Skessuhorn - 17.10.2012, Page 34

34 MIÐVIKUDAGUR 17. OKTÓBER 2012
Ak ur nes ing ur inn, Sindri Birg is­
son, sem nú stund ar masters nám í
skipu lags fræði við Land bún ar há­
skóla Ís lands, vann síð ast lið ið sum­
ar ný sköp un ar verk efni sem bar yf­
ir skrift ina „Strönd in og skóg ur inn
­ útis vist ar notk un og sókn ar færi.“
Verk efn ið fólst í að skoða út frá við­
ur kenndri að ferða fræði, tvö vin sæl
en ólík úti vist ar svæði á Akra nesi;
Langa sand og Garða lund. Sindri
seg ir að það hafi kom ið á ó vart
hve gesta koma var mik il á svæð un­
um, en notk un á þeim var skrá sett
fjór um sinn um á dag á fimm vikna
tíma bili.
Mennt að ur leik ari
Sindri er einnig mennt að ur leik ari
en hann út skrif að ist frá FILM/Tea­
terskolen Hol berg árið 2007. Strax
eft ir út skrift var hann ráð inn til
Leik fé lags Ak ur eyr ar þar sem hann
tók þátt í upp færsl um og var að­
stoð ar leik stjóri í verk inu Falið fylgi
sem Skaga mað ur inn Bjarni Jóns son
skrif aði sér stak lega fyr ir leik fé lag ið.
Að lok inni árs dvöl hjá LA var Sindri
ráð inn í Þjóð leik hús ið þar sem
hann lék m.a. í upp færslu Baltasar
Kor máks á Gerplu, Brennu vörg­
un um í upp setn ingu Krist ín ar Jó­
hann es dótt ur og barna leik rit un um
Fíu sól og Kar dimommu bæn um.
Að spurð ur seg ist Sindri ekki hafa
sagt skil ið við leik list ina, en það sé
gott að hafa fleiri verk færi í tösk­
unni og skipu lags fræð in hafi heill að
vegna þess að hún get ur haft á hrif á
dag legt um hverfi og lífs gæði fólks.
Síð asta vet ur sótti hann nám skeið
í um hverf is skipu lagi á Hvann eyri
til und ir bún ings fyr ir masters nám­
ið sem hann stund ar nú við starfs­
stöð Land bún að ar há skóla Ís lands á
Keldna holti í Reykja vík.
For saga verk efn is ins er að Hel­
ena Gutt orms dótt ir mynd list ar­
mað ur og lekt or við Land bún að­
ar há skóla Ís lands sótti um og fékk
þriggja mán aða styrk frá Ný sköp un­
ar sjóði náms manna til verk efn is ins.
Sindri var val inn til að vinna verk­
ið sem Skaga mað ur og stað kunn­
ug ur svæð un um. Aðr ir um sjón ar­
menn verk efn is ins voru Hrafn kell
Á. Proppé kenn ari við LbhÍ, skipu­
lags fræð ing ur og starfs mað ur Alta
og Íris Reyn is dótt ir lands lags arki­
tekt og garð yrkju stjóri Akra nes­
kaup stað ar.
Skrá sett notk un
í fimm vik ur
Það kom Sindra á ó vart hversu
mik ið svæð in voru not uð bæði al­
mennt og líka þeg ar notk un in var
í há marki. Sem dæmi má nefna að
138 ein stakl ing ar voru skráð ir á
Langa sandi milli klukk an 13 og 15
á mánu dag inn 16. júlí og 77 voru
skráð ir í Garða lundi milli klukk an
15 og 16:30 á þriðju deg in um 17.
júlí, við bestu veð ur skil yrði þar sem
hit inn nálg að ist 20 gráð ur. Stærsti
Það er í frétt um að Lands virkj un
sé með und ir bún ings fram kvæmd ir
við Bjarn arflag í Mý vatns sveit. All­
ir ættu að gleðj ast yfir því að eitt­
hvað sé pínu lít ið í gangi, at vinna
og fram tíð fyr ir fólk ið. Í stað­
inn eru sum ir for hert ir sós í alist­
ar á móti og kalla á t.d. á nýtt um­
hverf is mat til þess eins að þjónka
við eig in for dóma og eyði leggja
at vinn una fyr ir mann fólk ið, sem
starfar að þessu, í leið inni. Fram­
far ir mega ekki verða. Þver móðsk­
an skal ráða. Stoppa skal Lands­
virkj un, sem tel ur sig vera í full um
rétti að byggja upp með nýt ingu
á orku gjöf um lands ins. Hvað sem
það kost ar. Öll um ráð um skal beitt.
