Skessuhorn - 23.11.2011, Blaðsíða 88

88 MIÐVIKUDAGUR 23. NÓVEMBER
Hjón in Hulda Hanni bals dótt ir og
Ingv ar Gunn ars son keyptu hús Slát­
ur fé lags Suð ur lands við Laxá í Leir­
ár sveit árið 2005. Þar hafði í ára­
tugi ver ið sauð fjár slátr un með þeim
húsa kosti sem þeirri starf semi til­
heyrði, m.a. starfs manna húsi. Kvöð
var á hús un um við kaup in um að
þar yrði sauð fé ekki slátr að fram­
ar. Sú kvöð var til kom in vegna úr­
eld ing ar styrkja sem eig end ur slát ur­
húsa fengu á sín um tíma þeg ar rík­
is vald ið vildi fækka slát ur hús um. Nú
reka þau hjón in fal legt veit inga hús í
þess um hús um og vel bú inn gisti­
stað með glæsi leg um stúd íó í búð um
og her bergj um fyr ir svefn poka pláss í
fyrr um starfs manna húsi. Mið að við
bréf sem þau fengu frá land bún að­
ar ráðu neyt inu hef ur kvöð inni um
bann við sauð fjár slátr un ver ið aflétt.
Mið að við það bréf er því hægt að
hefja þarna sauð fjár slátr un aft ur.
„ Þetta var eitt hvað staðl að bréf sem
ráðu neyt ið sendi út til að hægt væri
að byrja slátr un í ný í öðr um slát ur­
hús um sem höfðu feng ið þessa úr­
eld inga styrki á sín um tíma og þá var
kvöð inni aflétt af öll um hús un um.
Mér fannst þetta bara skemmti legt
og snið ugt dæmi um hvern ig kerf­
ið get ur virk að,“ seg ir Ingv ar þeg­
ar hann sest nið ur með blaða manni
í vist leg um húsa kynn um veit inga­
stað ar ins á Lax ár bakka.
Átti að verða
fisk vinnslu hús
Ingv ar hafði alla tíð unn ið við út­
gerð og því var veit inga­ og gisti­
stað ur ekki í huga hans þeg ar hús in
voru keypt. Upp haf lega ætl uðu þau
Ingv ar og Hulda að nýta húsa kynn­
in við Laxá fyr ir fisk vinnslu. „Ég var
bú inn að teikna þetta allt upp; mót­
töku, vinnslu og pökk un á fiski fyr­
ir flug.“ Lengst af bjuggu þau Ingv­
ar og Hulda á Eski firði þar sem þau
ráku út gerð ar­ og fisk vinnslu fyr ir­
tæk ið Þór í ára tugi, gerðu m.a. út
Vött SU, sem var um tvö hund ruð
tonna bát ur en síð asti bát ur inn í út­
gerð þeirra var línu bát ur inn Núp ur,
sem nú er gerð ur út frá Pat reks firði.
„Sá bát ur var upp haf lega fær eysk ur
og hét Núp ur þar. Fær ey ing ar settu
það sem skil yrði að sama nafn ið yrði
á bátn um þeg ar hann var seld ur til
Greni vík ur og það an keypti ég hann
með þess ari kvöð og seldi hann
á fram með sömu kvöð inni.“
Með þrjár versl an ir
og fisk verk un
Þeg ar þau Hulda og Ingv ar fluttu
frá Eski firði 1998 keyptu þau þekkta
fisk búð í Reykja vík, Sval barða við
Fram nes veg og ráku jafn framt fisk­
verk un úti á Granda. „Við sáum
Bón usi fyr ir harð fiski, fisk boll­
um og fleiru úr fiski. Svo þeg ar við
kom um hing að á Lax ár bakka í veit­
inga rekst ur var ég al gjör sauð ur og
sum ir segja mig vera stærsta sauð­
inn sem hafi kom ið hing að í slát­
ur hús ið en Hulda kann þetta og
Inga dótt ir okk ar, sem er með okk­
ur hérna, líka,“ seg ir Ingv ar. Þeg­
ar mest var voru Sval barða búð irn­
ar orðn ar þrjár, því auk upp runa legu
búð ar inn ar á Fram nes veg in um voru
þau með Sval barða búð í Álf heim um
og aðra á Reykja vík ur vegi í Hafn ar­
firði. Síð an seldu þau versl an irn ar
og héldu í Hval fjarð ar sveit ina.
