Vísbending


Vísbending - 23.12.2013, Side 34

Vísbending - 23.12.2013, Side 34
34 40. tbl. Ritstjóri Sigurður B. Stefánsson Í góðæri hefur löngum skapast hætta á þenslu í íslensku efnahagslífi vegna þess að ekki hefur tekist að hafa hemil á vexti peningamagns. Hækkun verðlags hefur fylgt mikil aukning á eftirspurn eftir innfluttum vörum og þjónustu og eftirspurn eftir vinnuafli. Eftirspurnarþrýstingur hefur valdið því að hækkun innlendra kostnaðarliða hefur orðið meiri en útflutningsgreinar hafa getað borið með óbreyttu verði á erlendum gjaldeyri. Loks hefur gengislækkun krónunnar, sem í reynd varð vegna of mikillar fjölgunar krónanna, verið viðurkennd með formlegri lækkun á gengi gjaldmiðilsins. 19. tbl. Ritstjóri Páll R. Pálsson Eins og víða hefur komið fram hefur umræðan um örlög EFTA verið mikið í sviðsljósinu undanfarið. Menn eru farnir að spá um hvaða land eða lönd innan EFTA muni verða næst til þess að sækja um aðild að EB og er f þeim efnum Noregur oftast nefndur sem líklegasta landið. Sannleikurinn er þó sá að engin ákvörðun hefur verið tekin um þetta atriði þar í landi og þess vegna ekki rétt að halda neinu fram í þessum efnum. Það sem fram undan er hjá flestum löndum EFTA, að mati undirritaðs, er mikil umræða innan landanna um hugsanlega aðild að EB í framtíðinni og þar með umræða um framtíð EFTA í þeirri mynd sem nú er. Sú umræða þarf einnig að fara fram hér á landi enda þótt hún sé í raun ekki hafin nema að mjög litlu leyti. Vegna mikilvægis málsins er mjög brýnt að við Íslendingar verðum með í þessari umræðu og að allir sem málið varðar taki þátt í henni. Benedikt Höskuldsson 41. tbl. Ritstjóri Finnur Geirsson Mikil umræða fer nú fram um sparnað, vexti og verðtryggingu. Það er einkar athyglisvert að það eru sjónarmið skuldaranna sem mest er haldið á loft og róið er að því öllum árum að lækka vexti og útþynna verðtryggingu. Vissulega má til sanns vegar færa að vextir séu tiltölulega háir hér á landi. En hver skyldi skýringin vera á því? Að mínu mati er það einkum vegna þess að menn lifa enn í fortíðinni þegar sparifjáreigendur voru hlunnfarnir og lánaslátta var upphaf auðs. Guðmundur K. Magnússon 1. tbl. Ritstjóri Sigurður B. Stefánsson Fyrstu aðgerðir ríkisstjórnarinnar í efnahagsmálum voru skjótar og ákveðnar. Sem fyrsti áfangi að því marki að lækka hraða verðbólgunnar eru þær lítt umdeilanlegar. En árangurinn er undir því kominn hvernig efnahagsstefnunni sem enn er í mótun verður framfylgt – við daglegan rekstur peningamála og fjármála, í fjárlagagerðinni í sumar og haust og í kjarasamningum eftir áramótin. Enn sem komið er er allt traust sett á launastefnuna, en ein sér hefur launastefna jafnan brugðist í baráttunni við verðbólgu, hérlendis og erlendis þar sem hún hefur verið reynd. Til að hafa hemil á verðbólgu þarf þjóðin í stuttu máli að eyða minnu en hún aflar. Neysla og fjárfesting þarf að vera minni en þjóðarframleiðslan. Viðskiptajöfnuður verður þá jákvæður og erlendar skuldir aukast ekki. Við þessar aðstæður lækkar verðbólgan. Launastefnan er því nauðsynleg en hvergi nærri nægjanleg til að lækna verðbólgu, enda eru launin engan veginn eina orsök verðbólgu. 2. tbl. Ritstjóri Sigurður B. Stefánsson Kjaramál og gengi eru ekki tengd með þeim hætti sem oft er látið í veðri vaka í daglegri umræðu. Er þá látið í það skína að breytingar gengis síðar á þessu ári ráðist af launahækkunum eða að gengi krónunnar hafi þegar verið ákveðið og að launahækkanir verði að vera „innan þess ramma“. Gengi krónunnar er verð á gjaldmiðli okkar gagnvart myntum annarra landa og þessu verði geta stjórnvöld ekki ráðið til lengdar án tillits til framboðs og eftirspurnar á „gjaldeyrismarkaði” krónunnar. Formlega er slíkur markaður ekki til en þegar til lengdar lætur lýtur gengi krónunnar markaðslögmálum en ekki stjórnvöldum. 25. tbl. Ritstjóri Sigurður B. Stefánsson Eitt helsta áhyggjuefni stjórnvalda nú er veik staða þjóðarbúsins gagnvart útlöndum en áætlað er að viðskiptahalli í ár verði 5-6% af þjóðarframleiðslu. Það virðist þó á engan hátt skynsamlegt eða réttlætanlegt að ráðast gegn þeim vanda með frekari lækkun launataxta en orðin er. Þeir samningar sem gerðir hafa verið til áramóta halda svipuðum kaupmætti launafólks á seinni helmingi þessa árs (99,9) og gilti að jafnaði á árinu 1984 (99,7). Erfitt er að rökstyðja að hár kaupmáttur launataxta sé helsta ástæða ójafnaðar við útlönd og nýgerðir kjarasamningar breyta litlu þar um. Einnig koma til önnur áhrif og vænlegra sýnist til árangurs að beita öðrum aðferðum til að snúa viðskiptahalla í afgang en frekari lækkun launataxta. þRJÁTÍu ÁRa HagSaga Í VÍSBENdINgu Vísbending var stofnuð sumarið 1983 og varð því 30 ára í sumar. Blaðið hefur alltaf reynt að endurspegla viðskipta- og efnahagslífið og gefa hugmyndir um það sem vænta má. Hér á eftir koma tilvitnanir í eitt blað á ári. þetta er ekki endilega snjallasta tilvitnunin hvert ár heldur er reynt að finna dæmigerðar klausur um það sem til umfjöllunar var hverju sinni. 1983-1987 Steingrímur Hermannsson ræður lengst af ríkjum 1988-1993 Vinstri stjórn og svo davíð 1983 1986 1987 1988 1984 1985 30 ára

x

Vísbending

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vísbending
https://timarit.is/publication/281

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.