Skessuhorn - 28.04.2010, Blaðsíða 14

14 ÞRIÐJUDAGUR 28. APRÍL
Hjón in Ein ar Páls son og Krist­
jana Jóns dótt ir keyptu hluta fé lag­
ið Sól hvörf ehf. af Sölu fé lagi garð­
yrkju manna í árs lok 2008. Sól hvörf
er fé lag sem á og rek ur gróðr ar­
stöð ina Sól byrgi í Reyk holts dal, en
sú stöð hvíl ir á göml um merg og er
með fyrstu garð yrkju stöðv un um í
hér að inu. Áður en þau keyptu býl­
ið höfðu þau leigt það í tæp lega eitt
ár til að kynn ast stað hátt um; garð­
yrkj unni og sveit inni áður en lagt
yrði í fjár fest ingu sem vissu lega er
stór fyr ir ungt barna fólk. Ein ar og
Nanna, eins og frú in er jafn an köll­
uð, höfðu ekki kynnst garð yrkju af
þessu tagi áður en þau fluttu í sveit­
ina, en þau eru mik il nátt úru börn
og kannski er það einmitt mik il­
væg ast af öllu. Þau eru hins veg ar
dug leg að leita sér að stoð ar fag fólks
til að efla þekk ingu sína sem garð­
yrkju bænd ur. Þau hafa nú leigt fyr­
ir tæk inu ORF Líf tækni 2700 fer­
metra gróð ur hús und ir bygg rækt un
en í öðr um gróð ur hús um eru þau að
fram leiða ýms ar teg und ir af græn­
meti. Þau stefna nú í vor á að hefja
sölu á af urð um „ beint frá býli“ og
ætla að koma fyr ir sjálfs af greiðslu­
stöð við af leggjar ann þar sem fólk
get ur keypt sér ferskt græn meti
strax og ferða tím inn hefst.
Á hött un um eft ir bú jörð
„Ég var á sjó og kon an vann
hjá Póst in um áður en við tók um
þá á kvörð un að rífa okk ur upp og
flytja í sveit ina. Fjöl skyld an mín
hef ur búið í Vest manna eyj um síð an
1985 en Nanna er úr Reykja vík. Það
hafði lengi ver ið draum ur okk ar að
kom ast í sveit. Ég hafði sem barn
og ung ling ur ver ið í sveit í ell efu
sum ur og einn vet ur, með al ann ars
und ir Eyja fjöll um og á Rang ár völl­
um. Við vor um sum ar eft ir sum ar
búin að aka um sveit ir lands ins og
skoða þær eign ir sem voru til sölu
og láta okk ur dreyma. Á þeim árum
var jarða verð orð ið upp sprengt og
því ekki á færi venju legs barna­
fólks eins og okk ar að kaupa jörð
með blönd uð um bú skap eins og
draum ur okk ar hafði stað ið til,“
seg ir Ein ar í upp hafi sam tals okk­
ar. Nanna bæt ir því að hún hafi þó
haft „ græna fing ur“ og ekki sak aði
það. Þeg ar þau hafi síð an far ið að
skoða hugs an leg kaup á garð yrkju­
stöð inni Sól byrgi þá hafi það reynst
sú fjár fest ing sem væri við ráð an leg­
ust fyr ir fjár hag inn. „Þeg ar Sölu fé­
lag ið, sem átti jörð ina, sam þykkti
að taka íbúð sem við átt um í Vest­
manna eyj um upp í kaup verð ið þá
á kváð um við að slá til. Rest in var að
stór um hluta yf ir taka lána. Það var
því að hrökkva eða stökkva og við
á kváð um að slá til jafn vel þó banka­
hrun ið hafi ver ið búið að ríða yfir
þarna í des em ber 2008.“
Búið að sá byggi
Ein ar seg ir að hann hafi alltaf
þrif ist illa á hefð bund inni „átta
til fimm“ vinnu og því hafi hug ur
þeirra leit að í sveit ina þar sem eig­
end urn ir ráða öllu og eru um fram
allt sín ir eig in herr ar. Börn in hafi
ver ið spennt, þó stund um renni á
þau tvær grím ur í dag þeg ar mest
er að gera á bú inu. „Við þekkt um
sára lít ið til garð yrkju áður en við
kom um í Sól byrgi eft ir ára mót­
in 2008 og höf um svo lít ið þurft að
fikra okk ur á fram. Garð yrkju bænd­
ur hér hafa hins veg ar ver ið af skap­
lega dug leg ir að segja okk ur til og
leið beina og þetta hef ur því geng­
ið al veg þokka lega fram að þessu.
