guð bjarts son,
bóndi á Erps stöð um í Döl um varð
ný ver ið for mað ur byggða ráðs Dal­
byggð ar eft ir mynd un nýs meiri­
hluta í sveit ar fé lag inu. Það sem af
er kjör tíma bili höfðu Þor grím ur og
Halla Stein ólfs dótt ir, sem bæði eru
full trú ar Vinstri grænna í sveit ar­
stjórn, ver ið ein í minni hluta sveit­
ar stjórn ar. Þótt sveit ar stjórn ar­
mál in séu Þor grími hug stæð þá er
það bú skap ur inn sem er að al mál­
ið. Hann býr með kýr á Erps stöð­
um á samt Helgu El ín borgu Guð­
munds dótt ur konu sinni og fimm
börn um þeirra á aldr in um fjög urra
til fimmt án ára. Þar er ekki set ið
auð um hönd um núna. Nýtt 80 kúa
fjós er ris ið og hluti bún að ar þess
kom inn í hús en fjós ið á að taka í
notk un í á gúst næst kom andi, rétt
rúmu ári eft ir að sökk ull húss ins fór
í jörðu þann 11. á gúst í fyrra. Þetta
er ekk ert venju legt fjós. Það er búið
allri nýj ustu tækni, svo kall að lausa­
göngu fjós, en auk þess verð ur þar
sér stakt rými og bún að ur fyr ir full­
vinnslu af urð anna þar sem bónd inn
og mjólk ur fræð ing ur inn ætl ar að
vinna meiri verð mæti úr mjólk inni
en al mennt ger ist á kúa bú um.
Kjall ari á við góða
keppn is laug
„Við skul um fara inn um þess­
ar dyr. Þetta er gesta inn gang ur­
inn og best að byrja strax að nota
hann sem slík an,“ seg ir Þor grím­
ur þeg ar við göng um að nýja fjós­
inu. „Héð an er hægt að sjá kýrn­
ar, „ró bót inn“ að störf um og allt
fram leiðslu ferl ið. Til hlið ar verð ur
svo osta­ og skyr gerð in en ís gerð­
in verð ur uppi á lofti. Síð an verð ur
smá að staða fyr ir gest i og gang andi
til að smakka á vör un um, en hér
verð ur hægt að kaupa fram leiðslu­
vör urn ar,“ seg ir Þor grím ur um leið
og hann sýn ir blaða manni hið nýja
1.000 fer metra fjós sem nú er ris ið á
Erps stöð um. Það er byggt úr stein­
steypt um ein ing um frá Loftorku í
Borg ar nesi. „Það eru steypt ar ein­
ing ar í öllu; sökkli, út veggj um og
milli veggj um auk þess sem það eru
steypt ar grind ur á gólf inu í fjós inu.
Þak ið hins veg ar og lím tréð er frá
Hýsi.“
Já þetta er ekk ert venju legt fjós.
Þor grím ur bend ir blaða manni á
að haug hús ið und ir fjós inu sé ná­
kvæm lega af sömu stærð og lög leg
keppn issund laug er, eða 25 metra
löng. Þannig að ef á versta veg fer
í bú skapn um má hæg lega búa þar
til sund laug. Þor grím ur tal ar líka
af fag mennsku því auk þess að hafa
ver ið kúa bóndi í ell efu ár er hann
mennt að ur mjólk ur fræð ing ur og
starf aði við þá iðn í Búð ar dal áður
en þau hjón keyptu Erps staði og
hófu þar bú skap.
Svo til eigna laus
„Það spáðu nú marg ir illa fyr ir
okk ur í upp hafi. Við þótt um borga
mik ið fyr ir jörð ina en hana keypt­
um við á 25 millj ón ir króna með
öll um hús um og bú stofni. Við vor­
um svo til eigna laus þá. Við keypt­
um jörð ina um jól in 1996. Ég var
þá í mjólk ur fræði nám inu í Dan­
mörku og við kom um heim í jóla frí.
