Skessuhorn - 17.10.2012, Síða 14

14 MIÐVIKUDAGUR 17. OKTÓBER 2012
Í þjóð ar at kvæða greiðsl unni sem
fram fer á laug ar dag inn eru kjós­
end ur með al ann ars spurð ir hvort
þeir vilji hafa á fram á kvæði um
þjóð kirkju í stjórn ar skrá. Í upp lýs­
inga riti sem Al þingi hef ur gef ið út
og lát ið dreifa til allra heim ila á Ís­
landi seg ir að ekki sé spurt um að­
skiln að rík is og nú ver andi þjóð­
kirkju, held ur ein ung is leit að af­
stöðu kjós enda til þess hvort á fram
skuli vera þjóð kirkju á kvæði í stjórn­
ar skrá. Nokk ur um ræða hef ur far ið
fram um sér stöðu þjóð kirkj unn ar
á Ís landi á und an förn um árum og
með hvaða hætti skal gera um gjörð
um trú ar líf Ís lend inga. Í til lög um
stjórn laga ráðs er gert ráð fyr ir því
að nú ver andi kirkju skip an rík is ins
verði ekki á kveð in í stjórn ar skránni
og fell ur þar með út á kvæði um
þjóð kirkj una. Í stað inn lagði stjórn­
laga ráð til að kirkju skip an lands ins
skuli á kveð in með al menn um lög­
um. Breyt ing in sem stjórn laga ráð
legg ur til er því nokk ur, en skipt­
ar skoð an ir eru með al sér fræð inga
um raun veru lega þýð ingu breyt­
ing anna fyr ir þjóð kirkj una. Sum ir
telja að ver ið sé að taka fyrstu skref
um að að skilja ríki og kirkju. Aðr­
ir telja að fram þurfi að fara bind­
andi þjóð ar at kvæði til að leiða fram
breyt ing ar á á kvæð inu í sam ræmi
við 79. grein stjórn ar skrár inn ar.
Svo eru þeir sem telja nið ur fell ing­
una stand ast stjórn ar skrá og lög.
Deild ar mein ing ar eru því til stað ar
hvað varð ar hina laga tækni legu hlið
máls ins. Ljóst má þó vera að hverfi
þjóð kirkju á kvæði á brott úr stjórn­
ar skrá verð ur um veru lega breyt­
ingu að ræða hvað varð ar stöðu
þjóð kirkj unn ar á Ís landi, en á kvæði
um þjóð kirkju hef ur ver ið í stjórn­
ar skrá frá upp hafi henn ar sem var
árið 1874.
Sam band kristni og
þjóð ar hef ur ver ið far sælt
Sr. Þor björn Hlyn ur Árna son pró­
fast ur í Vest ur lands pró fasts dæmi
seg ir það al menna skoð un með al
þjóð kirkju fólks að svara spurn ing­
unni um þjóð kirkj una í kosn ing un­
um á laug ar dag inn ját andi. Hann
seg ir að ekki felist í spurn ing unni
hvort að að skilja beri ríkju og þjóð­
kirkju, held ur hvort að á fram skuli
vera op in bert sam band milli þjóð­
ar og kristni. ,,Við hvetj um kjós­
end ur til að svara spurn ing unni um
hvort á fram skuli vera á kvæði um
þjóð kirkj una í stjórn ar skrá ját andi.
Með þessu vís um við í far sæla sam­
leið ís lenskr ar þjóð ar og kristni í
þús und ár þar sem krist in trú hef­
ur átt stór an þátt í að móta menn­
ingu og sið vit und okk ar. Krist in trú
er því sam of in sögu ís lenskr ar þjóð­
ar,“ seg ir Þor björn Hlyn ur.