Við höf um mik ið nýtt tím ann til að
gera við hús in og færa um hverf ið í
þokka legt horf,“ segja þau.
Ó hætt er að segja að fjöl breytt
rækt un sé stund uð í Sól byrgi. Fyrst
ber að nefna að nú er búið að sá
byggi í stærsta gróð ur hús ið, sem er
um 2.700 fer metr ar, og verða þau
verk tak ar við þá rækt un fyr ir fyr­
ir tæk ið ORF Líf tækni. Úr bygg­
inu verða unn in sér virk prótein fyr­
ir lækn is rann sókn ir, lyf og ann an
iðn að hjá ORF. Kerf ið bygg ir á því
að nýta fræ bygg plönt unn ar sem
smiðju fyr ir þessi prótein. „Okk ur
fannst þetta mjög á huga vert, þetta
hef ur at vinnu sköp un í för með sér
og verð ur von andi arð söm út flutn­
ings vara þeg ar fram líða stund ir.
Ekki veit ir þjóð ar bú inu okk ar af!
Nú hafa feng ist til skil in leyfi fyr ir
rækt un inni frá Um hverf is stofn un
og sveit ar fé lag inu og verð ur spenn­
andi að fylgj ast með hvern ig sjálf
rækt un in geng ur. Það er hins veg­
ar leið in legt hversu nei kvæð um­
ræð an hef ur ver ið um erfða breytt
bygg á síð ustu árum og bygg ir hún
að ég held mest á for dóm um en þó
fyrst og fremst þekk ing ar leysi fólks
á erfða breytt um mat væl um,“ seg­
ir Ein ar og und ir strik ar að á stæða
þess að far ið er að rækta erfða breytt
bygg hér á landi sé sú stað reynd að
eng ar lík ur eru á að bygg kom ist í
nátt úr una til meng un ar, ekki síst
þar sem rækt un in fer fram inn an­
húss.
Reyna fötu rækt að
græn meti
Í þeim hluta gróð ur hús anna sem
bygg rækt in er ekki, eða um 2.400
fer metr um, fram leiða þau Ein ar og
Nanna nú ýms ar gerð ir græn met­
is. Gul ræt ur, tómat ar, agúrk ur, sal at
og kúr bít ur eru helstu teg und irn ar.
Þeg ar blaða mað ur staldr aði við hjá
þeim um helg ina var all nýstár leg
til raun að hefj ast. Hún fólst í því
að hengja upp und ir loft í gróð ur­
hús un um föt ur með vikri. Búið er
að bora gat neð ar lega á hlið hverr ar
föt u og í gegn um þetta gat hang ir
agúrku planta sem síð ar verð ur lát in
vaxa yfir vír. „Við próf uð um þetta
lít ils hátt ar í fyrra svona sem til raun.
Nú verð um við með um 1.000
„fötu plönt ur“ í hús un um. Föt urn­
ar gát um við feng ið hjá Gunn ars
majo nesi fyr ir ekk ert. Kost ur inn
við þetta er fyrst og fremst sá að við
erum að nýta rým ið í gróð ur hús un­
um bet ur en að vera ein ung is með
gul ræt ur í jörð inni, þær taka ekki
mik ið pláss á hæð ina. Föt urn ar með
gúrku plönt un um hanga síð an fyr­
ir ofan gul ræt urn ar. Að vísu er ekki
auð velt að um gang ast gúrku plönt­
urn ar til að byrja með þar sem gul­
ræt urn ar eru nán ast yfir öllu gólf­
inu, en það tekst samt,“ sagði Ein­
ar. Hann seg ist ætla að verða með
ein falda rækt un á gul rót um þetta
árið en þær séu yf ir leitt tekn ar upp
um þrem ur mán uð um eft ir sán­
ingu. Hann hafi reynt í fyrra sum­
ar að vera með tvö falda upp skeru
og sá aft ur um mitt sum ar, en tölu­
vert vanti upp á að birt an sé nægj­
an lega mik il til að hægt sé að rækta
þær þeg ar líð ur fram á haust ið.
Sal at í stað inn fyr ir fisk
í plöt un um
En hag kvæmn ina eða öllu held ur
nýtn ina er víð ar að finna í gróð ur­
hús un um í Sól byrgi. Í tveim ur eldri
gróð ur hús anna rækta þau Ein ar og
Nanna sal at í bökk um. Bakk arn­
ir eru ekki hefð bundn ir því þetta
eru ál bakk ar úr göml um plötu fryst­
um fyr ir fisk sem Ein ar keypti. Sal­
at ið vex hins veg ar á gæt lega í þeim.
