Skessuhorn - 12.08.2009, Blaðsíða 18

18 MIÐVIKUDAGUR 12. ÁGÚST
Æði margt var það
sem Stef án Jóns son
frétta mað ur orti fyr­
ir munn Jóns Pálma­
son ar á Akri og ör­
ugg lega minnst af
því sem mér er til­
tækt. Ein hvern tím ann kvað hann
fyr ir munn Jóns:
Fríð ur him inn fag ur blár,
fest ing yfir mín um ranni.
Grána á mér gis in hár,
göml um og þreytt um al þing is­
manni.
Jón var sjálf ur prýði lega hag mælt­
ur og eitt sinn er sýn ing ar stóðu yfir
á leik rit inu „Kon ur ann arra“ fyr ir
margt löngu, mætti kunn ingi Jóns
hon um á götu og spurði hvert ferð­
inni væri heit ið því hon um sýnd ist
nokk ur asi á Jóni. Svar ið kom um
hæl:
Flýti ég mér og fer af stað
fyllt ur glæst um von um.
Ég hef keypt mér að gang að
ann arra manna kon um.
Jón hafði lengi að set ur á Vest ur­
göt unni í Reykja vík yfir þing tím­
ann og var til húsa á annarri hæð en
versl un á þeirri neðri. Nú bar svo
við að Júl í us Hav steen sýslu mað­
ur Þing ey inga hugð ist heim sækja
Jón en hafði ekki kom ið þar áður.
Er fund um þeirra bar sam an seg ir
Jón: „Þér hef ur geng ið bæri lega að
rata?“ „Það var nú ekki hægt ann­
að,“ svar aði Júl í us; „ Þetta er svo vel
merkt hjá þér.“ En á neðri hæð inni
var drengja fata versl un in NONNI
merkt með stærð ar ljósa skilti.
Gjarn an var á þeim árum smá­
veg is ríg ur milli Sunn lend inga og
Norð lend inga og ein hvern tím ann
kvað Jón:
Brekk ur sækja aldrei á
þó yf ir læti kunni.
­ Sunn lend ing ar sveima á
sál arflatneskj unni.
Ein hvern tím ann á stóraf mæli
Páls Ís ólfs son ar þótti Stef áni Jóns­
syni það með öllu ó til hlýði legt að
Jón skyldi ekki minn ast hans með
ein hverj um hætti en Jón var þá for­
seti sam ein aðs þings og hátt sett ur í
Sjálf stæð is flokkn um sem ó neit an­
lega hafði á þeim tíma veru leg ítök
í Morg un blað inu. Stef án gekk því í
verk ið og hringdi nið ur á Morg un­
blað með rödd Jóns og óskaði eft ir
því að birt yrði eft ir far andi af mælis­
kveðja:
Ó ­ það læt ég ekki ­gert,
af­ ég ­mæli syng um
og tóna kálfinn tölu vert
teit ur dansa kring um.
Fyr ir margt löngu réðst sú kunna
söng kona Stein unn Bjarna dótt­
ir sem ráðs kona norð ur í Eyja fjörð
og hafði þar með al ann ars svo lít­
inn garð skika og setti nið ur kart öfl­
ur fyr ir eig in reikn ing. Þeg ar leið að
hausti gerði næt ur frost og sá nokk­
uð á grös um en Stein unn var bjart­
sýn sem endranær og taldi allt í lagi
með an stöngl arn ir féllu ekki. Þá
kvað Magn ús Snæ bjarn ar son:
Þó kali kart öflu lend ur
og kreppi að ís lensk um son um.
­ Með an stöng ull inn stend ur
á Stein unn á vexti í von um.
Bú fjár á burð ur hef ur lengi þótt
góð ur í garða og reynd ar lengi vel
ekki um svo margt ann að að ræða.
Kannske þang og fisk slóg við sjáv­
ar síð una. Jón Sig urðss son í Skolla­
gróf mok aði án efa mikl um skít um
dag ana og taldi það sér lega gott fyr­
ir bæði and lega og lík am lega heilsu
sína. Ein hvern tím ann kvað hann:
Ekki þarf sköp um að skipta
skarts ins kvein ég lít,
því hug an um hátt má lyfta
þó hend urn ar moki skít.