Bent á þörf fyr ir
gist ingu og veit ing ar
„Fljót lega eft ir að við keypt­
um hér þá var okk ur bent á að full
þörf væri fyr ir veit inga stað á þessu
svæði og gist ingu. Hug mynd irn ar
um að setja upp fisk verk un hér voru
því sett ar til hlið ar og þótt við hefð­
um ekki ver ið í veit inga rekstri áður
þekk ir Hulda vel til þess því hún hef­
ur unn ið við mat ar gerð alla tíð. Ekki
síst kom þessi hvatn ing frá þeim sem
voru að vinna við fram kvæmd ir á
Grund ar tanga. Þeir sögðu okk ur að
svona vant aði hér. Þetta feng um við
að heyra frá ál ver inu, járn blend inu,
GT verk tök um og Klafa. Það kom
líka í ljós að við gát um strax leigt
Skipa vík í Stykk is hólmi gisti pláss­
ið í starfs manna skál an um gamla fyr­
ir starfs menn þeirra, sem voru að
vinna á Grund ar tanga, og svo var
vél smiðj an Héð inn með 12 starfs­
mannagáma hér á lóð inni hjá okk­
ur og við vor um með þá menn í fæði
líka. Fyrstu þrjú árin bjugg um við í
einu her bergi þar sem bar veit inga­
sal ar ins er núna því ekki var pláss
fyr ir okk ur í starfs manna hús inu.“
Ingv ar seg ir mik ið hafa leg ið fyr ir að
gera þeg ar þau komu að Lax ár bakka.
„Hér var ó hemju skít ur. Til dæm is
komst ég að því þeg ar ég ætl aði að
byrja á breyt ing un um á gömlu rétt­
inni eins og aust ur endi slát ur húss ins
var kall að ur að þar und ir var haug­
hús, kjall ari, full ur af skít. Þar þurfti
að moka miklu út. Svo kom það upp
þeg ar við á kváð um að fara í veit­
inga­ og gisti hús rekst ur að ekki var
sam staða um það í hrepps nefnd inni
hérna. Það var ein hver tregða hjá
þeim gagn vart þessu og við feng um
ekki sam þykki sveit ar stjórn ar fyr ir
nauð syn leg um breyt ing um fyrr en
þrem ur árum seinna, eða 8. júlí árið
2008. Svo var fyr ir hönd um sam ein­
ing þess ara hreppa hér í eitt sveit ar­
fé lag og við eig um bréf um það frá
öll um hrepp un um að þess ar breyt­
ing ar yrðu ekki sam þykkt ar. Við
fund um hins veg ar aldrei fyr ir neinu
nema já kvæðni hjá ná grönn um okk­
ar hérna og eig um fullt af góð um
vin um hér í dag sem koma við í kaffi
með reglu legu milli bili.“
Eins árs reynsla kom in
Fyrstu þrjár stúd íó í búð irn ar á
Lax ár bakka voru til bún ar vor ið
2009 en í fyrra vor klár uðu þau síð­
ustu þrjár í búð irn ar og veit inga sal­
inn. Auk þess var gamla gæru kof­
an um breytt í í búð ar hús og hann
tengd ur við gamla starfs manna hús­
ið með efni sem féll til við nið ur rif
inn an úr slát ur hús inu. Þar hafa þau
Hulda og Ingv ar nú búið sér gott
í búð ar hús. Nú er kom in rúm lega árs
reynsla á veit inga sal inn og út leigu
í búð anna. Ingv ar seg ir lausa traffik­
ina í ó dýr ari gist ing una hafa ver­
ið mesta. „Við höf um svo sem ekki
aug lýst okk ur mik ið en í októ ber
aug lýst um við til boð inn á hópkaup.
is með þriggja rétta mál tíð fyr ir tvo
og gist ingu. Það virk aði það vel að
við feng um pant an ir frá 156 pör um
á þess um eina sól ar hring sem þetta
var opið. Þau síð ustu voru að koma
hing að núna um miðj an nóv em ber.
