Skessuhorn - 12.08.2009, Blaðsíða 14

14 MIÐVIKUDAGUR 12. ÁGÚST
Á Leiru læk á Mýr um var í byrj­
un mars mán að ar á þessu ári tek­
ið í notk un nýtt sér bú ið fjós fyr ir
ung neyti til nauta kjöts fram leiðslu.
Þetta er eitt fyrsta fjós sinn ar teg­
und ar í land inu að sögn Sig ur björns
Garð ars son ar bónda á Leiru læk.
Fjós ið er um 720 fer metr ar og get­
ur alls hýst um 200 gripi. Sig ur­
björn á von á að varla verði lið in
nema tvö ár eða rúm lega það þar
til búið verð ur kom ið í full af köst.
Kvígu upp eldi er nú mik ið á Leiru­
læk þannig að þar fjölg ar verð andi
kálfa mæðr um ört þessi miss er in.
Meira fyr ir af urð irn ar
Í kring um naut gripa fram leiðsl­
una á Leiru læk hef ur ver ið stofn að
fé lag ið Mýra naut ehf., sem er í eigu
Sig ur björns og konu hans Guð­
rún ar Sig urð ar dótt ur, syst ur dótt­
ur henn ar Hönnu Sig ríð ar Kjart­
ans dótt ur kenn ara í Borg ar nesi
og manns henn ar And ers Larsen.
Grip um er slátr að í slát ur hús inu á
Hellu þar sem úr bein ing og pökk­
un fer fram. Mýra naut sel ur síð­
an beint á net inu til við skipta vina.
Hægt er að kaupa minnst 1/4 úr
skrokki. „Eft ir spurn in er mik il og
þetta hef ur kom ið vel út bæði fyr ir
okk ur og við skipta vin inn. Við fáum
meira fyr ir kjöt ið að láta slátra og
pakka fyr ir okk ur og selja það beint
til neyt and ans, held ur en áður þeg­
ar við lögð um inn hjá slát ur leyf­
is hafa. Ég get líka full yrt að við­
skipta vin ur inn fær meira fyr ir sína
pen inga en áður,“ seg ir Sig ur björn
á Leiru læk. Mýra naut er að ili að
sam tök un um „ Beint frá býli.“
Hent ar vel til
hjarð bú skap ar
Leiru læk ur er all land mik il jörð
nið ur með Langánni og virð ist hún
henta mjög vel til hjarð bú skap ar
eins og holda kúa. Holda kýrn ar á
Leiru læk eru blend ing ar af Angus,
Limos in og Gall oway kyni. Sig­
ur björn seg ir að kýrn ar séu mjög
harð ger ar, þær eig in lega elski að
velta sér upp úr þurr um snjón um
að vetr in um og þoli trú lega bet ur
vos búð en úti gangs hross. Á Leiru­
læk er beiti land ið mjög stórt og
grón ir sand bakk arn ir nið ur við ósa
Langár nýt ast vel til beit ar og skjóls
í byljótt um veðr um, ekki síst þeg ar
haustrign ing ar geysa og þeg ar tíð er
vot viðra söm. Þá ræsa bakk arn ir við
ó sana sig mjög vel og þola á gang
stór grip anna. Kýrn ar ganga úti all­
an árs ins hring. Þær eru að bera frá
apr íl til loka júní. Að eins er ung viði
og þeir grip ir sem eru í upp eldi sem
hafð ir eru inni í húsi.
„Ann ars er það bara yfir há sum­
ar ið sem kýrn ar eru á beit inni og
líta þá ekki við heyi. Strax og blotn­
ar og kóln ar vilja þær hey. Ég gef
þeim alltaf út í hag ann og þeg ar líð­
ur á haust ið má segja að þær standi í
heyi. Grund völl ur inn fyr ir því að fá
góð ar af urð ir er að spara ekki fóð ur­
gjöf ina. Við gef um kálf un um kjarn­
fóð ur, bygg sem við rækt um sjálf,
og hrat sem við fáum frá öl gerð inni
Miði í Stykk is hólmi. Fáum það an
eitt tonn af hrati í hverri viku,“ seg­
ir Sig ur björn.
Holda grip irn ir
stækka hrað ar
Þeg ar blaða mað ur Skessu horns
var á ferð inni á Leiru læk í síð ustu
viku var það á fyrsta vot viðr is deg in­
um í lang an tíma. Það hent aði Sig­
ur birni bónda á gæt lega því hann
var einmitt að bíða eft ir því að háin
sprytti nægj an lega. „Við erum kom­
in með um 1400 rúll ur en þurf um
helst að ná 2000 til að vera trygg
með fóð ur,“ seg ir hann.
Í nýja fjós inu er mann geng ur
gang ur með fram öll um út veggj um,
sem nýt ist ef flytja þarf til gripi. Í
miðju hús inu er fóð ur gang ur þar
sem hægt er að gefa með drátt ar vél.
„Það er mesta bylt ing in að losna
við mokst ur og hjól böru akst ur. Það
er sjálf sagt með mig eins og marga
ís lenska bænd ur, að mað ur fer ekki
að nota haus inn fyr ir en skrokk ur­
inn er bú inn,“ seg ir Sig ur björn.