Við frétt um af þess ari jörð, skoð uð­
um hana og slóg um til. Helga kom
hing að um vor ið og tók við bú­
skapn um, en ég skaust heim um
sum ar ið í sex vik ur. Hélt svo aft­
ur út, lauk nám inu og kom heim í
nóv em ber. Hér hafa ver ið um 24
kýr enda gamla fjós ið pass legt fyr­
ir þann fjölda og mjólk ur kvót inn í
sam ræmi við það. Þetta hef ur geng­
ið en ég verð að segja eins og er að
Helga hef ur séð um að fæða og
klæða fjöl skyld una með vinnu sinni
á hjúkr un ar heim il inu Fells enda.“
Vill skila jörð inni
væn legri til bú setu
„ Hérna var sauð fé líka þeg ar við
keypt um en við skipt um því út fyr­
ir skóg rækt þeg ar rík ið gerði upp­
kaupa samn inga við bænd ur sem
vildu hætta sauð fjár bú skap árið
2000.“
Marg ir gætu ætl að það óðs
manns æði að fara út í slíka fjár­
fest ingu sem bygg ing nýs fjóss er.
En tel ur Þor grím ur grund völl fyr ir
því? „Jú, auð vit að má segja það og
í raun um all an bú skap í dag. Þetta
er nátt úru lega vit leysa. En hvað er
betra en að vinna með nátt úr una í
hönd un um? Ég veit ekki hvort ég
má segja það en þú ferð ekki lengra
með þetta. Það má eig in lega segja
að ég hafi þurft að beita töng um á
kon una til að sann færa hana um að
þetta væri ger legt, hvort sem að það
verð ur raun in eða ekki. Mér finnst
stór kost legt að stunda þessa vinnu
og geta um geng ist dýr in. Við erum
inn an við fer tugt og því næg orka
enn til stað ar til að byggja núna,
eitt hvað sem við síð an get um búið
að næstu 15 ­ 20 árin. Þetta var eig­
in lega orð in spurn ing um að hætta
þessu eða gera eitt hvað rót tækt.
Mig lang ar líka til að skila jörð­
inni frá mér til eft ir kom enda svo­
lít ið væn legri til bú setu. Það var í
raun það sem fyr ir renn ar ar okk­
ar hér gerðu. Þau hófu að byggja
hér allt upp um 1980 og luku því á
nokkrum árum. Nú eru aðr ar að­
stæð ur og við urð um að bregð ast
við þeim. Þetta var á kveð ið fyr ir
þrem ur árum og þá hófst hönn un­
ar vinna og und ir bún ing ur.“
Full vinnsla spar ar
kvóta kaup
Þor grím ur seg ir að þau hafi
strax ver ið á kveð in í að vinna eitt­
hvað úr af urð un um heima á býl­
inu og selja vör una þannig beint af
bú inu. „Með þessu móti þarf ekki
eins mik inn mjólk ur kvóta. Kannski
verð ur ein hver kvóti keypt ur en
megn ið sem verð ur fram leitt um­
fram kvóta verð ur unn ið í osta,
skyr og ís. Ís vél ina keypt um við fyr­
ir tveim ur árum og hún bíð ur upp­
setn ing ar. Mjalta þjónn inn er kom­
inn í fjós ið en skyr­ og osta fram­
leiðsl an krefst ekki mik ils bún að­
ar. Það verð ur hvort tveggja unn ið
á gamla mát ann.“
Þor grím ur seg ir að erfitt hafi ver­
ið að eiga við hönn uði húss ins um
ým is legt sem hann vildi hafa öðru­
vísi en þekkt var til þessa. „ Þetta
eru reynd ir menn í hönn un fjósa
en það var svona eitt og ann að sem
mér fannst að mætti bet ur fara, sem
erfitt var að fá þá til að sam þykkja.
Það hafð ist þó. Það er heil mik ið
búið að breyt ast í tækni og öðru á
þess um þrem ur árum sem lið in eru
„Hef svo gam an af
kúa bú skapn um og póli tík inni“
- seg ir mjólk ur fræð ing ur inn, kúa bónd inn og sveit ar stjórn ar mað ur inn Þor grím ur á Erps stöð um
Sím inn hring ir í miðj um mjölt um. Það er nóg að gera hjá Þor grími enda mað ur inn í krefj andi störf um.
Séð heim að Erps stöð um frá þjóð veg in um. Nýja fjós ið fremst.
Mjalta þjónn inn er kom inn upp í nýja fjós inu.