Skessuhorn


Skessuhorn - 23.06.2010, Blaðsíða 16

Skessuhorn - 23.06.2010, Blaðsíða 16
16 ÞRIÐJUDAGUR 23. JÚNÍ Þeg ar kom ið er inn í Byggða safn Dala manna í kjall ara skóla bygg ing­ ar inn ar á Laug um í Sæl ings dal blas­ ir við skonsa þar sem í for grunn in­ um eru skór; vinnu skór til úti vinnu, tré kloss ar til inni vinnu, gúmmí­ boms ur hent ug ar í rign ing ar tíð og ann að skótau. Það er rétt eins og þarna hafi ein hver rétt brugð ið sér frá. Inn an við í skons unni eru síð­ an vegg ir og borð þak ið tré smíða­ á höld um. Val dís Ein ars dótt ir safn­ vörð ur seg ir að þetta sé það sem stofn andi og „fað ir byggða safns­ ins,“ Magn ús Gests son húsa smið­ ur og kenn ari skildi eft ir sig. „Og þarna er nátt úr lega út varp ið og hraðsuðu ket ill inn sem hann hafði með sér í vinn una,“ sagði blaða­ mað ur og benti á tæki á hef il bekkn­ um. „Nei, nú verð ég að leið rétta,“ sagði Val dís. „Magn ús bjó nefni­ lega hérna í kjall ar an um í um 20 ár eft ir að safn ið var opn að. Sag an bak við stofn un safns ins og sér stak lega þátt ur Magn ús ar er merki leg ur og ég reyni mik ið að halda því á lofti,“ bæt ir Val dís við. Ým is legt for vitni­ legt bar fyr ir augu blaða manns Skessu horns í heim sókn í Byggða­ safn Dala manna að Laug um í Sæl­ ings dal í vik unni sem leið. Best varð veitta leynd ar mál ið „Ég segi að best varð veitta ger­ semi og leynd ar mál Dala manna, sé safn ið hér. Hérna varð veit um við sögu Dal anna og Dala manna. Það má segja að mik il saga sé á bak við hvern grip hérna og ég er í raun að upp götva nýja sögu á hverj um degi. Mitt mottó er að beina leið sögn að gest um safns ins ef ég hef nokkurn tíma til þess. Það er ekki hálft gam­ an að skoða muni ef ekki er kunn sag an á bak við þá, þótt hér séu yf­ ir leitt góð ar merk ing ar á hlut um dug ar það ekki til. Ég kalla þetta „á genga leið sögn“ og svo læri ég oft heil mik ið af gest um sem hing­ að koma.“ Val dís seg ir starf ið sem Magn­ ús Gests son vann við söfn un muna og upp bygg ingu safns ins á sín­ um tíma hreint ó trú legt. „Safn ið á miklu fleiri muni en hægt er að sýna hér. Hús næð ið þyrfti að vera stærra. Ég er búin að grynnka tals­ vert á, en samt má segja að sýn ing­ ar að stað an sé yf ir hlað in og ef leið­ sögn um safn ið er ekki góð er hætta á að ým is legt fari fram hjá gest um. Ég held samt að hluti af töfr um safns ins sé hvað það er yf ir hlað ið mun um.“ Fylgd ist með upp bygg ing unni Val dís seg ir að þeg ar Magn ús byrj aði að safna mun um og vann að upp bygg ingu safns ins á Laug­ um hafi hún ver ið þar í skóla og því fylgst með. Þá hafi á hugi henn­ ar sjálfr ar á safna mál um kvikn að. „Magn ús, sem er fædd ur og upp­ al inn á Orms stöð um á Fells strönd en átti ætt ir sín ar samt að rekja út fyr ir Dal ina, vann við kennslu og smíð ar vest ur á Rauða sandi á sín um tíma. Þá kynnt ist hann Agli Ó lafs­ syni og vann að upp bygg ingu hans á safn inu á Hnjóti. Ég býst við að þarna hafi á hugi Magn ús ar að safna mun um og sögu Dal anna kvikn að. Magn ús vann síð ar að upp setn ingu bað stofu í Byggða safn Hún vetn­ inga og Stranda manna að Reykj um í Hrúta firði og söfn un muna fyr ir Byggða safn Snæ fell inga í Stykk is­ hólmi, áður en starf hans hér byrj­ ar. Þeg ar skól inn hérna var byggð ur varð til kjall ari. Magn ús fékk til að byrja með smá­ horn í kjall­ ar an um fyr ir mun ina. Til tölu lega fljót lega var hann bú inn að safna slík um fjölda muna að all ur kjall ar­ inn var und ir lagð ur. Hann setti hér upp sýn ingu á mun um sem opn­ uð var á sum ar dag inn fyrsta 1977. Tveim ur árum seinna, einnig á sum ar dag inn fyrsta, var svo safn ið opn að form lega af Krist jáni Eld járn þá ver andi for seta Ís lands. Magn­ ús lifði síð an al gjör lega fyr ir safn­ ið, og var ekki ein ung is starfs mað­ ur hér í 20 ár eða þar til hann lét af starfi 1998 og fór þá á dval ar heim­ il ið, held ur bjó hann hér í safn­ inu, hélt hér til all an sól ar hring­ inn. Ég held að ráða menn hér aðs­ ins hafi ekki átt að sig á hvað svona starf semi út heimt ir í fjár mun um fyrr en Magn ús lét af stöf um, enda þáði hann aldrei krónu í laun með­ an krafta hans naut við.“ Að sókn in lít il síð ustu árin Val dís var ráð in til starfa á byggða safn ið í febr ú ar í vet ur, en jafn framt hef ur hún um sjón með öðr um söfn um Dala byggð ar, hér­ aðs skjala safn inu og lista safn inu. Einnig er hún í hluta starfi hjá Dala­ byggð í öðr um verk efn um, svo sem upp færslu vefs ins. Val dís er fædd á Dönu stöð um í Lax ár dal og alin upp á Lamb eyr­ um. Hún er bú fræði kandídat frá Er að upp götva nýja sögu á hverj um degi Spjall að við Val dísi Ein ars dótt ir safn vörð á Laug um í Sæl ings dal Val dís við gömlu bað stof una frá Leik skál um. Það er rétt eins og Magn ús Gests son „fað ir byggða safns ins“ hafi að eins skropp ið frá. Elsti mun ur byggða safns ins, klukka frá Sturl unga öld úr kirkj unni í Búð ar dal á Skarð s strönd. Fyrsta út varp ið sem kom í Dal ina, þýskt að gerð og þeir bræð ur á Ball ará, Magn ús og Þórð ur Jóns syn ir, keyptu 1926­’27. Hátal ar­ inn hef ur varð veist enn þá og mun vera einn ör fárra í land inu sem enn er heil leg ur af þeim sem fylgdu gömlu út varps tækj un um. Kirkjumun ir og gamla Lands síma stöð in í Búð ar dal, ó ljós teng ing þar á milli.

x

Skessuhorn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Skessuhorn
https://timarit.is/publication/1096

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.