Milli gömlu gróð ur hús anna er síð­
an ver ið að und ir búa að koma fyr­
ir rör um í jörð inni þang að sem af­
falls vatn ið af gróð ur hús un um verð­
ur leitt til upp hit un ar. Þar segj ast
þau gera ráð fyr ir að verði á gætt að
rækta græn meti.
Sala beint frá býli
Græn met ið sem nú er í rækt­
un í Sól byrgi hyggj ast þau Ein­
ar og Nanna selja að stór um hluta
við af leggjar ann. „Hér um sveit ina
fer ó trú lega mik ill fjöldi ferða fólks.
Við gerð um í fyrra sum ar lít ils hátt ar
til raun með að bjóða græn meti til
sölu úti við veg og það er svo skrít­
ið að nán ast all ir borga þótt um
sjálfs af greiðslu sé að ræða. Þeg ar
fólki er treyst þá stend ur það und­
ir slíku trausti og vill ekki láta gera
sig að þjófi fyr ir smá aura. Það þarf
fleiri núll fyr ir aft an upp hæð ina til
að fólk fari að hugsa um þjófn að,“
seg ir Ein ar.
Nanna seg ir að þau hafi fyrst
kynnst svona sjálfs af greiðslu á
græn meti þeg ar þau voru á ferð á
Flúð um í Hruna manna hreppi og
hafi strax hrif ist af svona milli liða­
laus um við skipt um. „Við leggj um
þess vegna á herslu á fjöl breyti leika
í rækt un inni hjá okk ur og þarna úti
við veg get ur fólk því keypt í sum ar
gúrk ur, tómata, sal at, kúr bít og gul­
ræt ur. Kannski fjölg um við hæn un­
um okk ar og selj um egg líka, hver
veit,“ bæt ir Nanna við að end ingu.
mm
Ind versk menn ing ar há tíð var á
Safna svæð inu á Akra nesi í síð ustu
viku. Í Stúku hús inu var sett upp
sýn ing auk þess sem boð ið var upp
á jóga kynn ingu og bíó sýn ing ar. Á
sum ar dag inn fyrsta var boð ið upp
á smökk un á ind verskri mat ar gerð,
Henna máln ingu og Sari mát un auk
bíó sýn ing ar í Garða kaffi þar sem
sýnd var kvik mynd in Taal. Á föstu­
deg in um heim sótti svo sendi herra frú
Ind lands leik skól ann Vall ar sel og um
kvöld ið var bíó sýn ing í Garða kaffi og
þá sýnd kvik mynd in Ya dein. mm
Þessi frá bæru börn á Akra nesi
héldu tombólu og söfn uðu 4.346
kr. sem þau færðu Rauða kross in­
um til hjálp ar starfa. Rauði kross­
inn þakk ar þeim af öllu hjarta fyr­
ir þeirra mik il væga fram lag. Í efri
röð: Hel ena Dögg, Þór Ll or ens
og Hulda Sig ríð ur. Neðri röð: Vil­
borg Lind og Mar ía Dís. Á mynd­
ina vant ar Berg lindi Björk.
Ung ir garð yrkju bænd ur og ó hrædd ir við nýj ung ar
Í heim sókn hjá Ein ari og Nönnu í Sól byrgi í Reyk holts dal
Nanna og Ein ar, garð yrkju bænd ur í Sól byrgi í Reyk holts dal.
Ein ar að hengja upp föt urn ar með agúrku plönt un um og elsta
dótt ir þeirra hand lang ar þær til föð ur síns. Und ir eru síð an
rækt ar leg ar gul ræt ur.
Sal at ið þrýfst á gæt lega í gömlu ál bökk un um sem áður voru hluti frysti kerf is
fyr ir fisk.
Eft ir að leyfi yf ir valda fékkst er nú búið að sá byggi
í stærsta gróð ur hús ið í Sól byrgi. Garð yrkju bænd ur
verða nú verk tak ar hjá ORF Líf tækni.
Söfn uðu fyr ir RKÍ
Að stand end ur ind verskra daga og
gest ir. Ljósm. Hilm ar Sig valda son.
Ind versk ir dag ar á Skaga
Frá mark að in um í Stúku hús inu.
Ljósm. Edit Ómars dótt ir.