Allt þetta fólk var mjög á nægt með
dvöl ina hér, svo þetta kannski spyrst
út.“
Náði í hrein dýr ið á
jóla hlað borð ið sjálf ur
Slát ur húsa lok eru sam koma sem
þau á Lax ár bakka voru með í fyrra
og aft ur nú í haust. Að sókn in var
mjög góð í fyrra en þar er reynt að
líkja eft ir loka hóf um slát ur hús starfs­
manna við Laxá eins og þau voru
áður fyrr. Nú í haust var að sókn in
dræm ari. Um dag inn var svo sviða­
veisla á Lax ár bakka sem tókst vel og
framund an eru jóla hlað borð. „Við
verð um með jóla hlað borð 26. nóv­
em ber og ef vel tekst til aft ur laug­
ar dag inn þar á eft ir,“ seg ir Hulda og
bæt ir við að hún sé ekki al veg búin
að móta mat seð il inn en þó verði
hefð bund inn ís lensk ur mat seð ill,
síð an komi kannski eitt hvað ó vænt.
„Við eig um til dæm is hrein dýra­
kjöt í frystikist unni,“ seg ir hún og
í ljós kem ur að Ingv ar fór á heima­
slóð irn ar á Eski firði í haust og náði
að skjóta eitt hrein dýr inni í botni
fjarð ar ins. „Ég átti leyfi á eitt dýr og
fór aust ur til Berg lind ar dótt ur okk­
ar og Sæv ars tengda son ar sem er
leið sögu mað ur með hrein dýra skytt­
um. Þau reka ferða þjón ustu á Mjó­
eyri við Eski fjörð. Það viðr aði nú
ekki of vel til veiða og nán ast eng­
in dýr höfðu náðst vik una á und­
an en svo rof aði til. Þá ruk um við af
stað. Ég, Sæv ar og séra Dav íð prest­
ur á Eski firði. Þeg ar við kom um inn
í dal inn sjá um við hund rað og þrjá­
tíu dýra hjörð. Þá lyfti prest ur inn
hönd um og sagði „Mik il guðs bless­
un.“ Ég náði strax að fella eitt dýr í
fyrsta skoti úr þess ari hjörð og fyr­
ir há degi vor um við bún ir að skjóta
þrjú dýr úr hjörð inni. Berg lind dótt­
ir okk ar átti líka leyfi á eitt dýr og
hún fór með Sæv ari eft ir há deg­
ið og skaut 110 kílóa tarf rétt ofan
við golf völl inn á Eski firði. Ég sendi
skrokk inn af þessu dýri í kjöt vinnslu
á Eg ils stöð um og við feng um kjöt ið
svo sent það an sund ur hlut að og til­
bú ið, stimpl að af dýra lækni og klárt
í fryst inn,“ seg ir Ingv ar og Hulda
bæt ir við. „Já, það var betra að láta
þetta fara í gegn um kjöt iðn að ar fyr­
ir tæki og fá á það réttu stimplana svo
við get um selt þetta hér en hrein­
dýra boll ur verða ör ugg lega á jóla­
hlað borð inu og kannski eitt hvað
meira í þeim dúr en jóla hlað borð in í
fyrra gengu á gæt lega.“
Hér er gott fólk og
gott að vera
Ingv ar seg ir þau verða að treysta
á við skipti utan sveit ar fé lags ins þótt
sveit ung arn ir taki þeim vel og séu
á nægð ir með starf sem ina hjá þeim
eft ir að búið var að byggja upp. „Það
er fínt að vera hérna og gott fólk allt
í kring um okk ur. Við leggj um bara
á herslu á að láta þetta ganga til að
geta rek ið þetta á fram og það kem­
ur smátt og smátt. Auð vit að erum
við ekki með eina hús næð ið í sveit­
inni fyr ir svona starf semi. Við erum
í sam keppni við fé lags heim ili hér
á sum um svið um, sem eru í eigu
sveit ar fé lags ins, en við Hulda erum
bjart sýn og náum þessu á strik,“ seg­
ir Ingv ar. „Við erum búin að leggja
mik ið í þetta og von umst til að þró­
un in verði upp á við. Hér er hægt
að vera með ráð stefn ur í saln um og
hóp ar geta gist hérna. Mest höf um
við ver ið með sex tíu manns í gist ingu
en það var þröngt. Ég er að von ast
til að við fáum fleiri hópa hing að en
það tek ur mörg ár að vinna sér nafn
og þetta fyrsta ár hef ur ver ið erfitt,“
seg ir Hulda.