Í þess ari fram kvæmd sem öðr um.
Nátt úr an er á fleygi ferð
Ég hef mik inn á huga á nátt úr unni.
Ég hef haft gam an af því að ferð ast
um ó byggð ir lands ins og njóta feg­
urð ar og gjafa þess. Ég hef á huga á
gróð ur vernd, land og skóg rækt og
tel mik il vægt að hugsa af skyn semi
um land ið. Á sama tíma veit ég og
skil að nátt úr an er ekki alltaf eins,
held ur er hún á fleygi ferð og breyt­
ist stöðugt og þró ast eft ir sín um
leið um. Eng um ætti að vera það
ljós ara en okk ur Ís lend ing um með
okk ar eld fjöll um, hver um, jarð­
skjálft um, veð ur fari, upp blæstri og
gróð ur eyð ingu. Það breyt ist ekki
þótt stund um sé öðru hald ið fram.
Á því er lít ill vafi.
Fram tíð in í í lát um?
Þau hin öfgasinn uðu telja, sem
rök gegn nýt ingu virkj ana kosta, að
nátt úr una megi al mennt ekki snerta
eða nýta og við eig um að geyma
ork una fyr ir af kom end ur okk ar.
Ég spyr hvern ig á að geyma vatn ið,
sem nú renn ur til sjáv ar eða þá guf­
una, sem nú stíg ur til him ins? Varla
í flösk um? Er ekki betra að grípa
gæs ina? Verk smiðj ur, sem von­
andi verða við skipta vin ir Lands­
virkj un ar, eru ekki ei líf ar. Orku ver­
in eru hins veg ar lang líf, sem dæm­
in sanna og fara ekki langt. Orku­
ver in eru byggð upp á grund velli
þess að fjár fest ing in sé hag kvæm
og borgi sig upp að mestu leyti á
samn ings tíma við skipta vin ar ins.
Ef þá af skrif uð orku ver in end ur­
emja upp á nýtt við sömu not end ur
eða af kom anda þeirra í fram tíð inni
eða þá við eitt hvað nýtt æv in týri,
þá verð ur bara til enn meiri hagn­
að ur fyr ir þau. Ergo hag fellt núna,
enn hag felld ara í fram tíð inni fyr ir
„flösku börn in“.
Skyn sem in er best
Hvar er leit in að með al veg in um,
að skyn sem inni og hvað hægt er
að gera til þess að fólk ið fái „að
njóta vafans“ í nú tíð og fram tíð?
Væri ekki rétt að senda þær/þau,
sem eru svo yf ir gengi lega á móti
já kvæðri þró un lands ins í þágu
fólks ins, í mat á um hverf is á hrif um
þeirra sjálfra?
Kjart an Örn Kjart ans son
Höf und ur er fyrrv. for stjóri og
stuðn ings mað ur Hægri grænna.
Yf ir þyrm andi og yf ir gengi legt
Pennagrein
Góð úti vist ar svæði með mik il sókn ar færi
Nemi í skipu lags fræði kann aði Langa sand og Garða lund á Akra nesi
mun ur inn á notk un svæð anna,
sam kvæmt nið ur stöð um verk efn is­
ins, var að í Garða lundi var minni
en jafn ari notk un, en á Langa sands­
svæð inu meiri notk un en sveiflu­
kennd ari. Notk un in í Garða lundi
virð ist ná yfir lengra tíma bil dags­
ins. Jafn an er lít ið um að vera á
Langa sandi á kvöld in en í Garða­
lundi get ur ver ið virkni langt fram
á kvöld, sér stak lega áður en skyggja
tek ur.
Við fram kvæmd rann sókn ar inn­
ar var dreg in fram mynd af rann­
sókn ar svæð un um, sögu og þró un
þeirra og sjón ræn um þátt um. Skrá­
sett var notk un fólks á fimm vikna
tíma bili, tek in við töl við stað kunn­
uga og at ferli fólks á svæð un um at­
hug að. Nið ur stöð ur rann sókn ar­
inn ar benda til að svæð in séu góð
úti vist ar svæði og að í þeim felist
mik il sókn ar færi. Rann sókn ar vinn­
an var unn in af Sindra, með að stoð
um sjón ar manna og í sam starfi við
Akra nes kaup stað sem lét m.a í té
valda starf menn vinnu skól ans.