Að hans mati hef ur þjóð kirkju á­
kvæð ið og trú frels is á kvæði stjórn ar­
skrár inn ar far ið vel sam an og skap að
far sæl an ramma utan um hið trú ar­
lega svið á Ís landi. ,,Á kvæði nú ver­
andi stjórn ar skrár eru að mínu mati
yf ir lýs ing um að starf semi trú fé laga
sé af hinu góða. Þjóð kirkja í nú ver­
andi mynd fell ur á gæt lega að þessu
mark miði, ekki síst þar sem þar fer
um burð ar lynd og víð sýn kirkja sem
leit ast við að leiða sam starf trú fé­
laga á Ís landi, bæði krist in og önn­
ur trú fé lög.“
Spurn ing in teng ist ekki
fjár veit ing um
Í um ræðu um stöðu þjóð kirkj­
unn ar bera fjár hags mál kirkj unn ar
oft á góma og í því við fangi fram­
lög rík is valds ins til þjóð kirkj unn­
ar. Þor björn Hlyn ur seg ir að nú­
ver andi skipu lag fjár veit ing ar hins
op in bera til þjóð kirkj unn ar byggi
á samn ing um kirkj unn ar og rík is­
valds ins frá 1997 þar sem eigna­
safn kirkj unn ar, um 600­700 jarð­
ir víðs veg ar um land ið, var af­
hent rík is vald inu gegn því að rík­
ið stæði straum af launa kostn aði
presta og rekstri Bisk ups stofu og
verk efna henn ar. Utan samn ings­
ins standi hefð bund in sókn ar gjöld,
fé lags gjöld sem renna í sjóði sókn­
ar nefnda eða ann arra trú fé laga eft­
ir at vik um. Rétt er að minna á að
þeg ar ein stak ling ur skrá ir sig í trú­
fé lag renna þessi gjöld til við kom­
andi trú fé lags eða í sjóði Há skóla
Ís lands, standi ein stak ling ur utan
trú fé laga. Fjöldi með lima í þjóð­
kirkj unni er því ó háð ur þeim fjár­
veit ing um sem byggja á samn ingi
rík is og þjóð kirkju frá 1997. Þor­
björn Hlyn ur legg ur á herslu á að
fólk rugli ekki sam an fjár hags mál­
un um og stjórn ar skrárum ræð unni.
Fjár hags mál in byggja á samn ing­
um tveggja sjálf stæðra að ila og
með þeim séu í raun þeg ar skil ið
að milli rík is og kirkju.
Öfl ugt starf rek ið á
veg um þjóð kirkj unn ar
Þor björn Hlyn ur seg ir enn frem­
ur að um land allt sé mik ið og
gott starf á veg um kirkj unn ar.
Nefna má æsku lýðs starf, tón list­
ar­ og fræðslu starf. Þar komi að
vel mennt að starfs fólk kirkj unn ar
og fjöldi sjálf boða liða. Þjóð kirkj an
hafi einnig al menn um skyld um að
gegna vegna stöðu sinn ar í lands­
lög um t.d. ef mik il á föll ber að
garði. Kirkj un ar þjón ar hafi sem
dæmi skyld um að gegna í lög um
um al manna varn ir bend ir Þor björn
Hlyn ur á. Þá standi dyr kirkj unn­
ar opn ar öll um sem þurfa á þjón­
ustu henn ar að halda. Hann nefn­
ir einnig að á veg um þjóð kirkj unn­
ar starfi ein öfl ug ustu hjálp ar sam­
tök lands ins, Hjálp ar starf kirkj­
unn ar, þar sem unn ið er viða mik ið
og ó eig in gjarnt starf í þágu þeirra
sem minna mega sín.
Vegna kosn ing anna hef ur þjóð­
kirkj an opn að kynn ing ar vef um
þjóð kirkj una og stjórn ar skrá. Þor­
björn Hlyn ur hvet ur alla til að
kynna sér sjón ar mið kirkj unn ar
um leið og hann hvet ur sem flesta
til að taka þátt í kosn ing un um.
Slóð in á upp lýs inga vef inn er www.
kirkjan.is/stjorn ar skra hlh
Í sum ar var ný efna laug, sem þó
bygg ir á göml um merg, opn uð í
Borg ar nesi að Borg ar braut 55 þar
sem Efna laug in Múla kot var áður
til húsa. Nýja efna laug in heit ir
Efna laug Borg ar fjarð ar en rekstr­
ar að il ar eru þeir sömu og áður ráku
Múla kot, þau Ósk ar Hall dórs son
og Sig rún Eygló Sig urð ar dótt ir frá
Krossi í Lund ar reykja dal. Í sam tali
við Skessu horn sögð ust þau hafa
opn að nýju efna laug ina 11. júní í
sum ar og hafi verk efna staða fyr ir­
tæk is ins ver ið góð frá opn un. „Við
bjóð um upp á sömu þjón ustu og
áður, bæði þvott og hreins un á al­
menn um þvotti og hót el þvotti. Þá
sinn um við einnig fata við gerð um,
ger um við föt eft ir mætti, skipt um
um rennilása í föt um, tösk um og
skóm,“ seg ir Ósk ar. Efna laug Borg­
ar fjarð ar býð ur einnig upp á mottu­
leigu fyr ir fyr ir tæki og stofn an ir þar
sem þau sjá um að þvo og skipta
um and dyr is mott ur með reglu legu
milli bili. Þá geta við skipta vin ir lát­
ið strekkja hekl aða dúka sína hjá
Ósk ari og Sig rúnu og einnig feng ið
leigða teppa hreinsi vél.