Á Leiru læk eru núna 63 holda­
kýr með kálf um. Und ir þær eru líka
ald ir kálf ar af ís lensku kyni og kaup­
ir Leiru lækjar bú ið tals vert af kálf­
um frá öðr um bænd um. Einnig eru
kálf ar sett ir und ir kálfa fóstru (fóst­
ur móð ur) í fjósi, sem skammt ar í
gegn um tölvu stýrt tæki upp leyst
mjólk ur duft allt upp í 5­6 sinn um á
dag. Kvíg ur í upp eldi eru 25 tals ins
og alls eru ung naut in vel yfir hund­
r að. Sig ur björn seg ir að stefnt sé á
að slátra 10­12 grip um í hverj um
mán uði.
„Það er tölu verð ur mun ur á
holda grip un um og þeim ís lensku.
Þó þeir séu að fá ná kvæm lega sama
fóðr ið, vex blend ing ur inn miklu
hrað ar og fyll ing in í öll um vöðv­
um verð ur mun betri, en bragð og
gæði er það sama. Við get um lát­
ið holda naut in í slát ur hús 18 mán­
aða en kálf ar af ís lensku kyni eru oft
um 22 mán aða þeg ar þeir eru til­
bún ir til að fara. Það er því aug ljóst
að það er miklu hag kvæmara fyr­
ir okk ur að fjölga holda grip un um
eins mik ið og við mögu lega get­
um,“ seg ir Sig ur björn. Auk þessa
bú stofns eru á Leiru læk 30 hross og
140 kind ur.
Kom á fjórð ungs mót ið
og sneri ekki aft ur
Sig ur björn er Skag firð ing ur að
ætt og upp runa. „Ég frétti af því
að af kvæmi hryssu sem ég hafði
selt hing að vest ur yrði til sýn ing­
ar á Fjórð ungs móti á Kald ár mel­
um. Þetta var sum ar ið 1988. Ég fór
á mót ið en segja má að ég hafi ekki
snú ið til baka. Ég kynnt ist á mót inu
kon unni minni Guð rúnu Sig urð ar­
dótt ur frá Ur riðaá. Ég flutti hing­
að vest ur um haust ið. Við bjugg um
á Ur riðaá fyrsta vet ur inn en keypt­
um svo Leiru læk. Það var fjár bú á
Ur riðaá, en við breytt um sauð fjár­
kvóta í mjólk þeg ar við byrj uð um
hér bú skap og vor um mest í mjólk­
ur fram leiðslu lengi vel, með svona
22 mjólk andi kýr. Þessu til við bót­
ar höfð um við dá lít ið af sauð fé og
hrossa rækt höf um við alltaf ver ið
með, en segja má að þar hafi gæð­
in auk ist og magn ið minnk að síð­
ustu árin. Að auki höf um við skipu­
lagt og selt sum ar bú staða land á Ur­
riðaá.
Með mjólk ur fram leiðsl unni vor­
um við líka með gripi í upp eldi og
til slátr un ar og um alda mót in var
þetta orð ið það mik ið hjá okk­
ur að það var orð ið spurn ing in um
að fara al far ið í þetta og þá byggja
í sam ræmi við það. Sú varð út kom­
an. Kon an mín treysti reynd ar ekki
á að ég myndi vera al veg til bú inn
í þessa breyt ingu, enda var búið
að skipta um liði í báð um hnján­
um á mér og kom ið tals vert við hald
á karl inn. Þess vegna vildi hún fá
syst ur dótt ur sína og henn ar mann
inn í fyr ir tæk ið,“ seg ir Sig ur björn í
gam an söm um tón.
Að spurð ur í lok in hvern ig hon­
um lít ist á fram hald ið í bú skapn­
um seg ir hann: „Mér líst nátt úr lega
ekk ert á að við för um í Evr ópu sam­
band ið. En ég sé ljós í myrkr inu
og er þeg ar kom inn með í hug ann
næsta verk efni hér ef okk ur tekst að
kom ast vel í gegn um þessa fjár fest­
ingu,“ seg ir Sig ur björn á Leiru læk.
þá
Nauta kjöt frá Leiru læk selt beint frá býli
Eitt fyrsta fjós á land inu fyr ir ung neyti til nauta kjöts fram leiðslu tek ið í notk un fyrr á ár inu
Kúa hóp ur á bökk um Langár.

Eig end ur Mýra nauts ehf kynntu fram leiðslu sína á kaup fé lags deg in um í Borg ar nesi á Sum ar há tíð fyr ir skömmu. Sig ur björn
Garð ars son og Guð rún Sig urð ar dótt ir á Leiru læk á samt með eig end um sín um í fé lag inu Hönnu Sig ríði Kjart ans dótt ur og And­
ers Larsen úr Borg ar nesi og börn um þeirra. Ljósm. mm
Sig ur björn í nýja fjós inu á Leiru læk.
Hún var á beit nið ur við ósa Langár kýr in sem er und ir stað an
í kjöt fram leiðsl unni hjá Mýra nauti. Krút tý heit ir hún og er 17
vetra, en hún hef ur bor ið 15 kálf um og alið upp aðra ell efu.
Séð heim að Leiru læk.