Stúd íó í búð irn ar eru vel út bún ar.
Þar er allt sem til þarf; elda vél, ís­
skáp ur, bað og þvotta vél ar í sum um
í búð anna en sam eig in legt þvotta hús
fyr ir hin ar. Heit ur pott ur er á palli
við enda húss ins og þar er mein ing in
að setja upp gufu bað líka. Framund­
an eru jóla hlað borð með girni leg um
kræs ing um og þau Hulda og Ingv ar
von ast til að þau nái að kynna Lax­
ár bakka það vel að við skipti til fram­
tíð ar verði tryggð.
hb
Lax ár bakki í Hval fjarð ar sveit
Gamla slát ur hús ið er orð ið að flottu veit inga­ og gisti húsi
Upp skrift ir frá Huldu
á Lax ár bakka
Hér koma tvær góm sæt ar upp­
skrift ir frá Huldu Hanni bals­
dótt ur á Lax ár bakka, ann ars
veg ar af góð um hvers dags rétti
og hins veg ar af vin sæl um eft­
ir rétti.
Svik inn Héri ala Hulda
á Lax ár bakka
1 kg hakk
1/4 pip ar
150­250 gr soðn ar kart öfl ur
1 egg
60 gr feiti
Sós an
4 dl mjólk
4 dl vatn
30 gr smjör líki
40 gr hveiti
6­7 dl steik ar soð
1/2 tsk salt
Fram kvæmd:
Sax ið kjöt og kart öfl ur sam­
an. Bland ið kryddi sam an við
og egg inu. Mót ið deig ið eins
og brauð. Gott er að stinga
beikoni í. Setj ið hér ann í skúffu
og brún ið. Hellið heitri mjólk­
ur blöndu yfir og sjóð ið í 40­
50 mín við með al hita. Hellið
því á eft ir soð inu úr skúff unni
og jafn ið sós una. Lát ið hér ann
vera kyrr an í í volg um ofn in um
á með an. Ber ið fram með kart­
öfl um og græn meti. Einnig má
setja græn meti inn í deig ið.
Frómas
1/2 l rjómi
3 egg
100 gr syk ur
1 blöð mat ar lím
1 stór dós coktail á vext ir
Þeyt ið egg og syk ur. Þeyt­
ið rjómann sér og bland ið sam­
an. Mat ar límið lát ið í kalt vatn
þar til lint er orð ið, síð an hit­
að í safan um og kælt og sett út
í síð ast.
Hulda Hanni bals dótt ir og Ingv ar Gunn ars son eiga og reka Lax ár bakka.
Séð heim að Lax ár bakka. Veit inga sal ur inn er fremst á mynd inni en stúd íó í búð irn­
ar í hin um enda húss ins. Í öðru húsi eru svo gisti her berg in.
Svona líta stúd íó í búð irn ar út að inn an.
Ingv ar utan við þann hluta húss ins sem hýs ir stúd íó í búð irn ar.