Þau segj ast strax hafa vilj að halda
á fram að reka efna laug þrátt fyr ir
að Múla kot hafi lok að en fyr ir tæk­
ið varð fyr ir nokkrum búsifj um eft­
ir banka hrun ið 2008, ekki síst þar
sem mörg fyr ir tæki hættu við skipt­
um við efna laug ina sök um sparn­
að ar að gerða. „Okk ar hug ur stend­
ur til að byggja upp efna laug ina og
bjóða Borg firð ing um og öðr um við­
skipta vin um upp á þessa þjón ustu
á fram,“ seg ir Sig rún. Í efna laug inni
hafa þau einnig til sölu sút að ar gær­
ur frá Krossi. Ósk ar seg ir að þau
hafi selt góð an fjölda gæra í sum ar
til er lendra ferða manna sem virð ast
ólm ir í þær. „Við seld um bæði mó­
flekk ótt ar og svart flekk ótt ar gær ur.
Þær eru til margs nýti leg ar, fara til
dæm is vel á sófa og á aðr ar mubl ur
til dæm is stóla en líka sem sess ur,“
seg ir Ósk ar.
hlh
„Eins og stað an er núna held ég að
það sé al veg gef ið mál að við mun­
um sjá lækk un af urða verðs í ein­
stök um vöru flokk um þeg ar kem ur
fram á næsta ár,“ seg ir Guð mund­
ur Smári Guð munds son fram­
kvæmda stjóri G. Run í Grund ar­
firði. Guð mund ur seg ir að mik ill­
ar sölu tregðu hafi gætt síð ustu tvo
mán uð ina, nán ast ver ið sölu stopp á
öll um bol fiski, eina und an tekn ing­
in sé að sala á fersk um fiski gangi
enn þokka lega. Guð mund ur Smári
seg ir að ekki bæti úr skák að Norð­
menn og Rúss ar séu nú að auka sín­
ar veið ar veru lega í Barents hafi.
Guð mund ur tel ur meg in skýr ing­
una á sölu tregð unni vera krepp una
í Evr ópu, kaup end ur fái ekki eðli­
lega banka fyr ir greiðslu til að við­
halda birgð um. Hann seg ir að þessi
staða sé nú að koma upp í fyrsta
skipti á einu sjö ára tíma bili. „Við
erum nátt úr lega búin að búa við
ó trú legt góð æri bæði í út gerð og
vinnslu. Það hef ur selst allt jafn
harð an. En auð vit að þekkj um við
sveifl ur á mörk uð um gegn um tíð­
ina. Ég spái því að við séum núna
að fara inn í 2­3 ára nið ur sveiflu,
einmitt á þeim tíma sem við þurf­
um að borga ó bæri lega skatta. Það
var nú nógu slæmt fyr ir áður en
þess um miklu upp hæð um í veiði­
gjaldi var bætt á okk ur.“
Guð mund ur Smári seg ir að
aukn ar veið ar Norð manna og
Rússa í Barents hafi séu þeg ar farn ar
að hafa á hrif, en Norsk­rúss neska
fisk veiði nefnd in hef ur sam þykkt
að auka þorsk kvót ann í Barents hafi
um fram það sem Al þjóða haf rann­
sókna ráð ið lagði til sem há marks­
afla og leyfa veið ar á einni millj ón
tonna af þorski á næsta ári. Það er
25% aukn ing frá kvóta yf ir stand­
andi árs. Al þjóða haf rann sókna­
ráð ið hafði lagt til að há marks afl­
inn yrði 940.000 tonn á næsta ári.
„ Þetta veik ir okk ar mark að í bráð
en í lengd kem ur þetta vænt an­
lega til með að auka fiskneyslu og
það er já kvætt,“ seg ir Guð mund­
ur Smári. Sem fyrr vinna um 45
manns í frysti húsi G. Run í Grund­
ar firði en rúm lega 80 starfa á sjó og
í landi hjá fyr ir tæk inu. Veið ar hafa
geng ið vel að und an förnu og því er
eng inn skort ur á hrá efni til vinnslu.
þá
Spurt um sam band kristni og þjóð ar á laug ar dag inn
-seg ir sr. Þor björn Hlyn ur Árna son pró fast ur
Sr. Þor björn Hlyn ur Árna son pró fast ur.
Ótt ast lækk un af urða­
verðs í kjöl far sölu tregðu
Gær ur sem þess ar eru vin sæl ar hjá er­
lend um ferða mönn um.
Efna laug Borg ar fjarð ar hef ur ver ið opn uð
Sig rún og Ósk ar við fata press una í Efna laug Borg ar fjarð ar.