Og síð ar á æv inni orti hann
þessa:
Hægt að ósi feigð ar flýt
fátt ég um það skrifa.
Með an ég get mok að skít
mun ég glað ur lifa.
Jón var þekkt ur hrossa rækt ar mað­
ur og fór gjarn an sín ar eig in leið ir
í rækt un inni enda virð ist mér það
sam eig in legt með þeim sem hafa
náð góð um ár angri í hrossa rækt
á und an förn um ára tug um að þeir
hafa ekki lát ið aðra segja sér hvað
þeir ættu að gera. Þor vald ur Árna­
son var nokk ur frum kvöð ull í því að
reikna út kyn bóta mat fyr ir skepn ur
en Jón tók öll um slík um vís ind um
með tölu verðri var úð þó þeir Þor­
vald ur væru á gæt ir kunn ingj ar og
ein hvern tím ann orti hann:
Ég minn eig in valdi veg
vörn um skal því flíka.
Tölvu ­ Valda tigna ég
tals vert mik ið líka.
Hesta ferða lög hafa not ið vax andi
vin sælda á und an förn um árum enda
kynn ast menn land inu með tölu­
vert öðr um hætti af hest baki en úr
bif reið og sjón ar horn ið verð ur oft
ann að. Lár us Salómons son orti um
fjalla feg urð ina en reynd ar frá sjón­
ar horni Reyk vík ings ins og vænt an­
lega að vetri til:
Heið an kalla him inn má
og hæð ir mjall ar túna.
Ó hve fal legt er að sjá
upp til fjalla núna.
Esj an mjall ar bún ing ber
björt og fal leg svona.
Akra fjall ið á nægt sér
út til snjallra sona.
Fjöll in gægj ast gyllt á brá
í geisla sæj um hökli
glamp ar hlæja örir á
öldn um Snæ fellsjökli.
Nú sést varla nokk urt ský,
nú að hall ar kveldi,
hvíla fjalla hvarm ar í
hvít um mjall ar feldi.
Ein hvern tím ann var sagt um
Hrút firð inga að þeir væru auð­
þekkt ir úr fjöld an um því þeir væru
svo veð ur barð ir en um þá kvað
Bjarni frá Gröf:
All ir grút ar okk ar lands
eru í Hrúta firði,
þó er ekki út lit hans
eld hús klúta virði.
Það hef ur lengi loð að við ung­
linga, vafa laust bæði í Hrúta firði
og ann ars stað ar, að þeim þyk­
ir skemmti legra að leggja hönd að
verki ein hvers stað ar ann ars stað ar
en heima hjá sér. Sömu leið is þætti
mér ekki ó trú legt að stelpu krökk um
þætti eft ir sókn ar verð ara að passa
önn ur börn en systk ini sín. Vænt­
an lega hef ur það ver ið um eða fyr ir
miðja síð ustu öld sem Ó lína Ó lafs­
dótt ir frá Hlað hamri í Hrúta firði
kvað um bróð ur sinn sem hún þurfti
að líta eft ir. Alla vega mun þetta hafa
skeð fyr ir tíma allra Rauða kross
nám skeiða:
Matthías(s) með magr an rass
mik ið trassa feng inn
úti skass ast eins og hlass.
ég má passa dreng inn.
Magn ús Snæ dal, son ur Rós bergs,
var ung ur mað ur þeg ar hann eign­
að ist sína fyrstu bif reið sem vafa­
laust hef ur ver ið bæði öldruð og af
sér geng in og án efa í lík um gæða­
flokki og þær bif reið ar sem ung­
ir menn keyptu allt til tíma góð ær­
is ins. Um þetta öku tæki sitt kvað
hann:
Lúx ­ er þetta orð inn ­ us
að eiga ­reið svo lipra bif­
Lasa­ Krist ur leyfði ­rus
að lifna, trú ar­ fyr ir ­hrif.
Á tíma bili var mjög rætt um eft ir­
laun og starfs loka samn inga og sýnd­
ist sitt hverj um um það sem fleira en
ó ljóst hverj ir starfs loka samn ing ar
okk ar verða við héð an för ina. Krist­
ján Schram kvað um sín eft ir laun:
Þó ég marga þoli raun
og þreyt ist heims í kífi
fæ ég ef laust eft ir laun
í öðru og betra lífi.