Fjöl breytt ari flóra á
Langa sandi
Skrán ing ar í verk efn inu voru fram­
kvæmd ar á virk um dög um, frá 18. ­
22. júní og 5. júlí til 1. á gúst. Deg­
in um var skipt nið ur á fjög ur tíma­
bil frá klukk an 8:30 til 16:30 og
talið á hverju svæði fyr ir sig inn an
hvers tíma bils. Skrán ing in á blöð­
un um var færð í raf rænt form svo
hægt væri að keyra sam an mis mun­
andi nið ur stöð ur með ein fald ari
hætti og auð veld ara yrði að birta
þær. Al mennt var oft rætt við fólk
á svæð un um um upp lif un og notk­
un þeirra á svæð un um. Auk þess
voru tek in við töl við stað kunn uga
heima menn. Þar var geng ið út frá
þrem ur grunn spurn ing um: Hvern­
ig not ar þú svæð ið, af hverju kem­
urðu á svæð ið og hvern ig fynd ist
þér að mætti styrkja svæð ið til að
auka notk un ina?
Á Langa sandi virð ist vera fjöl­
breytt ari flóra fólks, allt frá ung­
börn um í vögn um upp í eldri borg­
ara með göngu grind ur. Þar sjást
líka reglu lega út lend ing ar og mik ið
er af gang andi um ferð „á hjól um“ á
stígn um. Gott að gengi er að Landa­
sandi, en það sama verð ur ekki sagt
um Garða lund, þar sem ein ung is er
mal ar veg ur að al mennis garði Ak­
ur nes inga. Það er á stæð an fyr ir því
að fólk fer þang að nær ein göngu á
bíl um, eng ir stíg ar liggja að garð in­
um sem eru greið ir fyr ir fólk með
barna vagna eða gang andi um ferð á
„hjól um,“ svo sem hjóla stóla.
Grunn rann sókn á
úti vist ar svæð um
Að sögn Sindra leiddi könn un­
in m.a. í ljós að lengd göngu stíga
er hæfi leg til léttra göngu ferða á
báð um stöð um. Nýt ing á bekkj­
um er betri á Langa sandi og m.a.
leiddi könn un in í ljós að bekk ir
sem ekki er stað sett ir við stíga nýt­
ast ekki. Sindri seg ist líta á verk efn­
ið og skýrsl una um það, Strönd in
og skóg ur inn ­ úti vist ar notk un og
sókn ar færi sem eins kon ar grunn­
rann sókn á úti vist ar svæð un um.
Meg in mark mið verk efn is ins var
að kanna hvort yf ir færa megi að­
ferða fræði arki tekts ins Jan Gehl á
ís lensk ar að stæð ur og fá með þeim
hætti vís inda lega nálg un og þekk­
ingu á hegð un ein stak linga og nýt­
ingu tveggja ó líkra úti vist ar svæða.
Mjög litl ar upp lýs ing ar eru til um
rann sókn ir á ís lensk um úti vist ar­
svæð um. Nokkr ar kann an ir hafa
ver ið gerð ar um hvaða úti vist fólk
stund ar eða vill stunda. Þær kann­
an ir segja tak mark aða sögu um
hvern ig styrkja má úti vist ar svæði
til að auka úti veru og styrkja lýð­
heilsu. Með því að hafa tvö ólík
svæði í sama bæj ar fé lagi ættu að fást
afar gagn leg ar sam an burð ar upp lýs­
ing ar sem gætu haft yf ir færslu gildi
fyr ir fleiri sveit ar fé lög.
„Fram tíð ar mögu leik ar verk efn­
is ins eru því fjöl marg ir og ýms­
ar ó kann að ar leið ir í þeim efn um.
Á huga vert yrði að kafa dýpra, þróa
frek ar að ferða fræð ina og koma með
til lög ur að um bót um fyr ir svæð in.
Einnig yrði á huga vert að rann saka
önn ur úti vist ar svæði með sama
hætti og fá sam an burð inn,“ seg ir
Sindri Birg is son. þá
Sindri Birg is son nemi í skipu lags fræði
og leik ari. Ljósm. þá.
Góð viðr is ins not ið á Langa sandi. Ljósm. Al dís Páls dótt ir.
Vin sæl leik svæði í Garða lundi eru ekki síst við tjarn irn ar. Ljósm. Al dís Páls dótt ir.
Busl að í vatni á sandi. Ljósm. Al dís Páls dótt ir.