Með þökk fyr ir lest ur inn,
Dag bjart ur Dag bjarts son
Hrís um, 320 Reyk holt
S 435 1189 og 849 2715
dd@simnet.is
Vísnahorn
Þó er ekki út lit hans - eld hús klúta virði
„Já, rétt er það. Þrjár ár hérna
á Vest ur landi tengj ast veiði skap
mín um hvað mest, það eru Flóka,
Flekku dalsá og Laxá í Leir ár sveit,“
seg ir Hjálm ar Árna son fyrr ver andi
skóla meist ari og þing mað ur og nú­
ver andi fram kvæmda stjóri hjá Keili
í sam tali við Skessu horn. Nú þeg­
ar veiði tím inn er hálfn að ur hef­
ur hann ver ið við veið ar í tveim ur
þess ara áa, Flóku og Flekku dalsá,
Laxá í Leir ár sveit er seinna í sum­
ar. Við feng um Hjálm ar til að segja
okk ur lít ið eitt af veiði reynslu sinni
hér í lands hlut an um.
„Um hríð stund aði ég Grímsá en
firrt ist við hana með an stór maðka­
veið in var stund uð þar. Eft ir nokk­
urra vikna flugu veiði kom holl sem
tók þetta 2­300 fiska á á þrem ur
dög um. Og svo átt um við að koma
í kjöl far ið. Þetta var eng um bjóð­
andi og síst ánni sjálfri. Segja má
að við fé lag arn ir höf um far ið í fýlu
og hætt um á miðri vakt að veiða í
Grímsá. Núna mun Þor steinn á
Skálpa stöð um vera bú inn að koma
skikki á veiði skap inn í Lund ar­
reykja daln um svo aldrei er að vita
nema við reyn um að sverma þang­
að aft ur,“ seg ir Hjálm ar í upp hafi
sam tals ins.
Ást við fyrstu sýn
í Flóku
„Fyr ir til vilj un byrj aði ég að veiða
í Flóku. Í ár daga veiði mennsk unn­
ar þvæld umst við fjór ir fé lag ar á
milli vatns falla og gekk lít ið enda
lærð um við aldrei á neina á. Eft­
ir einn mislukk að an túr inn á kváð­
um við að taka eina á fyr ir og reyna
að læra á hana. Kefl vík ing ar höfðu
veitt lengi í Flóku og mig rám aði í
að hafa heyrt vel af henni lát ið. Svo
hún varð fyr ir val inu. Áður en að
fyrstu ferð kom árið 1989 hringdi
ég í höfð ingj ann á Múla stöð um,
Ingv ar Ingv ars son. Er skemmst frá
því að segja að í um tveggja klukku­
tíma sím tali leiddi hann mig um ána
frá efsta stað til hins neðsta. Allt
var skráð á blað og síð an prent að í
tíma rit Stang veiði fé lags Kefla vík ur.
Þess ar leið bein ing ar dugðu vel því
all ir feng um við fisk um sum ar ið.
Síð an hef ég far ið þang að á hverju
sumri, stund um allt að þrisvar sinn­
um. Flest ir úr fjöl skyldu minni
og vina hópi hafa feng ið Mar íu laxa
sína í Flóku og þang að fer ég alltaf
í fyrstu veiði ferð á sumr in. Segja
má að þetta hafi orð ið ást við fyrstu
ferð.“
Ekki auð veidd
„ Flóka bless un in er dyntótt og
er afar krefj andi en um leið við­
kvæm á. Senni lega er hún kona í
á lög um enda stýrt af mik illi drottn­
ingu, góðri vin konu minni ­ Ó löfu
í Nýja bæ. En reynd ar er ég al veg
gátt að ur á hon um Gísla Ein ars­
syni að vera ekki bú inn að fara út
og suð ur með Ó löfu. Fjöl breyti­
leiki ger ir Flóku að skemmti legri
veiðiá sem og dynt ir. Hún breyt ir
sér mik ið milli ára þannig að menn
læra vel að lesa vatn ið í henni. Mér
finnst at hygl is vert að Flóka hef ur
aldrei ver ið jafn gjöf ul og síð ustu
árin, ekki síst eft ir að menn hættu
að fikta í henni með fyr ir drætti og
ves eni en leyfðu henni sjálfri að ala
sig á seið um. Síð an hef ur allt leg ið
upp á við í henni.“
Hjálm ar seg ir að upp á haldsveið­
stað ur sinn í Flóku sé flati steinn inn
í Pokagljúfri neð an við rör ið. „Það
eru einu skipt in sem ég veiði orð ið
á maðk, enda frá bært að glíma þar
við sterka og ný gengna fiska í hörð­
um straumi. Reynd ar tel ur son­
ur minn að „hitch“ eigi ekki síð ur
við þar og vill fá mig til að leggja
maðka stöng inni. Þá er Hjálm foss
ein skemmti leg asta flugu breiða
sem mað ur kemst í og ekki spill­
ir hvað er gam an að fylgj ast með
viður eign inni í tær um hyln um. Því
mið ur er For mað ur lík lega ó nýt ur
í bili og Stór eyri hef ur lát ið á sjá.
Ann ars eru eyr arn ar í efri hlut an um
hver annarri skemmti legri til veiði.
Mig dreym ir hins veg ar um að fá að
vita hvers vegna Rang ur gef ur ekki
meiri afla en raun ber vitni. Í raun
er þetta fal leg asta flugu breiða á Ís­
landi, fyr ir aug að, en því mið ur ekki
gjöf ul að sama skapi. Viti ein hver
skýr ing una þá væri gam an að heyra
hana.“
Hætti klukk an 10 með
full an kvóta
„Laxá í Leir ár sveit hef ég stund­
að í yfir 20 ár. Þar er veiði fé lagi
minn oft ast Gest ur Jóns son, æsku­
vin ur minn. Fyr ir til vilj un líka
byrj uð um við að veiða þar, þökk
sé Jóni og Hjör dísi á Eyri. Síð an
mæt ir þar alltaf sami hóp ur inn á
hverju hausti. All ir eru þar Fram­
sókn ar menn, a.m.k. í veiði hús inu,
enda skil yrði til að kom ast með. Í
hvert sinn upp lif um við ein hver
æv in týri í Laxá og yrði of langt mál
upp að telja. Enn kem ur fjöl breyti­
leiki í veiði stöð um upp í hug ann en
Mið fells fljót ið er ör ugg lega lang­
flottasta og gjöf ulasta breiða í ver­
öld inni. Þar get ur mað ur al gjör­
lega upp lif að hæstu hæð ir veið inn­
ar. Þá er fram eft ir sumri gjör sam­
lega un aðs legt að veiða Lax foss inn
og hylj ina þar ofan og neð an við.
Hef til dæm is aldrei séð aðra eins
sjón og í Lax fossi síð ast lið ið sum ar.
Þá urð um við Jón Gunn ar að hætta
klukk an 10 einn morg un inn af því
við vor um komn ir með kvót ann.“
Lands lag ið við Flekku
ó við jafn an legt
„ Flekka varð svo enn ein vest­
lenska áin sem gleypti mig,“ seg­
ir Hjálm ar. „Við fór um þang að
líka fyr ir til vilj un nokk ur ár í röð
og urð um svo hrif in að við keypt­
um okk ur hlut í jörð þar. Ég seldi
nú fljótt minn part enda ekki mik­
ill smið ur. För um þang að hins veg­
ar ár lega og eig um frá bær ar stund ir
í Flekku. Síð ustu árin er þetta orð­
in fjöl skyldu ferð enda börn in orð­
in stór og sum með blæð andi veiði­
dellu. Um versl un ar manna helg­
ina síð ustu fengu t.d. þrír úr fam­
il í unni Mar íu lax ana sína í Flekku.
Nán ar til tek ið í Torfu nes fossi sem
hef ur ver ið frem ur góð ur við okk­
ur öll árin. Um hverfi og lands lag ið
við Flekku er með því fal legra sem
mað ur upp lif ir og þeg ar við bæt­
ist góð veiði með fjöl skyldu og vin­
um þá er nú orð ið stutt til himna,“
sagði Hjálm ar að lok um.
gb
Hjálm ar að landa ein um silfruð um í kvöldsól inni við Flóku.
Hjálm ar á sín ar upp á halds veiði ár á Vest ur landi